Tọa đàm "Nhà báo khai thác thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số”

Buổi Tọa đàm với sự tham dự của nhiều chuyên gia, lãnh đạo, quản lý cơ quan báo chí - truyền thông, các nhà báo và doanh nghiệp cùng thảo luận xây dựng nền tảng cơ bản về lý thuyết báo chí với thời cuộc trong bối cảnh chuyển đổi số.

Phát biểu tại Tọa đàm, Phó Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), Phạm Xuân Vinh cho rằng:

Đổi mới sáng tạo đang trở thành yêu cầu cấp thiết đối với báo chí trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên mọi mặt đời sống - xã hội như hiện nay.

Tọa đàm cũng là diễn đàn để các đại biểu chia sẻ thực trạng và phương thức giải quyết các vấn đề nhằm tăng năng lực cạnh tranh của báo chí với các loại hình truyền thông xã hội, giành vị trí cốt lõi và tiên phong trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay; đồng thời chia sẻ những kỳ vọng và thích nghi cần thiết mà các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mong đợi ở báo chí để phối hợp trong tiến trình chuyển đổi số.

“Trong bối cảnh xã hội thông tin và CMCN 4.0 phát triển như vũ bão hiện nay, báo chí vừa có cơ hội lớn cho sự chuyển đổi và phát triển, đồng thời đứng trước những thách thức chưa từng có trong lịch sử để thực hiện được sứ mệnh của mình. Trong xu thế phát triển hiện nay, báo chí Việt Nam cần thiết phải hướng tới các mô hình đổi mới, trong đó tập trung vào xây dựng mô hình tòa soạn hội tụ và đa phương tiện tại các cơ quan báo chí… để hoạt động hiệu quả trước tác động của chuyển đổi số…”, Ông Phạm Xuân Vinh nhấn mạnh.

Theo Phó Viện trưởng Viện Ứng dụng Công nghệ thông tin và truyền thông, Lê Nghiêm, nguyên Trưởng Ban Nhân dân điện tử (Báo Nhân dân), nguyên Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại (Bộ Thông tin và Truyền thông):

Quyền hạn của nhà báo hiện nay được quy định trong 03 văn bản quy phạm pháp luật chính, đó là Luật Báo chí (2016), Luật Tiếp cận thông tin (2016) và Nghị định Quyền tiếp cận thông tin (09/2017). Đây chính là cơ sở pháp lý để các nhà báo tác nghiệp.

Cũng theo ông Lê Nghiêm, Luật Tiếp cận thông tin là một bước tiến, là tư duy mở của Chính phủ. Tuy vậy, nhiều nhà báo hiện nay chưa nắm rõ luật này, người dân thì càng không hiểu rõ.

Theo khảo sát của Viện ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, có đến 99% người được hỏi đã trả lời không chính xác về quyền tiếp cận thông tin. Chỉ khi nhà báo hiểu rõ quyền hạn của mình, những thông tin nào không được phép tiếp cận, cũng như nắm được chủ thể hoặc người được ủy quyền phát ngôn tại các cơ quan nhà nước là ai thì việc tác nghiệp mới không bị hạn chế.

Tham gia tọa đàm, nhà báo Mai Vũ Tuấn, Giám đốc, Tổng biên tập, Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh chia sẻ về mô hình hoạt động của Trung tâm sau khi sáp nhập 04 đơn vị là Báo Quảng Ninh, Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Ninh, Cổng thông tin điện tử tổng hợp (thuộc Văn phòng UBND) và Báo Hạ Long (Hội Văn hóa Nghệ thuật).

Theo nhà báo Mai Vũ Tuấn, thời gian đầu sáp nhập, Trung tâm gặp nhiều khó khăn như: Tư tưởng của cán bộ nhân viên khi về môi trường mới; sự không đồng đều về chuyên môn do đặc thù của từng cơ quan báo chí; vấn đề tự chủ tài chính; suy giảm quảng cáo. Tuy vậy, đến nay về cơ bản Trung tâm đã khắc phục được và đạt được một số kết quả tích cực.

Theo đó, hiện nay 70% cán bộ phóng viên của Trung tâm có thể tác nghiệp đa phương tiện. 21 đầu mối trước đây đã được tinh gọn còn 14 đơn vị, giúp cho hoạt động của Trung tâm trở nên hiệu quả hơn. Do thực hiện mô hình hợp nhất nên Trung tâm đã có nhân lực để thực hiện các nội dung lớn. Trung tâm có khả năng thực hiện được hầu hết các chiến dịch truyền thông lớn theo chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh cũng như yêu cầu thực tiễn cuộc sống.

Trung tâm đã nhận thức được chuyển đối số là tất yếu, mang lại sức cạnh tranh cho đơn vị. Trung tâm đang tiến hành tin học hóa toàn bộ các khâu của tòa soạn hội tụ; xây dựng kho dữ liệu Big Data bằng cách số hóa toàn bộ kho hình ảnh video phát thanh truyền hình, báo in; áp dụng hàng loạt tiến bộ mới trong quá trình làm báo; xây dựng hệ thống đo lường khán thính giả để phân phối đến đúng đối tượng các sản phẩm báo chí mới; đảm bảo an ninh an toàn thông tin cho hệ thống.

Phát biểu tham luận tại Tọa đàm, Viện trưởng Viện Chiến lược Chuyển đổi số, Hội Truyền thông số Việt Nam, Lê Nguyễn Trường Giang gợi mở một số quan điểm về bản chất chuyển đổi số trong hoạt động báo chí.

Theo ông Giang, thách thức lớn nhất hiện nay của báo chí là sự dễ dàng tiếp cận thông tin. Ngoài báo chí, người dân có quá nhiều cách, nhiều nền tảng để tiếp cận thông tin. Vì vậy bài toán chuyển đổi số đặt ra cho báo chí là chuyển đổi cách thức để tạo ra giá trị. Nếu không tạo ra giá trị thì không một tờ báo nào trụ vững được.

“Trước hết phải tìm ra cách để tạo ra giá trị cho bản thân tờ báo trong một thời đại mới bằng việc định hình lại chính bản thân tờ báo đó, hình thành lại một cơ chế quản lý hợp lý bằng cách xây dựng một hệ sinh thái thông qua cơ sở dữ liệu, và cuối cùng quan trọng nhất là phải tạo cho mình một chiến lược hạng mục", ông Lê Nguyễn Trường Giang cho biết. 

Tại Tọa đàm, Chủ nhiệm Tạp chí điện tử VietTimes, Đinh Văn Hải đã dẫn Điều 25.2 điểm C trong Luật Báo chí về quyền hạn tác nghiệp của các nhà báo và cho rằng, các nhà báo, phóng viên có thể căn cứ vào điều luật này để tiếp cận thông tin tại các cơ quan, đơn vị...

Chiều cùng ngày (10/06), thay mặt lãnh đạo Tập đoàn Tuần Châu, Phó Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), Phạm Xuân Vinh đã tổ chức buổi gặp mặt tri ân, chúc mừng các cơ quan báo chí nhân dịp Kỷ niệm 97 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam (21/06/1925 - 21/06/2022).

Nguyễn Kiên