Quảng Ninh tăng cường chống buôn lậu cuối năm

THCL Chia sẻ với phóng viên, ông Phạm Quốc Hưng, Trưởng phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm (Cục Hải quan Quảng Ninh), cán bộ thường trực BCĐ 389 Quảng Ninh nhận định: “Năm 2015, tình hình hoạt động buôn lậu, hàng giả trên địa bàn tỉnh có nhiều diễn biến mới”…

Ông Phạm Quốc Hưng, Trưởng phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm (Cục Hải quan Quảng Ninh)

Theo ông Hưng, các đối tượng hoạt động tinh vi hơn, thay đổi phương thức thủ đoạn, tuyến đường, địa bàn để vi phạm, chủ yếu là hàng cấm (ma túy, pháo nổ, động vật hoang dã…), hàng vi phạm SHTT, vi phạm về ATVSTP, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Xin ông cho biết về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng trái phép… tại Quảng Ninh hiện nay?

Là tỉnh tiếp giáp với Trung Quốc, Quảng Ninh có các cửa khẩu, cảng biển quốc tế và nhiều điểm giao thương hàng hóa khác nên hoạt động buôn lậu trên địa bàn tỉnh luôn là vấn đề phức tạp, nhạy cảm.

Trên đất liền, lợi dụng tình hình tuyến biên giới tiếp giáp với Trung Quốc kéo dài, địa bàn phức tạp, nhỏ hẹp, nhiều khu vực không có rào chắn, các đối tượng buôn lậu tập kết hàng tại khu vực giáp ranh biên giới, khi có điều kiện thuận lợi thì đưa hàng qua các đường mòn vào các khu vực chợ, khu vực dân cư sát biên giới…

Buôn bán vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ diễn biến phức tạp cả trên tuyến biên giới và nội địa. Buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã và sản phẩm hoạt động hoang dã thủ đoạn vi phạm chủ yếu là gian lận trong khai báo hải quan, trà trộn, cất giấu, ngụy trang hàng cấm lẫn vào các loại hàng hóa khác. Điển hình, ngày 22/11/2015, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hoành Mô tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng do Công ty TNHH TM Cát Vận theo khai báo là Đầu cá vược đông lạnh. Kết quả kiểm tra: Ngoài 298 thùng hàng đúng khai báo, còn có 105 thùng hàng có lẫn đầu cá vược đông lạnh với 410 khúc hình trụ dạng sừng mầu trắng đục nghi là ngà voi, tổng trọng lượng 860 kg… Trị giá lô hàng vi phạm khoảng 50 tỷ đồng.

Trên tuyến biển, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới có giảm song vẫn diễn biến phức tạp; hàng nhập lậu chủ yếu là gạch men, pháo nổ, thủy sản, hàng xuất lậu là than, quặng…

Tính đến ngày 15/12/2015, bắt giữ các vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới là 383 vụ, trị giá 67.245,26 triệu đồng. Bắt giữ các vụ tội phạm về ma túy là 29 vụ/41 đối tượng, tang vật vi phạm 78,009 kg ma túy tổng hợp và 14,154 kg heroin…

Phương thức hoạt động và thủ đoạn của buôn lậu ngày càng tinh vi. Ông có thể nói rõ về điều này?

Lợi dụng tình hình tuyến biên giới tiếp giáp với Trung Quốc kéo dài, lợi dụng chính sách ưu đãi của Chính phủ về trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới, các đối tượng buôn lậu xé lẻ hàng hóa, thuê cư dân xách qua cửa khẩu, sau đó vận chuyển nhỏ lẻ đưa lên các container, xe tải nhỏ, xe khách chạy tuyến đường Móng Cái đi Cẩm Phả, Hải Phòng, Đông Triều, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội, Nam Định… đã được gia cố hầm bí mật, vách ngăn, thậm chí là cửa thủy lực… tinh vi để giấu hàng lậu nhằm trốn tránh, qua mặt các lực lượng chức năng.

Phương thức hoạt động của các đối tượng cũng có sự thay đổi rõ rệt. Các đường dây ma túy thường có sự cấu kết của tội phạm trong và ngoài nước, chúng dụ dỗ cư dân biên giới, móc nối các đối tượng có tiền án tiền sự, người nghiện để vận chuyển ma túy. Buôn bán pháo nổ không còn tập trung vào thời điểm giáp tết như trước đây, mà diễn ra vào mọi thời điểm trong năm.

Trên tuyến biển, hoạt động buôn lậu vẫn chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, các đối tượng sử dụng tàu có trọng tải lớn dùng hóa đơn, chứng từ vận chuyển, khi đi qua các khu vực đảo Bạch Long Vĩ thì chuyển hướng chạy bám theo đường phân định xuất lậu sang Trung Quốc. Một số đối tượng, sau khi vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc, khi về thu mua hoặc vận chuyển thuê hàng hóa cất giấu trong khoang hàng, hầm hàng hoặc ngụy trang như tàu cá rồi vận chuyển về Việt Nam.

Nói như vậy, có sự “buông lỏng” quản lý, “bảo kê” của cơ quan chức năng trong việc để hàng lậu hoành hành?

Theo tôi, không có sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng trong công tác chống buôn lậu, vận chuyển hàng trái phép. Chỉ là, hiện nay, hàng lậu được vận chuyển tiêu thụ tinh vi, các đối tượng bất chấp thủ đoạn để bảo vệ hàng của mình. Khó của cơ quan chức năng đó là lực lượng mỏng, đối tượng có sự chủ động khung thời gian vận chuyển để có thể qua mặt lực lượng chức năng. Hơn nữa, việc đối tượng dùng xe tải, xe khách vận chuyển hàng lậu, do việc vận chuyển người lưu thông tham gia giao thông thường xuyên nên các cơ quan chức năng không thể kiểm tra, kiểm soát hết được, phát hiện những xe có chứa hàng, nhưng thời gian kiểm tra sẽ rất lâu ảnh hưởng đến hành khách đi xe và có những xe, phải có công cụ chuyên ngành mới có thể mở thùng xe để kiểm tra nên rất khó cho lực lượng thực thi.

Nếu giả sử có hiện tượng đó xảy ra trong lực lượng nào đó - sẽ bị xử lý nghiêm khắc.

Ông có thể cho biết những khó khăn, hạn chế trong việc thực hiện công tác buôn lậu, gian lận thương mại… của Cục Hải quan Quảng Ninh trong năm qua?

Kết quả công tác đấu tranh của các đơn vị, nhìn chung đều tăng so với năm trước. Tuy nhiên, số vụ việc khởi tố về tội buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới còn chiếm tỷ lệ rất nhỏ, chưa tương xứng với tình hình thực tế, chưa tạo được hiệu quả răn đe đối với tội phạm trong lĩnh vực này.

Tang vật trong các vụ bắt giữ hàng nhập lậu, vận chuyển trái phép là những mặt hàng có dấu hiệu vi phạm SHTT, hàng nhái, hàng giả, hàng phải kiểm tra về chất lượng để xác định mất nhiều thời gian, kinh phí hạn chế gây khó khăn cho công tác xử lý.

Phương tiện kỹ thuật trang bị cho lực lượng kiểm soát hải quan còn hạn chế, nhiều phương tiện chuyên dùng như tàu cao tốc, thuyền kiểm soát biển, máy soi hành lý, vũ khí, công cụ hỗ trợ… đã lạc hậu, chế độ kinh phí hạn chế không bảo đảm cho lực lượng tiến hành hoạt động tuần tra, kiểm soát dài ngày trên biển…

Dự báo tình hình và giải pháp thực hiện công tác chống buôn lậu năm 2016, thưa ông?

Dự báo trong thời gian tới, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới có chiều hướng giảm do nhu cầu tiêu dùng trong nước với hàng Trung Quốc không cao và người dân tin tưởng vào hàng hóa trong nước. Tuy nhiên, vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ tăng trở lại và các đối tượng dùng phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn nhằm trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới tỉnh Quảng Ninh, đặc biệt là TP. Móng Cái có nhiều diễn biến phức tạp; khu vực đối tượng vận chuyển ma túy đi qua thường là cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Bắc Luân); tuyến đò sắt chở hàng hóa xuất nhập khẩu trên sông Ka Long và sông biên giới Bắc Luân; khu vực đường biên thuộc địa bàn các phường Hải Hòa, Trần Phú, Ka Long, Ninh Dương, Hải Yên (TP. Móng Cái)…

Quảng Ninh đã triển khai đồng bộ các phương án, kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn mang lại nhiều kết quả. Tỉnh kiện toàn BCĐ 389; xây dựng quy chế hoạt động, phân công trách nhiệm cụ thể giữa các cơ quan quản lý về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; thường xuyên nắm bắt tình hình thông tin không để hình thành tập kết hàng hóa nóng trên địa bàn; thành lập đoàn liên ngành kiểm tra các khu vực nhạy cảm như chợ, bến bãi có dấu hiệu xảy ra các vụ buôn lậu…

Ngoài ra, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền chính sách pháp luật đến cộng đồng doanh nghiệp, cư dân địa phương…

Trân trọng cảm ơn ông!

Hoan Nguyễn (Thực hiện)