Xây dựng hệ thống cảnh báo sớm trước nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại

Tính đến tháng 11/2021, Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra 23 vụ việc phòng vệ thương mại. Trong đó có 13 vụ việc chống bán phá giá, 1 vụ việc chống trợ cấp, 6 vụ việc tự vệ, 1 vụ việc chống lẩn tránh biện pháp tự vệ... Đối tượng là các sản phẩm thép, kính nổi, dầu ăn, bột ngọt, phân bón, nhôm, ván gỗ, sợi và đường.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, các biện pháp phòng vệ thương mại đã góp phần lập lại môi trường cạnh tranh công bằng, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhiều ngành sản xuất trong bối cảnh nền kinh tế đang hội nhập sâu rộng vào kinh tế khu vực và thế giới. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật về phòng vệ thương mại; đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức về lĩnh vực này cho doanh nghiệp. Đồng thời, Bộ sẽ xây dựng hệ thống cảnh báo sớm cho nhiều ngành hàng, sản phẩm có nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại tại nhiều thị trường...

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh, vấn đề phòng vệ thương mại từ khi Việt Nam tham gia các Hiệp định thương mại đã có tác động mạnh đến quá trình sản xuất và xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Đây là hệ quả tất yếu của mỗi quốc gia trong quá trình mở cửa nền kinh tế và hội nhập với thị trường bên ngoài, gắn với những lợi ích cân bằng trong hội nhập kinh tế quốc tế. Để đảm bảo lợi ích của mình, các quốc gia trên thế giới hiện nay đều sử dụng công cụ phòng vệ thương mại.

Lý do chính khiến xu thế phòng vệ thương mại gia tăng đánh vào hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, theo Thứ trưởng Trần Quốc Khánh là do kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng rất nhanh, nhờ tác động tích cực của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, các Hiệp định thương mại tự do. Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã tạo ra sức ép cạnh tranh rất lớn tại thị trường các nước nhập khẩu, đã khiến ngành sản xuất các nước này đề nghị chính phủ điều tra áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.

Ở chiều ngược lại, mặc dù phòng vệ thương mại là nội dung tương đối mới đối với Việt Nam, song những năm gần đây, Việt Nam đã bắt đầu chủ động sử dụng công cụ phòng vệ thương mại, thiết lập môi trường cạnh tranh công bằng, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhiều ngành sản xuất trong nước. 

Anh Minh