Tân tổng thống Ukraina là người thế nào?

Quá bất ngờ! Ứng cử viên Petro Poroshenko đã có thể thắng ngay vòng đầu cuộc bầu cử tổng thống Ukraina hôm 25/5. Vì sao Poroshenko lại thắng vang dội như vậy?

Tất cả các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử cho thấy sẽ không có ứng cử viên nào đạt quá 50% phiếu bầu trong vòng 1 cuộc bầu cử tổng thống Ukraina ngày 25/5. Cho đến mãi chiều tối ngày 24/5, thông cáo của nhóm Nghiên cứu Bầu cử Quốc gia Ukraina cho biết số phiếu cử tri dành cho ứng cử viên Poroshenko cao nhất cũng chỉ đạt 43.4%, về nhì là bà cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko với 13.9%, đứng thứ 3 là ông Serhyi Tihipko.

Tuy nhiên, kết quả chính thức của cuộc bầu cử được công bố vào ngày 26/5 cho thấy ông Petro Poroshenko đã giành chiến thắng ngay từ vòng 1 với 57,31% phiếu bầu. Ứng cử viên Tymoshenko và Tihipko không có bất ngờ gì.

Câu hỏi đặt ra là vì sao người dân Ukraina lại lựa chọn ông Petro Poroshenko làm tổng thống vào lúc này?

Ông Poroshenko phát biểu sau chiến thắng ngay vòng 1 cuộc bầu cử tổng thống Ukraina ngày 25/5

Ông Petro Poroshenko, một chính trị gia quen thuộc của chính trường Ukraina, từng giữ nhiều vi trí quan trọng như ngoại trưởng, điều khiển bộ thương mại, giữ vị trí chủ tịch hội đồng ngân hàng quốc gia, đồng thời cũng là một trong những nhà kinh doanh thành công-ông làm chủ cơ xưởng sản xuất bánh kẹo lớn nhất nước, mang biệt danh “ông vua chocolate" (Chocolat King), và nhiều người còn đặt tên cho ông là “ông ngọt ngào” (Mr. Sweet).

“Bằng tất cả tấm lòng, tôi xin cám ơn người dân Ukraina đã đi bầu với con số kỷ lục”, vị tổng thống đắc cử mới 48 tuổi của Ukraina nói trong bài diễn văn chiến thắng đọc tối 25/5, chỉ vài giờ đồng hộ sau khi phòng phiếu đóng cửa. “Tôi biết chắc chắn sự hỗ trợ của người dân sẽ giúp xây dựng một chính phủ vững mạnh, tạo cơ hội để (chúng ta cùng) giải quyết những trở ngại đang phải đương đầu” - ông Poroshenko nói thêm.

Những trở ngại mà vị tân tổng thống này nói tới là “bất ổn, chấm dứt cuộc chiến và đem lại hòa bình cho đất nước” và chắc chắn, “sẽ làm việc với Liên bang Nga” để giải tỏa những bất đồng như ông từng nói lúc còn vận động tranh cử. Nói rõ hơn, ông muốn bắt đầu thảo luận để đi đến một hiệp định mới về an ninh với đại cường quốc láng giềng - Nga.

Ðại đa số cử tri cho biết có nhiều lý do để họ bỏ phiếu chọn ông Poroshenko làm tân tổng thống. Bà Natalia dẫn theo 2 cậu con trai còn nhỏ đi bầu ở trung tâm thủ đô Kiev cho biết chọn ông Proshenko “vì ông ta có kinh nghiệm làm việc, đồng thời cũng là người thực tế, biết phải làm gì và biết tương nhượng khi thấy cần thiết”. Bà đưa ra dẫn chứng “ông ta từng làm bộ trưởng ngoại giao, bộ trưởng kinh tế và nhất là một thương gia rất thành công, điều đó chứng tỏ ông ta có tài ăn nói, khôn khéo, biết cách giải quyết vấn đề”, giúp Ukraina qua được khó khăn “chính trị, ngoại giao lẫn kinh tế”.

Một phụ nữ đang làm việc cho trường đại học của thủ đô Kiev nói rằng từ năm 2001 đến giờ đã có 4 cuộc bầu cử diễn ra, “nhưng không kỳ bầu cử nào quan trọng cho kỳ bầu cử này”. Bà giải thích “chẳng ai ngờ những cuộc bầu cử trước đây lại đẩy Ukraina đến vực thẳm vì thành phần lãnh đạo không biết nghe dân, họ chỉ biết chia chác quyền hành và tham nhũng”. Bà hy vọng “tôi bỏ phiếu chọn ông Poroshenko vì tôi tin ông ta học được kinh nghiệm của những chính phủ xấu xa cũ, ông ta biết nghe tiếng nói của người dân hơn, biết một chính quyền tham nhũng là một chính quyền không thể nào tồn tại được”.

Mặc dù ủng hộ mạnh mẽ việc quan hệ chặt chẽ hơn với EU, nhưng ông Poroshenko cũng nhấn mạnh việc cần phải bình thường hóa quan hệ với Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó đã hứa sẽ công nhận kết quả bầu cử.

Tân tổng thống Ukraina cũng hứa sẽ đối thoại với người dân ở miền đông. “Đối với những ai không cầm lấy vũ khí, chúng tôi luôn sẵn sàng đàm phán để đảm bảo an ninh cho họ, đảm bảo quyền của họ bao gồm quyền được nói ngôn ngữ họ muốn”.

Có thể thấy ông Poroshenko đã chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 25/5 là vì hai lý do chính. Thứ nhất, người dân Ukraina tin tưởng ông sẽ lèo lái con thuyền Ukraina ra khỏi khủng hoảng kinh tế, vì vốn dĩ ông này là một doanh nhân thành đạt bậc nhất tại Ukraina.

Thứ hai, quan điểm của ông Poroshenko đối với Nga đến giờ này vẫn chưa rõ ràng, hay nói cho đúng hơn là khá mềm dẻo. Ông biết đặt quyền lợi quốc gia lên trên những liên minh hão huyền. Theo giới quan sát, không dứt khoát sẽ đứng hẳn về phương Tây hoặc Nga, thái độ đó sẽ giúp ông Poroshenko bình định được Ukraina trong thời gian tới.

Th.Long (Petrotimes)