Chăm sóc sức khỏe tinh thần, mắt xích quan trọng tạo nên học sinh hạnh phúc. Một môi trường học tập văn minh - an toàn theo 6 giá trị cốt lõi: Yêu thương- chính trực- tôn trọng- kỷ luật- tỏa sáng thành các quy định mang tính chất rèn luyện, nhằm giúp các em học sinh trở thành người có giá trị, đi học với nhiều niềm vui, được khơi dậy những khả năng tốt nhất, bồi đắp các giá trị tốt đẹp cho bản thân. Sức khỏe và sự bền vững là học sinh được sống và học tập trong một môi trường tự nhiên, trong lành, hạnh phúc. Ở đó các em được trang bị nhận thức, kỹ năng, quan điểm và giá trị cần thiết hướng tới một lối sống bền vững, lành mạnh.
Để thực hiện được điều đó Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) Tiểu học Số 1 Na Sang đã thực hiện dự án dự án hướng tới Sức khỏe tinh thần cho học sinh, giáo viên, phụ huynh và lan tỏa đến người dân điểm trường Huổi Lóng. Môi trường hạnh phúc, trong lành tạo nên lối sống và tư duy lành mạnh với học sinh và giáo viên.
Huổi Lóng 1 là một điểm trường vùng sâu, vùng xa thuộc trường PTDTBT Tiểu học số 1 Na Sang. Những ngày đầu thành lập điểm trường gặp muôn vàn khó khăn như đường xá đi lại là đường dân sinh dốc ngược khúc khuỷu, phòng học là nhà tạm được ghép bằng tre, ván gỗ, lợp bằng lá, sân chơi bãi tập của học sinh không có, trang thiết bị dạy học xuống cấp, thiếu điện, thiếu nước; tỷ lệ chuyên cần không cao, cha mẹ thiếu sự quan tâm đến việc học tập của con cái.
Trước những khó khăn bất cập đó, Ban giám hiệu nhà trường đã phối hợp với chính quyền địa phương, cũng như tinh thần nhất trí, sự nỗ lực vươn lên của đội ngũ giáo viên, cán bộ, nhân viên trong nhà trường cùng với sự đồng thuận của người dân trong và ngoài điểm trường đến nay điểm trường đã có nhiều thay đổi; cơ sở vật chất được quan tâm đầu tư theo hướng kiên cố và hoàn thiện. Cảnh quan môi trường đảm bảo xanh, sạch, đẹp. Công tác quản lý và đổi mới phương pháp có nhiều chuyển biến tích cực, công tác xã hội hóa giáo dục cũng đang được quan tâm.
Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Na Sang thuộc xã Na Sang, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên, là xã biên giới đặc biệt khó khăn, có 5 dân tộc sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 96%. Đây là địa bàn dân cư không tập trung, kinh tế chậm phát triển, sản xuất chủ yếu là nương rẫy, tỷ lệ hộ nghèo cao, ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển giáo dục tại địa phương.
Các hộ dân sống rải rác trên núi cao, từ nhà mình, các em học sinh phải đi bộ đến trường. Tại điểm trường này, ngó qua bên kia đồi thấy những ngôi nhà của đồng bào lúp xúp giữa núi rừng, em nào nhà ở gần thì đi bộ vài chục phút, nhà xa thì mất nhiều thời gian là chuyện bình thường. Mùa khô đã vất vả, vào mùa mưa hành trình tìm chữ của các em gặp nhiều khó khăn hơn khi con đường trở nên lầy lội khó đi.
Ban giám hiệu nhà trường luôn trăn trở và mong muốn tạo cảm hứng cho các em học sinh mỗi khi đến trường, không còn mang nỗi lo âu, sợ sệt mà thay vào đó là cảm giác an toàn thoải mái, thích thú đến trường không cần sự bắt ép của phụ huynh và để các em được học tập trong một môi trường lành mạnh. Chính vì điều đó, nhà trường không ngừng nghiên cứu, tìm hiểu và biết đến chương trình AIA healthiest schools.
Được sự hướng dẫn tận tình và tâm huyết của các bạn bên dự án, nhà trường tham khảo các tài liệu của dự án thống nhất cải tạo điểm trường Huổi Lóng 1 để điểm trường khoác lên mình một chiếc áo mới nhằm thu hút học sinh đến trường với tinh thần vui tươi, phấn khởi và hơn nữa là các em được học tập trong một môi trường lành mạnh, hạnh phúc, an toàn.
Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường và phát huy năng lực phẩm chất của học sinh, Ban giám hiệu và tập thể giáo viên trường PTDTBT Tiểu học số 1 Na Sang luôn nghiên cứu, tìm tòi các biện pháp và điều đầu tiên là phải làm sao để thu hút học sinh đến trường và khi đến trường các em được học tập, được vui chơi, được sáng tạo. Các em cảm thấy hân hoan, hạnh phúc khi đến trường. Để giúp các em làm được điều đó, trước tiên môi trường học tập phải thân thiện, trong lành, đầy đủ. Chính vì thế, nhà trường cùng với bên hỗ trợ nhóm Greenhat thực hiện thay đổi điểm trường Huổi lóng 1 trở thành ngôi trường hạnh phúc đúng theo thời gian dự án đề ra.
Đồng hành cùng dự án luôn có sự ủng hộ của đồng chí Bí thư bản Vàng A Lâu, Trưởng bản Vừ A Lọi điểm bản Huổi Lóng 1 đã huy động nhân dân góp công, góp sức cùng với các vật liệu sẵn có tại bản để xây dựng lên một môi trường xanh - sạch - đẹp góp phần to lớn vào việc phát triển toàn diện năng lực phẩm chất cho học sinh. Qua đó cũng nâng cao nhận thức của người dân về việc xây dựng một môi trường lành mạnh cho con em mình học tập đó là việc chung của cả cộng đồng.
Để tạo nên ‘Trường học hạnh phúc’, không thể không kể đến sự góp công góp sức của các em học sinh. Các em được trực tiếp tham gia vào dự án, được trải nghiệm cùng các cô, cùng với bố mẹ chăm sóc vườn rau, tưới hoa, được hái rau phục vụ bữa ăn của mình tại trường. Hơn thế nữa, các em được vui chơi, được tự do sáng tạo vẽ các bức tranh mình yêu thích tại phòng ngủ, sắp xếp những cuốn sách, quyển truyện vào thư viện một cách ngăn nắp. Các em được trau dồi kỹ năng giao tiếp, tự chăm sóc bản thân và học tập trong môi trường hạnh phúc. Điều này giúp các em có tinh thần học tập thoải mái và phát huy hết khả năng, năng lực, phẩm chất.
Sau 2 tháng thực hiện dự án, từ một điểm trường còn đơn sơ thiếu thốn, học sinh còn nhút nhát, sợ sệt, nay đã thay đổi hoàn toàn. Điểm trường được khoác lên một tấm áo mới, học sinh được sống trong môi trường hạnh phúc, lành mạnh và an toàn. Điều quan trọng nhất là nhận thức của cán bộ giáo viên trong trường, phụ huynh học sinh, bà con dân bản Huổi Lóng 1 thay đổi tích cực.
Tất cả cán bộ giáo viên trong nhà trường đều hiểu được giá trị, tầm quan trọng cũng như xác định rõ những việc làm, những kỹ năng xây dựng trường học hạnh phúc, đó là: Nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, xây dựng mối quan hệ và môi trường sống tích cực; đề cao cảm xúc tích cực của mỗi cá nhân trong nhà trường, các mối quan hệ tốt đẹp…trên cơ sở tinh thần dân chủ, công bằng, tôn trọng sự khác biệt, lắng nghe lẫn nhau; đồng cảm, yêu thương và chia sẻ; tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy tạo tinh thần học tập vui vẻ, lôi cuốn trong từng bài giảng, tạo cơ hội cho học sinh được sáng tạo ở môi trường gắn kết với nhau; làm cho mỗi thành viên trong nhà trường đặc biệt là các em học sinh có cơ hội và khát khao được thể hiện, khẳng định và công nhận giá trị của bản thân.
Đặc biệt, các thầy cô và các em học sinh đã xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp giữa cô và trò, học sinh với học sinh, giữa giáo viên với bà con dân bản, giành được sự tin yêu của phụ huynh học sinh và sự tin tưởng của nhân dân.
Dự án đã mang lại cho 32 em học sinh tại điểm trường Huổi Lóng 1 rất nhiều thay đổi: Các em mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, biết trình bày suy nghĩ, quan điểm của mình, biết nhận xét bạn, hăng hái phát biểu xây dựng bài. Các em tự tin và đoàn kết chơi các trò chơi ở trường, thích và mong được đến trường, không còn học sinh nghỉ học tự do, biết làm thành thạo các kĩ năng tự phục vụ bản thân như vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, biết giúp cô giáo và bố mẹ trồng rau, trồng hoa ở trường, ở nhà, biết trang trí lớp học, nhà cửa, sắp xếp sách vở gọn gàng. Các em cũng thích đọc truyện, đọc sách tại thư viện xanh để mở mang kiến thức. Đặc biệt hơn, các em được trồng và chăm sóc những vườn rau xanh mướt, đó cũng chính là nguồn thực phẩm sạch phục vụ cho bữa ăn hàng ngày tại trường.
Chất lượng giáo dục toàn diện từng bước được nâng cao, tính đến nay tỷ lệ học sinh Hoàn thành tốt của điểm trường Huổi Lóng 1 đạt 53,6%, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm học 2022 - 2023; công tác giáo dục mũi nhọn được các cô giáo quan tâm, có nhiều giải pháp được áp dụng nhằm nâng cao chất lượng trong năm học này điểm trường có 5 học sinh đạt giải trong hội thi giao lưu Toán và Tiếng Việt cấp trường, 3 học sinh tham gia hội thi giao lưu Toán và Tiếng Việt cấp huyện.
Dự án không những mang lại những kết quả cho học sinh tại điểm trường Huổi Lóng 1 mà còn lan tỏa đến tất cả học sinh trong toàn trường muốn hướng đến, các em sẽ được sống trong môi trường học an toàn, hạnh phúc và yêu thương.
Dự án được sự ủng hộ nhiệt tình, tích cực từ phụ huynh học sinh. Bà con ủng hộ ngày công, ủng hộ vật liệu đồ dùng, giúp dự án hoàn thành đúng thời gian. Cũng từ đây, phụ huynh đã hiểu được tấm lòng các thầy cô, biết chia sẻ một phần nào khó khăn cùng thầy cô chăm sóc con em mình, hiểu rõ mục tiêu và nội dung chương trình giáo dục để chia sẻ với người thân, với cộng đồng.
Với tinh thần phấn đấu, quyết tâm và nỗ lực của thầy cô giáo trong nhà trường, phụ huynh học sinh và bà con dân bản đã thu được kết quả ngoài mong đợi. Dự án của nhà trường đã xuất sắc vượt qua gần 50 bài dự thi đạt giải Quán quân cuộc thi Trường học lành mạnh nhất AIA Việt Nam.
Trước kết quả đã dành được của nhà trường, lãnh đạo UBND xã, Phòng giáo dục, quản lý các đơn vị trường đánh giá cao, khen ngợi rất lớn và ủng hộ nhân rộng dự án đến với các điểm bản, trường lân cận trong toàn xã cũng như các trường trong huyện.
Ngọc Anh
