Luật Cư trú 2020 đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm làm giả giấy tờ, tài liệu về cư trú, sử dụng thông tin sai sự thật, hoặc lợi dụng quyền tự do cư trú để xâm phạm lợi ích của Nhà nước. Đặc biệt, việc công chức từ chối tiếp nhận, trì hoãn hồ sơ đăng ký cư trú hoặc tự ý đặt ra thủ tục, giấy tờ trái pháp luật cũng bị nghiêm cấm.
Tuy nhiên, Nghị định 282/2025/NĐ-CP đã cụ thể hóa và tăng cường tính răn đe, quy định mức phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng đối với bốn hành vi vi phạm cốt lõi, tập trung vào tính trung thực và trách nhiệm quản lý:
1. Cung cấp thông tin sai sự thật: Hành vi cung cấp thông tin, giấy tờ, tài liệu sai sự thật về cư trú để được đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo thông tin về cư trú, tách hộ, hoặc thực hiện hành vi trái pháp luật khác.
2. Làm giả và sử dụng dữ liệu giả: Hành vi làm giả dữ liệu, sử dụng dữ liệu giả về cư trú để thực hiện các thủ tục như đăng ký thường trú, tạm trú, tách hộ, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.
3. Làm giả thông tin trên ứng dụng quốc gia: Hành vi làm giả thông tin về cư trú, sử dụng thông tin về cư trú giả trên ứng dụng định danh quốc gia (VNeID).
4. Không thực hiện thông báo lưu trú tại cơ sở: Cơ sở kinh doanh lưu trú, nhà ở tập thể, cơ sở chữa bệnh, cơ sở lưu trú du lịch, và các cơ sở khác không thực hiện thông báo lưu trú từ 9 người lưu trú trở lên.
Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với ba hành vi đầu tiên (cung cấp thông tin sai sự thật, làm giả dữ liệu và làm giả thông tin trên ứng dụng định danh quốc gia). Việc siết chặt chế tài này nhằm củng cố kỷ cương quản lý nhà nước về cư trú và bảo vệ tính toàn vẹn của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Thành Nam (t/h)
