Điều đáng lo ngại nhất, theo các chuyên gia, chính là khả năng "ẩn mình" của sữa giả, không gây ra các triệu chứng cấp tính, khiến người dùng lầm tưởng về tình trạng sức khỏe nếu chỉ sử dụng trong thời gian ngắn. Nhiều người tiêu dùng không khỏi bàng hoàng khi nhận ra mình có thể là nạn nhân của vấn nạn này.
Bao bì bắt mắt của các sản phẩm sữa giả thường ghi rõ các thành phần dinh dưỡng cao cấp như tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó. Thế nhưng, kết quả giám định lại phơi bày một sự thật phũ phàng: hoàn toàn không có những dưỡng chất được quảng cáo.
Theo BSCKII Mai Quang Huỳnh Mai, Phó khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP. HCM) nhấn mạnh, sự nguy hiểm của sữa giả không chỉ nằm ở hình thức bên ngoài mà cốt lõi là chất lượng dinh dưỡng bên trong. Ông đặc biệt lưu ý đến nguy cơ nghiêm trọng đối với các nhóm đối tượng nhạy cảm như trẻ sinh non, thiếu tháng, phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc bệnh nhân mạn tính. Việc sử dụng sữa giả kéo dài có thể gây ra những ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, thậm chí là tổn thương vĩnh viễn.
Điều đáng lo ngại nhất của sữa giả là khả năng không gây ra các triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người dùng chủ quan cho rằng, sức khỏe vẫn ổn. Tuy nhiên, sự thiếu hụt vi chất kéo dài bên trong cơ thể có thể âm thầm tác động tiêu cực lên hệ miễn dịch, hệ thần kinh và quá trình chuyển hóa.
Những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra: trẻ nhỏ có thể bị thiếu máu mạn tính, chậm tăng trưởng, rối loạn phát triển hành vi và gặp khó khăn trong học tập. Phụ nữ mang thai dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, suy kiệt, tăng nguy cơ sinh non, dị dạng thai, thậm chí là lưu thai. Đối với những người có bệnh lý nền, việc sử dụng sữa giả có thể khiến bệnh tình mất kiểm soát và dẫn đến các biến chứng đột ngột.
Thêm vào đó, nếu nguồn nguyên liệu sản xuất sữa giả là hàng trôi nổi, không qua kiểm định, nguy cơ sản phẩm bị nhiễm khuẩn và tồn dư các chất độc hại là rất cao. Những chất độc này không thể nhận biết bằng mắt thường nhưng lại có khả năng tích tụ âm thầm trong cơ thể, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về lâu dài. Bác sĩ Mai cảnh báo về những tác động nguy hiểm của chì, thủy ngân, cadimi lên hệ thần kinh, gan, thận. Các chất bảo quản, tạo màu, tạo mùi kém chất lượng có thể gây dị ứng và độc tính tích lũy. Sữa giả cũng có thể chứa các vi sinh vật gây tiêu chảy như E.coli, Salmonella.
Cùng quan điểm, bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP. HCM), chỉ ra rằng trong một số trường hợp, sữa giả chứa đạm không phù hợp có thể gây hại đến chức năng thận của trẻ. Ngoài ra, sữa giả còn có thể chứa nhiều bột béo, đường mà lại thiếu hụt các giá trị dinh dưỡng cần thiết, nhưng vẫn có thể khiến trẻ ăn ngon miệng. Bác sĩ Khanh lo ngại rằng điều này có thể đánh lừa các bậc phụ huynh, khiến họ nghĩ rằng con mình đang phát triển tốt trong khi thực tế trẻ lại đang bị thiếu chất trầm trọng.
Về vấn đề quảng cáo sữa tăng chiều cao nhanh chóng, bác sĩ Vi Thị Tươi, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng, khẳng định rằng những thông tin này không phải lúc nào cũng chính xác. Bà giải thích rằng tốc độ phát triển chiều cao của trẻ phụ thuộc vào từng giai đoạn và các dòng sữa công thức thường chỉ có hàm lượng canxi cao hơn để hỗ trợ chứ không phải là yếu tố quyết định duy nhất. Thậm chí, có những sản phẩm còn có hàm lượng canxi thấp hơn sữa tươi thông thường nhưng lại được quảng cáo thổi phồng công dụng. Bác sĩ Tươi lưu ý rằng nếu phụ huynh chỉ tin vào quảng cáo và chủ quan sử dụng sữa kém chất lượng mà bỏ qua các yếu tố khác ảnh hưởng đến chiều cao, trẻ vẫn có thể không đạt được tiềm năng phát triển tối ưu.
Đối với người bệnh tiểu đường, bác sĩ Tươi cũng khuyến cáo người tiêu dùng cần đặc biệt cẩn trọng với các sản phẩm sữa không ghi rõ chỉ số đường huyết (GI). Bà cho biết trên thị trường có nhiều sản phẩm dinh dưỡng uy tín dành cho đối tượng này, trên bao bì thường cung cấp đầy đủ thông tin về chỉ số GI và các nghiên cứu lâm sàng liên quan.
Vấn nạn sữa giả là một lời cảnh tỉnh sâu sắc cho người tiêu dùng về tầm quan trọng của việc lựa chọn sản phẩm an toàn và chất lượng. Sự thiếu thông tin và những chiêu trò quảng cáo tinh vi có thể khiến nhiều người trở thành nạn nhân một cách âm thầm. Việc nâng cao nhận thức, tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm và lựa chọn những thương hiệu uy tín là những biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Tâm An (t/h)
