Phe nổi dậy tại Syria nhận quả đắng từ Washington?

THCL - Phe đối lập đã nhận ra quả đắng của Washington, họ chờ đợi Trump với sự thiện cảm dành cho Putin sẽ tìm ra một giải pháp toàn diện cho Syria

Ông Monzer Akbik, một thành viên của ủy ban chính trị, là phát ngôn viên chính thức của Phong trào Ngày mai cho Syria và là một cựu thành viên cấp cao của Liên minh Quốc gia Syria, có bài phân tích về việc làm thế nào để tân Tổng thống Trump có thể giúp chấm dứt cuộc nội chiến Syria. Bài viết được hãng tin CNN của Mỹ đăng tải ngày 24/11.

Phong trào Ngày mai cho Syria được cựu lãnh đạo Liên minh Quốc gia Syria (SNC) Ahmed Jarba sáng lập và lãnh đạo. Quan điểm của lực lượng chính trị này là nếu muốn có tương lai tốt đẹp cho Syria thì các bên – cả chính quyền Assad lẫn phe đối lập - phải chấp nhận vị thế của mình trên bàn cờ chính trị cũng như thực tế trên chiến trường Syria hiện nay.

Tân Tổng thống Trump được kỳ vọng sẽ bắt tay Tổng thống Putin, kết thúc cuộc chiến Syria. Ảnh : Salon

Mặc dù nhận định Bashar al-Assad đã thất bại trong việc đảm bảo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp chính trị của mình, song nhà chính trị đối lập Syria cũng thừa nhận thực trạng hiện nay là thất bại toàn diện của phe đối lập. Ông Monzer Akbik cho rằng thất bại lớn nhất của phe đối lập là thiếu đoàn kết để hình thành một liên minh chính trị và quân sự thống nhất.

Người phát ngôn viên của Phong trào Ngày mai cho Syria kêu gọi các lực lượng, phe phái đối lập đoàn kết lại để trở thành một đối trọng với chính quyền Assad cho những nước cờ tiếp theo. Theo ông Akbik thì người Syria phải tự cứu minh thay vì chờ đợi người khác, bởi phương Tây không và không thể thành công trong chiến lược mang đến sự đổi thay cho Syria.

Tại sao những người vốn được Mỹ và phương Tây chống lưng nay lại cho thấy sự quay lưng với người bạn lớn của mình như vậy?

Cả những hành động và không hành động của Washington đều khiến phe đối lập mất dần vị thế

Có thể thấy rằng, vì Tổng thống Obama việt vị với nước cờ “xử lý vũ khí hoá học Syria” của Tổng thống Putin khiến cho việc Mỹ xuất hiện tại Syria chậm trễ và không thể đường đường chính chính như Nga. Trong khi Moscow công khai thực hiện các chiến dịch không kích IS tại Syria ủng hộ Assad, thì Washington không dễ dàng ủng hộ phe đối lập như vậy được.

Washington chọn đàm phán hoà bình giữa chính quyền Assad và phe đối lập để từ đó tạo uy lực cho những nước đi của minh trong ván cờ này. Tuy nhiên, các vòng đàm phán cho hoà bình tại Syria đều thất bại, mà nguyên nhân được cho là Washington đi nước cờ này không chuẩn xác. Washington chọn thời điểm để phe đối lập ngồi vào bàn đàm phán trong thế yếu, khiến họ phải chịu thiệt và đương nhiên là đàm phán đổ vỡ.

Việc “già néo đứt dây” khiến phe đối lập bị xem là tác nhân chính làm cho đàm phán hoà bình đổ vỡ, thực tế đó khiến cho phe đối lập bị mất mát rất lớn. Lực lượng hộ phe nổi dậy trong cộng đồng người dân Syria giảm đi và sự ủng hộ không còn nhiệt huyết nữa, bởi với họ thì phe đối lập chỉ biết đến lợi ích của mình mà quên đi hoà bình cho Syria.

Cũng từ hiệu ứng tiêu cực đó mà phe đối lập vốn đã lỏng lẻo lại ngày thêm mất đoàn kết. Lực yếu thì đã không được hỗ trợ kịp thời và đủ mạnh, nay thế lại bị làm suy yếu khiến cho phe đối lập tại Syria rơi vào cảnh rệu rã, rồi có hiện tượng phân rã. Điều đó giúp cho Assad ngày càng được củng cố cả thế và lực, liên tục dồn phe đối vào thế bất lợi trên cả chinh trường lẫn chiến trường.

Trớ trêu thay người bảo trợ và chống lưng cho phe đối lập thì lại quá tính toán với thiệt hơn trong những nước đi của mình, khiến phe đối lập càng rơi vào nguy khốn. Khi Washington kiên quyết đòi gạt Assad khỏi bàn cờ chính trị Syria làm cho tình hình rơi vào bế tắc, khi Washington không xem gạt Assad là điều kiện tiên quyết thì vô hình trung khiến cho phe đối lập mất thế trước đối phương.

Khi thoả thuận ngừng bắn tại Syria do Nga – Mỹ bảo trợ được ký kết thì Washington không có ngaynhững bước tiếp theo nhằm thực thi thoả thuận, đến khi thoả thuận bị phá vỡ thì Washington chỉ lên tiếng chỉ trích Moscow và chính quyền Assad. Điều đó không giúp được gì cho phe đối lập mà ngược lại chẳng khác gì dung túng cho đối phương.

Không những thế việc Washington lùa IS từ Iraq chạy qua Syria khiến cho phe đối lập rơi vào cạm bẫy, khi quân chính quyền Assad nã pháo vào IS nhưng lại rơi vào phe đối lập nhiều hơn. Điều đó khiến cho phe đối lập có thể tiêu vong vì bị chính quyền Assad nhìn nhận là cùng chiến hào với IS. Để tranh đạn pháo phe đối phải chọn giữ dân thường như lá chắn cho mình, tuy nhiên đây là giải pháp có thể khiến cho phe đối tại Syria sớm xoá tên.

Có thể thấy rằng, cả những hành động lẫn không hành động của Washington đều khiến cho phe đối lập ngày càng mất cả thế và lực, buộc họ phải có những nước đi riêng của mình, không chờ đợi ở những nước cờ của Washington nữa. Phong trào Ngày mai cho Syria đã được thành lập nhằm cứu vãn tình hình, trước khi các bên trong ván cờ Syria thực hiện những nước đi quyết định.

Ông Monzer Akbik cho rằng giải pháp đáng tin cậy duy nhất giúp Syria thoát khỏi vòng xoáy hiện nay là Nga và Mỹ phải đạt được thỏa thuận chính trị cho ván cờ này. Trong khi hiện nay chính quyền của Obama luôn tỏ ra đối nghịch với Moscow khiến cầu nối cho hoà bình của Syria rất khó đặt được mố trụ.

“Phương Tây không nên có một cuộc chiến với Nga mà hãy dành mối quan tâm về dân thường Syria. Nếu không thì Syria sẽ tiếp tục là những đấu trường bi thảm, nơi mà Nga và phương Tây đang cho hồi sinh một cuộc Chiến tranh lạnh mới”.

Chính quyền Obam đang thúc đẩy đàm phán với Nga về chiến sự tại Syria, trước khi tân Tổng thống Donald Trump nhận nhiệm sở. Tuy nhiên, dường như phe đối lập không kỳ vọng, thậm chí không mong đợi một thoả thuận hoà bình cho Syria được Nga – Mỹ ký kết khi Tổng thống Obama còn tại nhiệm, vì điều đó chỉ có lợi cho Washington chứ không có lợi cho Syria.

Theo nhà chính trị đối lập Syria, người Syria chờ đợi một thoả thuận hoà bình cho Syria sẽ được chính quyền tân Tổng thống Trump ký kết với Moscow. Người Syria lạc quan về điều đó vì chương trình nghị sự của chính quyền mới tại Washington cho thấy khả năng tái lập quan hệ than thiện với Nga, từ đó hai bên sẽ thống nhất lập trường về Syria.

Ông Monzer Akbik cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào về tương lai Syria phải toàn diện và rút kinh nghiệm từ vũng lầy trong các thỏa thuận quốc tế liên quan đến chiến cuộc tại Syria, đăc biệt là thoả thuận Geneva năm 2012 do Nga và Mỹ đồng bảo trợ. Việc đặt ra lộ trình cho chuyển đổi chính trị tại Syria phải dưa trên tình hình thực tế để đảm bảo tính khả thi.

Như vậy là phe đối lập tại Syria đã mất niềm tin vào chính quyền Obama, bởi những giải pháp của Washington cho vấn đề Syria, hoặc là là không sát với tình hình thực tế khiến cho nó không thể thực hiện, hoặc là vì lợi ích của Washington hơn là vì hoà bình cho Syria. Washington chủ yếu dựa trên vị thế của mình trong đối trọng với Moscow tại mặt trận Syria để đưa ra những quyết định của mình.

Có lẽ đến lúc này thì phe đối lập đã nhận ra quả đắng trong sự trợ giúp của Washington, do vậy họ chờ đợi Trump với sự thiện cảm dành cho Putin sẽ giúp tìm ra một giải pháp toàn diện cho cuộc chiến Syria. Khi đó hoà bình cho người dân Syria được xem là nền tảng cho mọi thoả thuận, vị thế thực tế của các phe phái sẽ là cơ sở cho việc sắp xếp lại bàn cờ chính trị của Syria.

Khi Trump và Putin bắt tay cho hoà bình của Syria thì cũng là lúc những di sản của Obama trong ván cờ này chính thức bị xoá sổ.

Ngọc Việt - Baodatviet