Mới đây, tại chương trình “Lắng nghe và trao đổi” về trợ giá xe buýt - hiệu quả và giải pháp, do HĐND TP.HCM tổ chức, bà Bùi Thị Diễm Thu Phó giám đốc Sở GDĐT cho rằng chủ trương trợ giá dịch vụ xe buýt cho học sinh sinh viên (HSSV) là đúng đắn vì đảm bảo an toàn, hạn chế ùn tắc giao thông. Sở GD&ĐT đã vận động một số trường học có điều kiện phát triển loại hình xe đưa rước học sinh nhưng do giá dịch vụ còn cao nên phụ huynh và học sinh đăng ký không nhiều. Tuy nhiên, do việc phân tuyến, phân luồng chưa phù hợp, việc tiếp cận xe buýt khó khăn; xe chạy chưa đúng giờ… nên học sinh đi xe buýt ngày càng giảm, nhất là tại các huyện ngoại thành.
Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm nói: Đề xuất miễn phí xe buýt cho HS của Sở GD&ĐT rất hay và trong khả năng của TPHCM có thể đáp ứng được.
Bà Thu cũng đề xuất miễn phí cho học ssinh đi xe buýt tại các tuyến ngoại thành như Củ Chi, Cần Giờ, HS được trợ giá 4 lượt/ngày còn ở các quận nội thành chỉ 2 lượt/ngày, trong khi HS hầu hết học hai buổi với 4 lượt đi - về trong ngày.
Cũng tại chương trình bà Đoàn Thị Ngọc Cẩm, Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ cho biết hiện nay trên địa bàn huyện Cần Giờ có 4 tuyến được trợ giá với gần 60 phương tiện, hoạt động từ 4 - 21 giờ mỗi ngày và 23 trường học được bố trí xe buýt đưa rước và số học sinh đăng ký đi xe buýt chiếm 54%. Tuy nhiên, các xe đưa rước học sinh hầu hết đều đã cũ, an toàn không đảm bảo, rất cần UBND thành phố hỗ trợ thay thế phương tiện, bà Cẩm nói.
Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm nói: Đề xuất miễn phí xe buýt cho HS của Sở GD&ĐT rất hay và trong khả năng của TPHCM có thể đáp ứng được. Làm sao để các em không còn phàn nàn đi xe buýt có cảm giác bánh xe sắp rớt ra ngoài khi gặp gỡ đối thoại với lãnh đạo TPHCM.
Tuy nhiên, bà Tâm cũng nói người dân còn phàn nàn về việc nhiều lái xe buýt thấy khách thuộc đối tượng được miễn giảm (người lớn tuổi, khuyết tật, trẻ em…) thì …bỏ trạm luôn hoặc có thái độ phục vụ không tốt.
Tuy nhiên, các đơn vị cung ứng dịch vụ xe buýt cũng cho rằng họ gặp nhiều khó khăn. Bộ định mức trợ giá ban hành từ năm 2009 có nhiều định mức không còn phù hợp do trượt giá nhiên liệu, nhiều tuyến lượng khách đi xe buýt đã bão hòa nên tiền trợ giá không đủ bù chi phí.
Trong khi đó, các chi phí hoạt động hiện nay đều tăng cao. Chi phí đầu tư mua xe tăng 2- 3 lần so với định mức hiện hành; khấu hao phương tiện vẫn tính như năm 2009 là không còn phù hợp. Xã viên không thể tích lũy thu hồi vốn đầu tư… Ngoài ra, giá nhiên liệu tăng nhanh, chỉ trong năm 2018 đã 8 lần tăng giá.
Đồng tình với các đơn vị vận tải xe buýt, ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm quản lý giao thông công cộng nói việc trợ giá nhằm khuyến khích người dân đi xe buýt để giảm ùn tắc giao thông và thực hiện chính sách an sinh đối với các đối tượng chính sách (chiếm trên 50% lượng khách) bước đầu đã phát huy hiệu quả.
Theo Phó Giám đốc Sở Tài chính Lê Ngọc Thùy Trang, việc chậm trễ chi trả tiền trợ giá là do vừa qua, liên Sở Tài chính, GTVT lấy ý kiến các đơn vị để xây dựng bộ định mức mới trình UBND TPHCM ban hành trong năm 2018. “Phải điều chỉnh tăng dự toán do tăng luồng tuyến mới và đánh giá lại những luồng tuyến không hiệu quả. 6 tháng đầu năm lượng khách thực tế từ 45 lượt giảm còn 35 lượt/chuyến. Sử dụng ngân sách đòi hỏi chặt chẽ”, bà Trang nói.
Trước đó, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Trung tâm) vừa trình Sở Giao thông vận tải (GTVT) dự án “Phát triển dòng xe mini buýt để tăng cường năng lực vận tải hành khách công cộng TP.HCM” giai đoạn 1.
Theo Trung tâm hiện nay hệ thống vận tải hành khách công cộng TP.HCM chỉ đáp ứng gần 10% nhu cầu đi lại và đã có xu hướng bão hòa.
Một trong những nguyên nhân chính là do đa số các quận ở TP như Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân, Bình Thạnh, Phú Nhuận, quận 10 và các quận huyện khác...có rất nhiều đường hẻm với 85% dân số.
Các hẻm có chiều rộng 3-6m, không phù hợp với xe buýt lớn và xe buýt trung. Do đó, những người dân này thường cách trạm xe buýt khá xa (trên 600m), trong khi khoảng cách hợp lý cho việc tiếp cận xe buýt là trong vòng bán kính 500m. Do đó, số người tham gia đi lại trên các tuyến xe buýt của TP hiện nay còn ít.
Trung tâm cho rằng cần có một hệ thống xe mini buýt để thu gom, trung chuyển hành khách từ các khu vực đường hẻm, đường hẹp ra hệ thống xe buýt của TP. Xe mini buýt có 12-16 chỗ ngồi, kích thước nhỏ gọn phù hợp cho từng khu vực và quy hoạch chung của TP.
Dự kiến tổng mức đầu tư 77,3 tỷ trong giai đoạn 2018-2020 từ nguồn ngân sách TP, không vận động nhân dân và doanh nghiệp đóng góp.
Để thực hiện đề án, Trung tâm kiến nghị được thông qua chủ trương đầu tư và bố trí vốn thực hiện của giai đoạn 1. Qua quá trình thực hiện, Trung tâm sẽ tiếp tục có đề xuất thực hiện tiếp theo.
Hải Đăng
