Tổng diện tích bưởi trên toàn huyện Đoan Hùng hiện có 2.450ha. Trong đó, 2 giống bưởi đặc sản là bưởi Sửu 530ha, bưởi Bằng Luân 890ha. Ngoài ra còn có bưởi Diễn là 830ha, còn lại là một số giống bưởi khác như bưởi chua, bưởi Xuân Vân, bưởi da xanh... Diện tích cây bưởi đã cho sản phẩm trên địa bàn khoảng 1.600ha.
Tính riêng năm 2019, sản lượng quả ước đạt 20.000 tấn (bưởi đặc sản 13.500 tấn), giá trị sản phẩm ước đạt trên 300 tỷ đồng. Từ tháng 2/2006, 2 giống bưởi Sửu (Chí Đám và Bằng Luân) đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý và công nhận là tài sản Quốc gia, được nhà nước bảo hộ vô thời hạn trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Là 1/74 thương hiệu chỉ dẫn địa lý quốc gia, nhiều năm được bình chọn, vinh danh là thương hiệu vàng sản phẩm nông nghiệp của cả nước.
Người dân xã Chí Đám (Đoan Hùng) đang chăm sóc bưởi Sửu.
Xác định bưởi đặc sản Đoan Hùng sẽ tham gia chương trình OCOP, huyện đã tập trung phân bổ nguồn vốn từ các chính sách, chương trình phát triển sản xuất, các dự án phát triển nông nghiệp hỗ trợ kinh phí. Đồng thời kết nối các hộ dân trồng bưởi với các ngành, các đơn vị cung ứng vật tư nông nghiệp, kỹ thuật chăm sóc bưởi đặc sản nhằm nâng cao chất lượng bưởi đặc sản. Chương trình OCOP sẽ mở ra triển vọng cho bưởi đặc sản Đoan Hùng vươn ra thị trường quốc tế.
Mô hình nhà màng của HTX rau, củ, quả sạch Mạnh Liên (xã Hương Nộn, huyện Tam Nông) được triển khai từ năm 2015, với diện tích 1.500m2 trồng rau các loại và trồng trong hệ thống nhà lưới. Năm 2018, HTX tiếp tục đầu tư xây dựng một nhà màng rộng gần 3.500m2 có tổng kinh phí 2,7 tỷ đồng, trong đó được tỉnh hỗ trợ 70% với hệ thống nhà lưới cắt nắng, quạt đối lưu, hệ thống tưới nhỏ giọt, tưới phun mưa làm cho các loại cây củ, quả phát triển tốt, ít sâu bệnh, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật.
Việc canh tác trong nhà màng đã khắc phục tình trạng mất mùa, mỗi năm HTX sản xuất từ 80 - 90 tấn rau, củ, quả; lợi nhuận trung bình gần 800 triệu đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 7 lao động với thu nhập bình quân từ 4,5 - 6 triệu đồng/người/tháng.
Hiện tại, HTX rau, củ, quả sạch Mạnh Liên sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP được đánh giá có hiệu quả kinh tế cao và đã được huyện Tam Nông lựa chọn là sản phẩm tham gia chương trình OCOP.
Chương trình OCOP được xây dựng dựa trên những tiềm năng, lợi thế sẵn có của tỉnh. Trọng tâm của chương trình là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế của địa phương theo chuỗi giá trị do các doanh nghiệp, hộ sản xuất và kinh tế tập thể thực hiện. Do đó, chương trình OCOP mở ra nhiều cơ hội cho người dân trong tỉnh phát triển những sản phẩm truyền thống lợi thế, tạo bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới.
Phú Thọ là địa phương có nhiều sản phẩm nông nghiệp đặc trưng như: Bưởi (bưởi đặc sản Đoan Hùng, bưởi Diễn); gạo chất lượng cao J02; thịt chua Thanh Sơn; bánh tai (thị xã Phú Thọ); gạo nếp gà gáy Mỹ Lung (Yên Lập); rau an toàn (Tam Nông); rau an toàn Tứ Xã (Lâm Thao); tương làng Bợ (Thanh Thủy); khoai tầng vàng, chuối phấn vàng (Thanh Sơn); cá lồng sông Đà (Thanh Thủy)…
Sản phẩm thịt chua Thanh Sơn tham gia chương trình OCOP.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 75 làng nghề truyền thống, 503 hợp tác xã, 1.326 tổ hợp tác và một số vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn phát triển khá toàn diện theo hướng tăng năng suất, nâng cao chất lượng như: Vùng sản xuất cây ăn quả có múi, vùng sản xuất lúa chất lượng cao, vùng sản xuất chè, vùng sản xuất rau an toàn, rau nguyên liệu phục vụ chế biến.
Chính vì vậy, việc triển khai chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh là một giải pháp quan trọng giúp khai thác tiềm năng, thế mạnh của mỗi địa phương, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, mang tính đặc trưng. Mỗi huyện, thành, thị lựa chọn 2 - 3 sản phẩm lợi thế nhất để tập trung chỉ đạo phát triển và hoàn thiện sản phẩm tham gia chương trình OCOP đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên. Sau đó sẽ công nhận và trao giấy chứng nhận; tổng hợp sản phẩm đạt tiêu chí tham dự kỳ đánh giá, công nhận ở cấp quốc gia.
Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn tỉnh việc triển khai chương trình vẫn còn hạn chế do đặc thù của từng địa phương như nhiều sản phẩm còn sản xuất với quy mô nhỏ lẻ, một số sản phẩm chủ lực của địa phương chưa xây dựng được thương hiệu; sản phẩm tiêu thụ chủ yếu ở dạng thô, giá trị sản phẩm chưa cao. Bên cạnh đó, sự vào cuộc của các chủ thể sản xuất sản phẩm và người dân chưa thật sự quyết liệt, hiệu quả, chưa xác định được lợi ích trong việc tham gia chương trình.
Cùng với đó, các ngành, địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền các cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh liên quan đến hỗ trợ phát triển 6 nhóm sản phẩm nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Đồng thời, đầu tư nâng cấp nhà xưởng, máy móc thiết bị sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm; thiết kế nhãn mác, bao bì sản phẩm, chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, công bố tiêu chuẩn, mã số mã vạch, dán tem truy xuất nguồn gốc... đảm bảo theo quy định; có phương án liên kết để phát triển sản xuất đồng bộ, quảng bá và xây dựng thành thương hiệu để tạo bước đột phá ngay từ nhóm sản phẩm OCOP.
Tây Bắc
