Nga lập tức cấp S-300 PMU2 cho Syria trong 2 tuần
Ngày 24/09, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, nước này đã khôi phục hiệu lực của thỏa thuận bán các hệ thống tên lửa phòng không S-300PMU2 Favorit cho Syria. Hợp đồng này đã được hai bên ký kết năm 2010 nhưng đã bị đình chỉ vô thời hạn.
"Nga chấm dứt thỏa thuận bàn giao tên lửa phòng không tầm xa S-300 cho Syria hồi năm 2013 theo đề nghị của Israel, nhưng tình hình thực tế đã thay đổi ngoài khả năng kiểm soát của chúng tôi” - ông Shoigu nhấn mạnh đến vụ Israel “lừa” hệ thống phòng không Syria bắn hạ chiếc máy bay trinh sát điện tử Il-20 của Nga đêm ngày 17/9.
Theo ông Shoigu, Nga sẽ tiếp tục thực hiện hợp đồng này và cam kết sẽ bàn giao các hệ thống S-300PMU2 Favorit cho Quân đội Syria trong vòng hai tuần tới và nhấn mạnh rằng “đây là phản ứng phù hợp trước vai trò của Tel Aviv trong vụ trinh sát cơ Il-20 bị bắn hạ”.
Trước khi Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố điều này, chuyên gia quân sự Nga là ông Viktor Murakhovski - Tổng biên tập Tạp chí "Kho vũ khí Tổ quốc" cũng nhận định rằng, Nga có thể nối lại thỏa thuận cung cấp S-300PMU2 trị giá 500 triệu USD cho Syria.
Theo ông Murakhovski, sau khi Nga và Syria ký hợp đồng cung cấp hệ thống phòng không S-300 PMU2 Favorit vào năm 2010, Tel Aviv đã bày tỏ sự lo ngại về việc các hệ thống này sẽ bao trùm toàn bộ không phận Israel và yêu cầu Moscow không thực hiện hợp đồng.
Nga sau đó đã nhượng bộ Israel và hợp đồng đã bị đóng băng từ năm 2013 cho đến nay, khiến lực lượng phòng không Syria trở nên yếu ớt và liên tục bị liên minh phương Tây và Israel không kích.
Mặc dù quan hệ Moscow-Tel Aviv đã nhiều lần nổi sóng (ví dụ như trong các năm 2016, 2017, Israel đã không kích sân bay T4 của Syria ở tỉnh Homs, nơi mà các máy bay trực thăng và cố vấn Nga thường xuyên hiện diện), đã nhiều lần có tin đồn đại về việc Nga sẽ tái cung cấp S-300 cho Syria, nhưng Moscow vẫn kiềm chế và điều đó vẫn không xảy ra.
Ông Murakhovski có niềm tin rằng, vụ việc lần này sẽ khác, bởi Israel đã phản bội niềm tin của Nga, vi phạm giao ước giữa hai bên, gây thiệt hại lớn cho nước này. Do đó, Nga có thể sẽ không trực tiếp bắn hạ máy bay Israel nhưng sẽ bàn giao S-300 cho Syria “tự xử lý”.
Nga sẽ chuyển S-300PMU2 Favorit cho Syria trong vòng 2 tuần nữa
Mặc dù như thế, nhưng vị chuyên gia Nga vẫn đoán sai về thời điểm Moscow có thể chuyển giao S-300PMU2 cho Damascus.
Theo ông, từ thời điểm Nga rút các hệ thống S-300 dự trữ trong kho, khôi phục hoạt động và bàn giao Syria có thể mất đến từ 2-3 tháng. Tuy nhiên, chỉ 2 tuần sau S-300 đã được chuyển sang Syria, điều đó cho thấy Moscow cấp luôn các hệ thống đang hoạt động tốt cho Damascus.
Điều này cho thấy rằng, rõ ràng là Moscow đang tức giận và không có ý định cho Israel có cơ hội sửa sai.
Vì sao Israel không còn cơ hội sửa sai?
Tuy nhiên, mọi việc không chỉ dừng ở mức độ cung cấp các phương tiện triệt hạ máy bay Israel (hệ thống S-300) mà Nga còn cung cấp trái tim, linh hồn cho lưới phòng không Syria, đó là các hệ thống chỉ huy phòng không tự động, những hệ thống mà hiện nay chỉ các lực lượng vũ trang Nga mới được cung cấp.
Nếu được Nga cung cấp, những hệ thống này sẽ giúp lực lượng phòng không Syria đảm bảo việc theo dõi chặt chẽ tình hình trên không và nhanh chóng đưa ra các chỉ thị cụ thể, điều khiển tập trung tất cả các lực lượng phòng không cũng như các thiết bị phòng không của Quân đội Syria, một cách hoàn toàn tự động, phản ứng theo thời gian thực.
Theo những tính năng được Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đích thân công bố, rõ ràng là Nga đã cung cấp cho Syria tất cả những yếu tố “cần và đủ” để nâng tầm toàn diện lực lượng phòng không-không quân nước này, đủ khả năng để “cắt cánh” các chiến đấu cơ Israel.
Phản ứng cực nhanh và mạnh mẽ của Nga đã vượt quá dự liệu của nhiều chính khách và chuyên gia quân sự. Đa số cho rằng, Nga sẽ chỉ lập một vùng cấm bay ở không phận tỉnh Latakia của Syria, để bảo vệ hai Căn cứ Không quân Hmeymim và Căn cứ Hải quân Tartous ở đây.
Phản ứng của Moscow rõ ràng là rất quyết đoán và quyết liệt đối với Tel Aviv. Điều gì dẫn đến việc Nga thẳng thay phế bỏ thỏa thuận với Israel? Nguyên nhân chỉ vì 2 chữ “lòng tin”.
Chuyên gia quân sự Ai Cập Adil Suleiman bình luận rằng, Israel hoàn toàn chỉ nghĩ đến những lợi ích quân sự của mình trong khu vực, không quan tâm đến ai và bất cứ điều gì ngoài lợi ích của mình. Tel Aviv không sẵn sàng chịu tổn thất quân sự, sự ích kỷ của họ đã dẫn đến vụ việc chiếc Il-20 của Nga bị phòng không Syria sập bẫy và bắn rơi.
Bình luận về tính chất nghiêm trọng của vụ việc, Giáo sư Sidorov thuộc Khoa Quan hệ quốc tế và Chính sách đối ngoại tại Viện Quan hệ Quốc tế Moscow (MGIMO) bày tỏ sự lo ngại rằng, vụ việc chiếc Il-20 bị bắn rơi cùng với vụ việc chiếc Su-24 bị bắn rơi có thể trở thành "tiền lệ xấu" đối với Nga.
Theo ông, Israel đã cho phép bản thân quá nhiều quyền. Hành động lần này của Tel Aviv không thể không bị trừng phạt, bởi vì điều này có thể dẫn đến một tiền lệ cho các nước khác. Nếu Nga bỏ qua, đây có thể là một lời mời để các địch thủ khác bắn hạ máy bay Nga theo cách này.
Còn chuyên gia Viktor Marakhovsky cho rằng, việc Israel đổ lỗi cho Quân đội Syria là cách lí giải “không thể chấp nhận được”, hòng chối bỏ trách nhiệm, đổ lỗi cho người khác.
Từ khi tham gia chiến dịch chống khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ngày 30/9/2015 đến nay, Nga không chỉ giúp chính quyền của ông Assad mà còn điều phối hoạt động của các nước ở Syria, tìm hiểu và quan tâm đến lợi ích của những bên có liên quan đến cuộc chiến ở Syria, nhất là Israel.
Chỉ vì Tel Aviv, Moscow đã không giao hệ thống S-300 cho Damascus, bất chấp điều đó ảnh hưởng đến uy tín của nhà xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới; Nga đã hòa giải về việc rút lực lượng ủng hộ Iran khỏi khu vực phía Nam Syria, gần lãnh thổ phía Bắc Israel, bất chấp điều đó có thể ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh với Tehran.
Tuy nhiên, Nga đã nhận lại được những gì? Chỉ có những thiệt hại nặng nề và những lời giải thích loanh quanh và phi lý.
Israel đã phản bội lòng tin của Nga. Do đó, Moscow cần phải thay đổi trách nhiệm của mình, đảm bảo đầy đủ sự an toàn các binh sĩ Nga ở Syria và vứt bỏ các thỏa thuận gây nguy hại với Tel Aviv.
Theo Baodatviet
