Vất vả chặn buôn lậu trên “đường mòn, lối mở”

Ăn ngủ trên đường mòn, lối mở

Dẫn chúng tôi đi thị sát khu vực cửa khẩu biên giới Vĩnh Xương vào đúng giờ nghỉ, qua khu vực có nhiều đường mòn, lối mở, khi thấy chúng tôi ngạc nhiên vì thấy cán bộ Biên phòng và Hải quan đang mắc võng nghỉ trưa ngay tại khu vực lối mở cách Trạm kiểm soát liên hợp chừng gần 1 km, Tổ trưởng Tổ Kiểm soát Hải quan - Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương Hồ Văn Hùng cười nói: "Không phải các chiến sỹ mắc võng nằm nghỉ mát đâu, mà họ đang canh chừng buôn lậu đấy nhà báo!.

Hai lực lượng phối hợp cử người trực 24/24 tại các đường mòn, lối mở này, họ ăn ngủ trên đường mòn để canh buôn lậu. Bởi vì, hễ thấy vắng bóng Hải quan, Biên phòng, là các đối tượng buôn lậu “xuất quân” đai vác hàng qua biên giới ngay".  

Theo lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương, với chiều dài khoảng 3 km, hiện nay trên tuyến đường bộ cửa khẩu, dọc theo Trạm kiểm soát liên hợp đường bộ từ cột mốc biên giới trở vào đến đường nước số 2 xã Vĩnh Xương có nhiều đường mòn tự phát, do các hộ dân sinh sống tại đây khai thác để phục vụ nhu cầu đi lại, sinh hoạt.

Đường mới được mở ngay cạnh rào chắn tại biên giới Vĩnh Xương. (Ảnh: T.H)

Các đối tượng buôn lậu lợi dụng trà trộn đi vào những con đường này, họ dùng xe gắn máy xuất biên trái phép qua biên giới, trốn tránh không qua Trạm kiểm soát liên hợp đường bộ để trình báo các lực lượng chức năng cửa khẩu, vận chuyển hàng lậu về qua các đường mòn cả ngày lẫn đêm. Trong đó, cao điểm từ 10 giờ đến 13 giờ, 16 giờ đến 18 giờ trong ngày, 23 giờ đến 3 giờ sáng hôm sau, khiến lực lượng kiểm soát tại cửa khẩu rất vất vả trong công tác quản lý, chặn bắt vận chuyển hàng lậu tại khu vực biên giới.

Phần lớn các vụ buôn lậu do đơn vị phát hiện bắt giữ vào thời điểm ban đêm hoặc giờ nghỉ trưa. Mới đây, trong lúc tuần tra, kiểm soát, vào khoảng 4 giờ sáng, Tổ kiểm soát Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương đã kiểm tra, bắt giữ ông Trương Thiện Nhựt đang điều khiển một chiếc xe môtô nhập lậu, trị giá trên 216 triệu đồng  từ hướng Campuchia vào Việt Nam, qua cánh gà cửa khẩu tại khu vực biên giới xã Vĩnh Xương trên đường mòn thuộc ấp 5, xã Vĩnh Xương, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

Trước đó, nhiều vụ vận chuyển thuốc lá, đường cát nhập lậu... qua đường mòn, lối mở cũng đã bị Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Rào chắn đường mòn, lối mở ngăn buôn lậu

Hiện nay, nhân sự hai bên, nhất là Hải quan còn thiếu tới hơn 60% nhân sự để đáp ứng yêu cầu công tác kiểm soát. Tổ Kiểm soát của Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương chỉ có 4 người lại phải phân bổ canh gác tại các đường mòn, nên không đủ để tuần tra, kiểm soát quán xuyến địa bàn, xử lý vi phạm, thực hiện các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát,... một số đối tượng buôn lậu lợi dụng thời gian ban đêm, các lực lượng mỏng, yếu không đủ chốt chặn, kiểm soát suốt cả ngày đêm, nhất là từ 21 giờ đến gần sáng, để đai vác, dùng xe đạp, xe gắn máy để vận chuyển hàng nhập lậu qua các điểm, đường mòn nêu trên.

Một số đối tượng vận chuyển hàng nhỏ lẻ qua đường mòn, cánh gà, sau đó tập kết một số điểm rãi rác thuộc xã Vĩnh Xương, dùng xe ô tô tải bốc hàng lên xe, vận chuyển đi tiêu thụ ngay trong đêm. Do đối tượng thường xuyên thay đổi địa điểm tập kết, thường vào ban đêm nên khó khăn trong chặn bắt, xử lý.

Cùng với đó, các phương tiện xe gắn máy vận chuyển hàng qua biên giới lưu thông trên đường với tốc độ cao, nguy hiểm khi truy đuổi, khi qua cầu chùa Thầy Bảy thì phân tán đi vào nhiều ngõ hẽm, trong đó có một số đi vào các cơ sở chế biến đường cát thành đường phèn, khó khăn khi lực lượng mật phục hoặc truy đuổi.

Ông Dương Sen Hải, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương cho biết, khu vùng đệm tại cửa khẩu biên giới Vĩnh Xương hiện có 68 hộ dân với hàng trăm nhân khẩu đang sinh sống, thường trú thường xuyên, có nhà cửa, điện nước cố định. Những đường mòn, lối mở khu vực này đều do các hộ dân khai thác.

Để hạn chế tình trạng vận chuyển hàng hóa trái phép qua các các đường mòn, lối mở, Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương đã chủ động họp bàn với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương thống nhất lập hàng rào chắn tại các đường mòn, lối mở.

Trong đó, Đồn Biên phòng cửa khẩu Vĩnh Xương và UBND xã Vĩnh Xương tiến hành trao đổi, thương thảo với phía bạn Campuchia và người dân địa phương (chủ đất). Với sự thống nhất của các bên, hiện nay, cơ quan Hải quan đã tiến hành làm rào chắn tại đường số 1 và số 2 (Đường nhà ông Thuận và bà Thảo).

Riêng 3 đường còn lại (Đường số 3, 4, 5) trong đó đường số 3 và số 4 đã có rào chắn tạm, đường số 5 (chòm mã) nước lũ về còn cạn do đó người không qua lại được đề nghị các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra kiểm soát để hạn chế tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan An Giang, ngoài 68 hộ dân sát biên giới thuộc khu vực cửa khẩu, trong khu vực vành đai biên giới có gần 300 hộ dân chỉ cách biên giới từ 50 đến 300 mét chủ yếu làm ăn, mua bán qua biên giới, một số vận chuyển thuê hàng lậu qua biên giới; có 5 cơ sở chế biến đường cát thành đường phèn hoặc sản xuất đường cát hoạt động, có dấu hiệu lợi dụng đường cát nhập lậu để làm nguồn nguyên liệu sản xuất,… tình hình trên dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác phòng chống buôn lậu qua biên giới.

Cơ quan Hải quan đã có nhiều phản ảnh, báo cáo nhưng chưa được cấp có thẩm quyền, địa phương, các lực lượng chức năng có liên quan phối hợp giải quyết, xử lý triệt để.

Theo lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương, việc lập các chốt rào chắn cũng chỉ là giải pháp tình thế, hạn chế phần nào việc đối tượng buôn lậu dùng xe gắn máy vận chuyển hàng lậu. Trên thực tế, có điểm đã lập rào chắn, khóa cẩn thận, nhưng được một thời gian, người dân lại mở lối khác ngay bên cạnh rào chắn!

Về lâu dài, cơ quan Hải quan đề nghị cần xem xét giải  tỏa 68 hộ dân nằm sát biên giới thuộc khu vực cửa khẩu; đặt camera để hai lượng Biên phòng và Hải quan quan sát triển khai chống buôn lậu; xử lý nghiêm các đối tượng, phương tiện tụ tập trên biên giới, sau giờ đóng cửa khẩu 18 giờ hàng ngày...   

 Lê Thu