Bán Sabeco, Habeco, Vinamilk: Làm thế nào để không thất thoát tỷ đô?

THCL Việc bán vốn ở những “con gà đẻ trứng vàng” như Sabeco, Habeco, Vinamilk có thể đem lại hàng tỷ USD cho nền kinh tế. Làm thế nào để không thất thoát vốn nhà nước, không bị rơi vào tay các nhóm lợi ích - là điều nhiều người quan tâm.

Chỉ riêng việc thoái vốn ở Sabeco và Habeco sau khi niêm yết có thể thu về cho Nhà nước lên tới 2 tỷ USD

Thu cả tỷ đô

Theo tính toán của Hiệp hội Các  nhà đầu tư tài chính Việt Nam, chỉ riêng việc thoái vốn ở Sabeco và Habeco sau khi niêm yết có thể thu về cho Nhà nước lên tới 2 tỷ USD.

Song, một số nhà đầu tư tính toán, số tiền bán vốn ở hai doanh nghiệp này có thể cao hơn nhiều con số nêu trên.

Còn với 10 doanh nghiệp SCIC đang nắm giữ, trong đó có Vinamilk, số tiền bán vốn có thể lên đến nhiều tỷ USD. Riêng Vinamilk, hồi cuối 2015, công ty  này trong một bản kiến nghị gửi đến các cơ quan đã ước tính, nếu giá cổ phiếu vào 120.000 đồng/cổ phiếu thì Nhà nước thu được 64.900 tỷ đồng. Còn nếu cổ phiếu có giá 150.000 đồng thì giá trị lên đến 81.150 tỷ đồng. Như vậy, bán Vinamilk có thể thu về 2,9 - 3,6 tỷ USD.

Một số quỹ đầu tư nước ngoài còn định giá Vinamilk ở mức cao hơn, khoảng trên 4 tỷ USD.

Chính vì thế, việc làm thế nào có một mức giá sát với thị trường khi bán phần vốn nhà nước ở những doanh nghiệp là điều đặc biệt chú ý.

Trả lời PV, ông Đặng Quyết Tiến, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) đánh giá cao việc buộc Habeco, Sabeco và nhiều doanh nghiệp khác phải niêm yết trên thị trường chứng khoán trước khi bán vốn nhà nước.

“Đầu tiên, niêm yết xem giá trị thực của Sabeco, Habeco là bao nhiêu. Khi bán thì thuê tư vấn định giá lại, không thể nào lấy giá lúc cổ phần hóa được. Niêm yết trên thị trường chứng khoán chỉ là giá tham khảo, phải định giá lại xem còn giá trị nào tiềm năng mà trong báo cáo tài chính chưa thể hiện được. Làm được thế thì gọi được vốn trong và ngoài nước để mua và sẽ hạn chế thất thoát”, ông Đặng Quyết Tiến chia sẻ.

Ông Tiến cho biết thêm: “Khi chúng tôi nói chuyện với các nhà đầu tư nước ngoài, họ nói nếu làm được như vậy, công khai ra thì họ sẽ tới. Như vậy, niêm yết trên thị trường chứng khoán thì thanh khoản tốt hơn. Do đó, đấu giá cổ phần rồi, bán cổ phần rồi thì phải niêm yết để có tính thanh khoản. Tức các cổ đông có thể mua đi bán lại cổ phần, cổ phiếu”.

Đối với 10 doanh nghiệp thuộc SCIC, trong đó có Vinamilk, theo ông Tiến: Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo làm sớm và họ đang lên kế hoạch thoái vốn ở Vinamilk bắt đầu từ năm nay, 9 doanh nghiệp còn lại cũng phải lên kế hoạch để thực hiện trong năm nay và đầu năm sau.

“Việc bán Vinamilk là rất nhạy cảm trên thị trường nên phải làm đúng quy định, đúng pháp luật, tránh gây bất ổn thị trường. Nếu bán không cẩn thận nhà đầu tư dồn tiền hết vào Vinamilk, các doanh nghiệp khác đưa ra lại không ai mua. Như thế, được anh này hỏng anh kia, không ổn”, ông Tiến nói.

Nắm “cổ phần vàng” để giữ thương hiệu Việt

Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh không phân biệt nhà đầu  tư trong nước hay nước ngoài khi bán vốn nhà nước ở các doanh nghiệp. Thủ tướng cũng chỉ đạo có biện pháp để giữ lại thương hiệu Việt.

Về vấn đề này, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, quan trọng nhất đó là phải có rào kỹ thuật để giữ lại thương hiệu. Việc này có thể làm được. Chẳng hạn bán vốn ở doanh nghiệp bia, thay vì phải nắm lượng vốn lớn để có quyền phủ quyết, Nhà nước có thể nắm giữ “cổ phần vàng” để được quyết vấn đề thương hiệu. Khi Nhà nước nắm giữ “cổ phần vàng” này thì mọi sự thay đổi về thương hiệu phải được “cổ phần vàng” này đồng ý. Người nắm “cổ phần vàng” có thể không cần cổ tức, nhưng muốn thay đổi thương hiệu phải được “cổ phần vàng” đồng ý. Đó là cách nước ngoài hay làm.

Còn ở Việt Nam, trong Luật Doanh nghiệp 2014 cũng đã có quy định về vấn đề này. Theo đó, để giữ được thương hiệu, quy định về “cổ phần vàng” phải được đưa vào điều lệ doanh nghiệp vì đó là tuyên ngôn của doanh nghiệp. Nếu ngành, lĩnh vực nào Nhà nước không cần nắm giữ, nhưng vẫn muốn giữ thương hiệu như một bản sắc dân tộc thì phải đưa vào trong điều lệ. Sau này, khi xảy ra tranh chấp thì đem điều lệ ra… Tất nhiên, điều lệ cũng tuân thủ cơ bản về luật.

“Điều lệ cũng phải có quy định, muốn sửa điều lệ thì phải được “cổ phần vàng” đồng ý. Cho nên, điều lệ ban đầu rất quan trọng để giữ được một thương hiệu khi bán vốn nhà nước. Điều lệ mà không quy định là chịu thua”, đại diện Bộ Tài chính lưu ý.

Bùi Quyền