Tại châu Âu, khu vực vùng ven của nhiều thành phố đã cung cấp không gian làm việc cho các công ty khởi nghiệp và sáng tạo trong giai đoạn phát triển đầu tiên, từ đó góp phần phát triển kinh tế và tạo thêm việc làm. Ngoài yếu tố chi phí phải chăng, mô hình này còn mang tới đô thị nhiều hoạt động sôi động từ các công ty khởi nghiệp, các doanh nghiệp xã hội và sáng tạo.
Đơn cử, một số thành phố như Berlin đã được hưởng lợi khá nhiều từ các cộng đồng và hoạt động sáng tạo ở khu vực vùng ven. Tuy nhiên loại hình phát triển này lại có một số nét khác biệt tại các nước phương Đông. Trong khi một số vùng ven thành phố tại các nước phương Tây phát triển nhiều hơn về không gian làm việc sáng tạo thì vùng ven tại các thành phố Châu Á, chẳng hạn như khu vực phía Tây Hà Nội - lại nổi trội hơn về các không gian văn phòng truyền thống và tập trung các ngành công nghệ cao.
Khu vực phía Tây tại Hà Nội hiện xuất hiện nhiều văn phòng truyền thống như Capital Place hay Leadvisors Tower, đi kèm với các khu công nghiệp công nghệ cao và các khu vực tập trung phát triển công nghệ. Thực tế là điều này không đáng ngạc nhiên, vì nguồn cung văn phòng tại khu vực quận trung tâm Hà Nội hiện rất hạn chế, trong khi nhu cầu văn phòng từ doanh nghiệp về Công nghệ thông tin và Truyền thông vẫn tiếp tục tăng cao. Đặc biệt khi Việt Nam kỳ vọng số lượng doanh nghiệp Công nghệ thông tin và Truyền thông vào năm 2025 sẽ gấp đôi so với năm 2020, đạt 100.000 doanh nghiệp.
Bất động sản văn phòng: Xu hướng không gian làm việc với chi phí phải chăng
Mô hình co-working là một trong những giải pháp sử dụng văn phòng với chi phí phải chăng. Đi kèm với sự gia tăng trong nhu cầu dành cho văn phòng truyền thống, số lượng không gian co-working cũng tăng cao. Hiện, Việt Nam là một trong 20 nước trên thế giới đứng đầu về số lượng nhà cung cấp dịch vụ co-working, chiếm 1,2% nguồn cung co-working toàn cầu. Nhu cầu cho văn phòng co-working đồng thời được thúc đẩy bởi sự phát triển về số lượng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cộng thêm yếu tố môi trường khởi nghiệp lành mạnh, đặc biệt khi Hà Nội hiện có kế hoạch thêm khoảng 150.000 doanh nghiệp khởi nghiệp mới trong vòng 5 năm tới.
Nhu cầu cho không gian co-working cũng đồng thời tăng trong thời kỳ dịch bệnh, khi nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực gia tăng về tài chính. Tại Hà Nội, các không gian co-working cung cấp nhiều lựa chọn và gói thuê, từ gói thuê theo bàn với giá khoảng 117 USD/tháng tới gói thuê văn phòng riêng với giá khoảng 153 USD/tháng. Thêm vào đó, văn phòng co-working thường không quy định chặt chẽ về thời gian thuê, do đó nhiều doanh nghiệp cảm thấy đây là lựa chọn kinh tế hơn so với việc thuê văn phòng truyền thống.
Ông Troy Griffths, Phó Tổng Giám đốc, Savills Việt Nam cho biết: “Một số công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ thường không ưu tiên lựa chọn mô hình văn phòng truyền thống. Việt Nam hiện có số lượng lớn các doanh nghiệp quy mô này, do vậy thị trường đã ghi nhận số lượng lớn nguồn cung co-working. Thị trường văn phòng truyền thống có thể đối mặt với một số thử thách khi thời gian giãn cách kéo dài hơn, đi kèm với sự phát triển về số lượng các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ”.
Một vài thành phố trên thế giới bổ sung thêm không gian làm việc chi phí phải chăng bằng cách cải tạo lại những tòa nhà cũ, đây được xem là phương án bền vững và tối ưu chi phí để phát triển không gian làm việc giá rẻ. “Startup Lisboa” tại Lisbon là dự án đi đầu trong việc cải tạo tòa nhà cũ và các khu vực bỏ hoang để cung cấp thêm khu vực sáng tạo. Những khu vực này không chỉ mang tới không gian làm việc giá cả phải chăng hơn cho doanh nghiệp mà đồng thời còn hỗ trợ cấu trúc doanh nghiệp, tư vấn cho các doanh nghiệp mới, thúc đẩy quan hệ chiến lược, tạo ra một cộng đồng sáng tạo và khuyến khích chia sẻ kiến thức.
Ông Troy chia sẻ thêm: “Đây là môi trường khởi nghiệp màu mỡ. Rất nhiều không gian co-working tại Việt Nam cung cấp môi trường hỗ trợ cho việc ươm mầm doanh nghiệp, cho phép các công ty khởi nghiệp giao lưu và chia sẻ ý tưởng đổi mới. Ngoài ra, cũng đồng thời hỗ trợ hoạt động tiếp thị của doanh nghiệp cũng như việc tiếp cận nguồn vốn. Việt Nam đang được hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư mạo hiểm mạnh mẽ, thúc đẩy đầu tư sớm vào một loạt các ngành nghề. Nhiều khoản đầu tư trong giai đoạn đầu hiện nay là để phục vụ nhu cầu dành cho văn phòng truyền thống, tuy nhiên những không gian nhỏ và linh hoạt hơn cũng cần được phát triển. Ở góc độ xã hội, Việt Nam là nước dẫn đầu về số lượng quán cà phê trên đầu người, do vậy những mô hình văn phòng linh hoạt thay thế có thể là lựa chọn phù hợp”.
Nhu cầu cho không gian làm việc chi phí phải chăng đang tăng lên và các đô thị toàn cầu cần có phương án đáp ứng. Khi nhu cầu của doanh nghiệp thay đổi nhanh chóng, đặc biệt tại các môi trường kinh doanh năng động như Việt Nam, không gian làm việc thúc đẩy sự đổi mới và phát triển sẽ tiếp tục trở nên quan trọng.
Các nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội bằng cách cải tạo các tòa nhà cũ, đây là phương án bổ sung thêm nguồn cung văn phòng một cách bền vững và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, sẽ luôn có một câu hỏi đặt ra cho lĩnh vực bất động sản văn phòng: Liệu còn có phương án nào khác để có thêm không gian làm việc giá hợp lý cho thị trường toàn cầu hay không?
Trúc Mai
