Thành công này mở ra hy vọng lớn trong bối cảnh nguồn tạng hiến toàn cầu vô cùng khan hiếm, mặc dù giới chuyên môn vẫn còn nhiều thận trọng về các thách thức phía trước.
Cấy ghép dị loài, hay còn gọi là xenotransplantation, là phương pháp chuyển nội tạng từ động vật sang người. Đây được coi là hướng đi tiềm năng để giải quyết tình trạng thiếu hụt nội tạng trên toàn cầu. Mặc dù các ca cấy ghép tim, thận và gan lợn đã đạt được một số thành công nhất định, nhưng phổi luôn là cơ quan khó chinh phục nhất. Lý do là phổi cần một hệ thống miễn dịch nhạy bén để chống lại vi khuẩn và tác nhân ngoại lai từ môi trường bên ngoài, trong khi cấy ghép lại yêu cầu phải ức chế miễn dịch để tránh đào thải.
Ca phẫu thuật tại Trung Quốc đã sử dụng lá phổi từ giống lợn Bama Xiang được chỉnh sửa 6 gen. Mặc dù phổi đã hoạt động suốt 216 giờ, giới chuyên môn vẫn thận trọng. Họ chỉ ra rằng lá phổi chưa thể duy trì sự sống độc lập cho bệnh nhân và vẫn xuất hiện tình trạng tổn thương mô, dù bệnh nhân đã dùng thuốc ức chế miễn dịch liều cao.
Thành công này được coi là một dấu mốc quan trọng, nhưng vẫn chỉ là bước khởi đầu. Các nhà khoa học cho rằng vẫn còn nhiều rào cản cần vượt qua để biến cấy ghép dị loài thành một giải pháp phổ biến và an toàn:
Tối ưu hóa thuốc ức chế miễn dịch: Cần tìm ra phác đồ thuốc hiệu quả hơn để ngăn chặn phản ứng đào thải mà không làm suy yếu hệ miễn dịch của bệnh nhân một cách nghiêm trọng.
Hoàn thiện kỹ thuật chỉnh sửa gen: Cần nghiên cứu thêm để tinh chỉnh gen ở động vật hiến tạng, giúp tạng ghép tương thích tốt hơn với cơ thể người.
Cải thiện phương pháp bảo quản: Nâng cao kỹ thuật bảo quản phổi để duy trì chất lượng tạng trước và trong quá trình cấy ghép.
Song song với việc nghiên cứu cấy ghép dị loài, các nhà khoa học cũng đang khám phá nhiều hướng đi khác như nuôi cấy nội tạng "người hóa" trong cơ thể động vật hoặc tái tạo cơ quan từ tế bào gốc. Tất cả những nỗ lực này đều hướng tới một mục tiêu chung: giải quyết cuộc khủng hoảng thiếu hụt nội tạng, mang lại sự sống cho hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giới.
Tâm An (t/h)
