Xã Minh Tân (Lào Cai): Nhiều bất cập trong xây dựng nông thôn mới

Đạt tiêu chí “trên giấy”?

Tiêu chí gia thông đã được xã Minh Tân đánh giá “đạt tiêu chí” NTM. Trong đó, hệ thống đường trục thôn, xóm và đường liên thôn, được bê tông xi - măng (BTXM), cấp phối, giải trống trơn đảm bảo lưu thông thuận tiện. Tuy nhiên, thực tế nhiều tuyến đường BTXM đã bị xuống cấp nhanh chóng.

Đáng bàn, trong quá trình thực hiện tiêu chí giao thông, mặc dù đã được hỗ trợ ngân sách; bà con sẵn sàng đóng góp ngày công nhưng chính quyền xã vẫn thu tiền của người dân và sử dụng không công khai minh bạch (thực chất kinh phí làm đường BTXM đã bị đẩy lên cao)?

Sổ theo dõi các loại quỹ người dân xã Minh Tân phải nộp mỗi năm

Theo ông H.V.C (bản Mai 4, xã Minh Tân) cho biết: “Lúc bắt đầu triển khai xây dựng tuyến đường BTXM, đơn vị thi công do UBND xã lựa chọn. Thực tế, kinh phí làm đường BTXM thấp hơn nhiều so với quyết toán của chính quyền địa phương, một số cán bộ xã được hưởng lợi từ “chênh lệch” này.

Lĩnh vực thủy lợi, cũng được xã Minh Tân xác nhận “đạt tiêu chí” NTM. Nhưng thực tế hệ thống kênh mương tưới tiêu chưa đáp ứng cho sản xuất nông nghiệp. Cánh đồng của các bản trong tình trạng thiếu nước tưới; đồng ruộng khô hạn, cây trồng không mang lại năng suất; chăn nuôi, gặp nhiều khó khăn về giống, thức ăn, kỹ thuật chăm sóc…

Bà Hoàng Thị Thêm, Trưởng bản Mai 5 cho biết: “Triển khai chương trình NMT trong thời gian khá dài nhưng đời sống người dân ở Minh Tân vẫn chưa được cải thiện. Giao thông đạt tiêu chí NTM nhưng nhiều tuyến đã xuống cấp, hệ thống kênh mương chưa đáp ứng. Thay vì sử dụng nước hợp vệ sinh theo chuẩn NTM thì nhiều người dân vẫn phải sinh hoạt bằng nước kênh, suối; trường lớp học cho con em còn yếu và thiếu...”

Ngày 1/11, trao đổi với phóng viên, ông Ma Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Minh Tân cho biết: Đảng bộ, chính quyền xã coi công tác xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, quan trọng và hết sức cần thiết nhằm phát triển nông nghiệp, nông thôn, từng bước đẩy mạnh và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Căn cứ vào tình hình thực tế trên địa bàn, chính quyền xã đề ra các biện pháp, chủ chương thực hiện có hiệu quả tổng thể các tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, chú trọng tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của xây dựng NTM…

Tuy nhiên, Minh Tân là xã vùng 3 của huyện Bảo Yên, địa hình rất phức tạp nên việc đầu tư xây dựng đường giao thông gặp nhiều khó khăn; người dân chủ yếu là làm nông nghiệp, thu nhập thấp nên rất khó khăn trong việc chủ động và huy động nguồn lực để thực hiện chương trình xây dựng NTM… Hiện nay, xã Minh Tân đang tập trung đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trên địa bàn cho các bản phấn đấu hoàn thành “thôn NTM” trong năm 2018.

Đóng quỹ mới được “đóng dấu” (?!)

Nhiều người dân bức xúc việc chính quyền xã gây khó khăn trong giải quyết thủ tục hành chính với lí do “chưa hoàn thành các loại quỹ” (?!).

Tìm hiểu được biết, xã Minh Tân cấp cho mỗi chủ hộ một “sổ theo dõi thu, nộp các loại quỹ” bao gồm chỉ tiêu giao: Quỹ bão lũ, quốc phòng an ninh, đền ơn đáp nghĩa, vì người nghèo, khuyến học, trẻ em, chữ thập đỏ, người cao tuổi, giao thông nông thôn… Những năm qua, năm nào các hộ cũng phải đóng thêm một khoản về NTM (được ghi vào sổ theo dõi). Việc đóng góp thực hiện rõ ràng, đều đặn theo các năm. Tuy nhiên, người dân phản ánh, chính quyền sử dụng tiền thu ra sao thì không được biết.

Căn cứ sổ theo dõi này, hộ gia đình chưa hoàn thành “nghĩa vụ” nộp các loại quỹ sẽ bị làm khó trong giải quyết thủ tục về thẻ BHYT, dấu xác nhận cho con em đi học, khám chữa bệnh…

Bà Hoàng Thị Nhâm (bản Mai 5) bức xúc: “Hưởng ứng xây dựng NTM, gia đình tôi luôn đóng góp ngày công, đóng tiền khi triển khai làm các tuyến đường. Riêng năm 2018, gia đình tôi (5 khẩu) phải đóng 1.600.000 đồng (320,000 đồng/khẩu) - một khoản tiền không nhỏ, bởi kinh tế khó khăn! Nếu không thực hiện đóng tiền, sẽ bị chính quyền xã gây khó khăn về thủ tục hành chính, bình xét gia đình văn hóa... Đây là điều vô lý mà người dân không biết kêu ai!”.

Theo bà Hoàng Thị Thêm, trong năm 2017 - 2018, bà phải bỏ tiền túi hỗ trợ hộ ông Nguyễn Văn Dóng và Hoàng Văn Viên về các khoản đóng góp xây dựng NTM; bởi nếu không hoàn thành, chính quyền xã sẽ không làm thủ tục xin dấu xác nhận đi đường, học hành, khám chữa bệnh…

“Người dân rất ủng hộ chương trình NTM, nhưng thực tế tồn tại nhiều bất cập khiến họ gặp khó khăn, thiệt thòi. Tôi kiến nghị với chính quyền xã xem xét, tạo điều kiện thuận lợi trong giải quyết thủ tục hành chính để người dân được hưởng quyền lợi hợp pháp, chính đáng”, bà Thêm nhấn mạnh.

Ông Hoàng Văn Chính (xã Minh Tân) cho biết thêm: “Nhiều hộ nghèo, gia đình khó khăn không được hưởng chính sách ưu tiên… Gia đình tôi cũng thuộc diện hộ nghèo nhiều năm nhưng thực tế không nhận được chế độ kèm theo…”

Chủ tịch UBND xã Minh Tân Ma Văn Cương cho hay: “Trước phản ánh của người dân, tôi sẽ cho rà soát, kiểm tra ngay ở từng bộ phận, cán bộ chuyên môn. Những vướng mắc, khó khăn của bà con trong thủ tục hành chính ở thẩm quyền cấp xã, tôi sẽ chỉ đạo cán bộ giải quyết kịp thời, đúng quy định. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng người dân bị gây khó khăn do chưa hoàn thành các khoản đóng góp”.

Ông Cương chia sẻ thêm, tôi mới đảm nhiệm vị trí Chủ tịch xã được thời gian rất ngắn. Phản ánh của người dân chủ yếu diễn ra trong thời kỳ ông Hoàng Ngọc Thắng làm Chủ tịch (hiện nay làm Bí thư Đảng ủy xã Minh Tân). Hôm nay, ông Thắng có lịch công tác ngoài huyện nên không thể làm việc trao đổi với phóng viên được.

Bản chất của NTM là cải thiện cuộc sống hàng ngày cho người dân. Thiết nghĩ, xây dựng NTM ở xã Minh Tân không nên áp dụng một bộ tiêu chí cho tất cả các thôn, bản mà cần bắt đầu bằng những gì cần thiết nhất, sát sườn nhất để người người dân được uống sạch hơn, hít thở không khí trong lành hơn; cơ sở trường lớp khang trang hơn; chất lượng giáo dục, y tế cao hơn…

 Hoan Nguyễn