Trong 10 tháng đầu năm, Trung Quốc, Hoa Kỳ và Nhật Bản là ba thị trường chính, chiếm lần lượt 20%, 17,4% và 15,1% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 34,6%, Hoa Kỳ 6,2% và Nhật Bản 11,2%. Một số thị trường khác như Brazil tăng 43,1%, trong khi Nga giảm 3,4%.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), các rào cản từ thuế đối ứng Mỹ và MMPA đang làm xuất khẩu thủy sản gặp khó, đặc biệt trong quý 4/2025 và đầu 2026. Bên cạnh đó, thẻ vàng IUU của EU chưa được gỡ bỏ, chi phí logistics tăng và sự cạnh tranh từ Ấn Độ, Ecuador, Indonesia cũng tạo sức ép lên doanh nghiệp Việt Nam.
Dù vậy, VASEP nhận định vẫn tồn tại cơ hội. EU nới lỏng một số rào cản kỹ thuật đối với thủy sản nuôi, mở dư địa cho tôm và cá tra. Hiệp định CPTPP mở rộng với Anh giúp đa dạng hóa thị trường, trong khi Trung Quốc duy trì nhu cầu cao đối với sản phẩm tươi sống phục vụ nhà hàng – khách sạn (HORECA).
VASEP dự báo quý 4/2025 xuất khẩu thủy sản giảm 22% so với cùng kỳ, đạt khoảng 2,19 tỷ USD. Tôm và cá tra sẽ giảm tốc, trong khi cá ngừ, mực, bạch tuộc chịu tác động nặng từ thẻ vàng IUU và MMPA. Quý 1/2026 dự kiến tiếp tục suy giảm, tốc độ phục hồi từ quý 2/2026 phụ thuộc khả năng Việt Nam tháo gỡ rào cản thuế, IUU, tăng tỷ trọng sản phẩm chế biến có giá trị cao và đa dạng hóa thị trường.
Trên thị trường thế giới, Mỹ đang áp thuế cao với thủy sản nhập khẩu, từ 10% lên 50%, trong khi một số nước như Trung Quốc, Ecuador, Indonesia và Chile chịu tác động khác nhau, tạo áp lực cạnh tranh và giá biến động.
VASEP khuyến nghị doanh nghiệp chuyển hướng sang chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm, khai thác cơ hội từ các hiệp định thương mại, đồng thời tập trung chứng minh nguồn gốc và phát triển sản phẩm bền vững để thích ứng với xu thế thị trường quốc tế.
Nam Sơn (t/h)
