Nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế, học giả tiếp tục bày tỏ sự quan ngại về tình hình căng thẳng trên Biển Đông và lên án hành động hạ đặt trái phép giàn khoan dầu Hải Dương - 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thái độ ứng xử của Trung Quốc trên Biển Đông được nhận định không phải là sự “trỗi dậy hòa bình” như Bắc Kinh từng tuyên bố trước đó.

Ngày 25-5, các cơ quan truyền thông thế giới và khu vực đồng loạt đưa tin về bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Diễn đàn Kinh tế thế giới về Đông Á 2014 (WEF), vừa diễn ra tại Thủ đô Manila (Philippines), bày tỏ quan ngại trước những hành vi gây hấn của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong bài phân tích đăng trên Le Monde (Pháp), tác giả Bruno Philip dẫn câu nói của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trả lời phỏng vấn của hãng tin Reuters, rằng “Việt Nam có thể có những hành động pháp lý để phản đối việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam”.

Trong khi đó, một số tờ bào Pháp như Le Figaro, Le Nouvel Observateur, L’Express… đồng loạt dẫn lời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nhấn mạnh hành động kéo giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và thái độ hung hăng trên Biển Đông của Trung Quốc đã “đe dọa đến hòa bình khu vực”. Hãng tin CNN dẫn lời GS Taylor Fravel, Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), bày tỏ quan ngại nguy cơ leo thang căng thẳng trên Biển Đông, nhấn mạnh Việt Nam có một lịch sử hoàn toàn khác Philippines trong quan hệ với Trung Quốc.

Cùng ngày, hãng tin GMA (Philippines) cho biết một nhóm nghị sĩ gốc Hoa tại Hạ viện Philippines cũng đã bày tỏ phẫn nộ trước việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương – 981 xâm phạm chủ quyền Việt Nam, kèm theo hành động khiêu khích, gây hấn. Chủ tịch Hạ viện Philippines Feliciano Belmonte khẳng định: “Philippines kiên định ủng hộ Việt Nam trong vấn đề Biển Đông”.

Trong khuôn khổ Hội nghị Tương lai châu Á lần thứ 20 diễn ra tại Thủ đô Tokyo (Nhật Bản) ngày 23-5, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cùng bày tỏ quan ngại về diễn biến phức tạp hiện nay ở Biển Đông, kêu gọi các bên tuân thủ luật pháp quốc tế, kiềm chế không để xảy ra xung đột, gây ảnh hưởng tới hòa bình ổn định khu vực, an ninh và an toàn hàng hải trên Biển Đông.

Nhiều bài viết trên Foreign Policy, Diplomat (Mỹ)… dẫn lời các chuyên gia khẳng định việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trong Thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và các quy định về luật biển quốc tế mà chính Trung Quốc đã ký kết. Tờ The New York Times dẫn lời GS Peter Dutton, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Hàng hải Trung Quốc thuộc Hải quân Mỹ nhận định có sự tương đồng giữa những gì đang diễn ra trên Biển Đông với cách Trung Quốc thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc trong cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên khu vực biển Hoa Đông với Nhật Bản.

Tạp chí Diplomat nhận định, Trung Quốc sẽ khó có thể đạt được mục đích nào trong việc đưa giàn khoan Hải Dương – 981 xâm phạm thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Theo Thời Nay