LTS: Hiện nay, tình trạng lưu hành, mua bán hàng hóa hết hạn sử dụng, nhất là các loại thực phẩm, gia vị gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng là khá phổ biến. Theo quy định thì tất cả hàng hóa, sản phẩm khi hết thời hạn sử dụng thì phải tiêu hủy, chỉ một số ít trường hợp có thể tái chế, tận dụng nhưng cũng phải theo quy trình hết sức chặt chẽ, nghiêm ngặt. Tuy nhiên, việc các doanh nghiệp, nhà phân phối tự giác tiến hành tiêu hủy hàng hóa hết hạn sử dụng là rất hiếm.

Vậy câu hỏi đặt ra là số hàng hóa, sản phẩm đã hết hạn sử dụng đó đi đâu? Nhiều người cho rằng nó vẫn được lén lút, thậm chí có cả công khai đưa ra thị trường lưu hành, tiêu thụ! Câu trả lời này xem ra rất có lý, phản ánh đúng tình hình hiện nay.

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Co.opmart là một hệ thống siêu thị bán lẻ của Việt Nam trực thuộc Liên hiệp các Hợp tác xã Thương mại thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op). Co.opmart hiện là doanh nghiệp có nhiều siêu thị nhất Việt Nam, với hơn 140 siêu thị và đại siêu thị (bao gồm Co.opmart, Co.opmart SCA, Finelife, Co.opXtra và Co.opXtraplus). Chuỗi siêu thị Co.opmart được xem là xương sống của hệ thống phân phối hàng Việt Nam nói chung và hàng nhu yếu phẩm bình ổn giá nói riêng với quy mô quốc gia, góp phần quan trọng trong việc can thiệp bình ổn giá cả thị trường, ổn định an sinh xã hội.

Với những lời quảng cáo, cam kết bán hàng hóa, sản phẩm chất lượng cho người sử dụng và không ngừng đổi mới về mọi mặt, đem đến những gì tốt nhất cho khách hàng. Vì vậy Co.op mart là địa điểm tin cậy được nhiều người tin tưởng.

Tuy nhiên phía sau những lời quảng cáo có cánh đó lại là nhiều vấn đề khiến khách hàng bức xúc, một trong số đó là vấn đề bán thực phẩm hết hạn sử dụng và mập ngờ nguồn gốc xuất xứ. Hãy cùng tạp chí Thương hiệu & Công luận tìm hiểu từ phản ánh của người tiêu dùng.

Co.op mart bày bán nhiều sản phẩm hàng hóa hết hạn sử dụng

Mua sắm hàng ở siêu thị đang dần trở thành thói quen của đại bộ phận người tiêu dùng (NTD) Việt Nam. Thế nhưng, một thói quen thuộc loại "văn minh" khác mà các khách hàng của siêu thị cần phải có lại hay bị… quên xem date (hạn sử dụng - HSD). Chính vì thế, có khi niềm vui mua sắm lại hóa thành nỗi bực bội.

Người tiêu dùng bức xúc phản ánh đến Thương hiệu & Công luận về việc siêu thị Co.op mart Long Biên tại Chung Cư Mipec Riverside, Trung tâm thương mại số 2, phố Long Biên 2, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, TP. Hà Nội đang bày bán nhiều sản phẩm, thực phẩm hết hạn sử dụng. Theo phản ánh thì có nhiều loại hàng hoá đã hết hạn sử dụng cả tháng những vẫn được siêu thị ngang nhiên bày bán cho người tiêu dùng. Nhận được phản ánh, PV Thương hiệu & Công luận đã có cuộc khảo sát tại siêu thị này để tìm hiểu thông tin.

Siêu thị Co.op mart Long Biên tại Chung Cư Mipec Riverside, TTTM, số 2 Phố Long Biên 2, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, Hà Nội
Siêu thị Co.op mart Long Biên tại Chung cư Mipec Riverside, Trung tâm thương mại số 2, phố Long Biên 2, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, Hà Nội.

Trong vai người tiêu dùng, PV Thương hiệu & Công luận đã đi mua hàng và ghi nhận thực tế tại cơ sở bán hàng có tên Co.op mart Long Biên tại số 2 phố Long Biên 2, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, TP. Hà Nội. Theo quan sát, siêu thị của Co.op mart Long Biên chia ra nhiều khu vực với nhiều mặt hàng thực phẩm như: Rau củ quả, đồ ăn, đồ đông lạnh,… và mặt hàng tiêu dùng như: Gia dụng, thời trang, mỹ phẩm, giày dép…

Bên trong Siêu thị Co.op mart Long Biên
Bên trong Siêu thị Co.op mart Long Biên.

Qua khảo sát thực tế ngày 26/03, chúng tôi ghi nhận tại khu vực thực phẩm thì có rất nhiều loại sản phẩm đã hết hạn sử dụng, nhưng vẫn được Co.op mart Long Biên bày bán trên kệ.

Cụ thể, gói Nấm ngân nhĩ do Công ty TNHH Hai TV Thực phẩm Lý tưởng Việt Nam cung cấp, trên bao bì của sản phẩm ghi HSD: 24/01/2021 và NĐG: 28/01/2021, Số CB: 23/TPLTVN/2018. Trên bao bì gói Nấm ngân nhĩ ghi HSD 12 tháng kể từ ngày sản xuất. Như vậy, từ ngày sản xuất cho đến nay, sản phẩm này đã hết hạn 02 tháng nhưng Co.op mart Long Biên vẫn bày bán trên kệ hàng một cách trang trọng như trong hình dưới.

Nấm ngân nhĩ đã hết hạn 2 tháng nhưng Co.op mart Long Biên vẫn không hề hay biết?
Nấm ngân nhĩ đã hết hạn 02 tháng nhưng Co.op mart Long Biên vẫn bày bán trên kệ hàng một cách trang trọng.

Tương tự, sản phẩm Xốt Mayonnaise do Công ty TNHH Ottogi Việt Nam sản xuất trên bao bì in NSX: 29/06/2021 và thông tin sản phẩm này có hạn sử dụng 08 tháng kể từ ngày sản xuất. Bằng mắt thường, người tiêu dùng dễ dàng nhận ra, Xốt Mayonnaise đã hết hạn sử dụng gần 01 tháng nhưng không hiểu sao sản phẩm vẫn được Co.op mart Long Biên bày bán.

Xốt Mayonnaise có NSX: 29/06/2021, hạn sử dụng 08 tháng kể từ ngày sản xuất. Sản phẩm đã hết hạn sử dụng gần 1 tháng.
Xốt Mayonnaise có NSX: 29/06/2021, hạn sử dụng 08 tháng kể từ ngày sản xuất. Sản phẩm đã hết hạn sử dụng gần 1 tháng.

Việc bày bán các sản phẩm hàng hoá hết hạn sử dụng, đặc biệt là các thực phẩm liên quan đến ăn uống trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống, sức khoẻ thậm chí là cả tính mạng của người tiêu dùng.

Đồ uống cũng hết hạn sử dụng

Dạo một vòng tại khu bày bán đồ uống của Co.op mart Long Biên như: Sữa, nước ngọt… chúng tôi không khỏi bắt gặp những chương trình giảm giá, chương trình khuyến mại mua 2 tặng 1, chương trình mua sữa tặng vật phẩm…

Cầm trên tay lon Nước yến ngân nhĩ lên để cho vào giỏ hàng, PV phát hiện sản phẩm này đã quá hạn sử dụng. Cụ thể, sản phẩm Nước yến ngân nhĩ do Công ty TNHH SX và TM Tân Quang Minh sản xuất, trên sản phẩm ghi NSX: 17/03/2021 và HSD: 16/03/2022. Như vậy sản phẩm này đã hết hạn sử dụng 11 ngày nhưng vẫn được bày bán trên kệ, nhập nhèm với sản phẩm mới bên cạnh.

Nước yến ngân nhĩ có NSX: 17/03/2021 và HSD: 16/03/2022, đã hết hạn sử dụng 11 ngày nhưng vẫn được bày bán trên kệ.
Nước Yến ngân nhĩ có NSX: 17/03/2021 và HSD: 16/03/2022, đã hết hạn sử dụng 11 ngày nhưng vẫn được bày bán trên kệ.

Sản phẩm làm đẹp cũng hết hạn sử dụng 

Không chỉ mặt hàng thực phẩm, mỹ phẩm được đánh giá là sản phẩm rất quan trọng trong đời sống của người tiêu dùng, đặc biệt là sản phẩm chăm sóc da mặt. Tại Co.op mart Long Biên bày bán nhiều mỹ phẩm đa dạng mẫu mã với nhiều chủng loại khác nhau… tuy nhiên, chúng tôi ghi nhận sản phẩm nước tẩy trang POND’S Vitamin Micellar water có HSD (EXP): 11/02/2022, cho đến thời điểm này là 26/03/2022. Như vậy, sản phẩm này đã quá hạn sử dụng hơn 40 ngày mà Co.op mart Long Biên vẫn còn bày bán.

Theo bác sĩ Trần Trọng Thành, mỹ phẩm hết hạn có thể không bị biến đổi nhiều về màu sắc cũng như mùi hương, song thành phần và cấu trúc hóa học đã dần dần phân hủy và vi khuẩn bắt đầu sinh sôi. Do đó, nếu tiếp tục sử dụng thì rất dễ khiến da bị dị ứng, nổi mụn, mẩn ngứa, sưng tấy, nổi mề đay, phù nề,...

Nước tẩy trang POND’S Vitamin Micellar water có HSD (EXP): 11/02/2022, đã quá hạn sử dụng 44 ngày.
Nước tẩy trang POND’S Vitamin Micellar water có HSD (EXP): 11/02/2022, đã quá hạn sử dụng hơn 40 ngày.

Trước thực trạng trên, câu hỏi đặt ra là trong toàn hệ thống Co.op mart hiện đang có bao nhiêu sản phẩm hết hạn sử dụng - "date" vẫn đang được bày bán, đang ngày đêm rình rập, đem nguy cơ hại người tiêu dùng. Có bao nhiêu khách hàng đã sử dụng phải các sản phẩm hết hạn sử dụng - date do lỗi quên kiểm tra quầy hàng của nhân viên trong hệ thống siêu thị này? Xin được dành câu trả lời cho các lực lượng chức năng và cho chính hệ thống Siêu thị Co.op mart.

Không có tem, nhãn, mác

Tại khu vực rau củ quả tươi và thực phẩm đông lạnh, chúng tôi ghi nhận một loạt thực phẩm như: Mực, cá, tôm, tép,.. đa số không có tem nhãn, nguồn gốc xuất xứ, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Cầm trên tay khay sản phẩm đông lạnh nhiều không. PV Thương hiệu & Công luận hỏi cô nhân viên bán hàng, thì được biết và được hướng dẫn sử dụng: “Cái này là Bao tử dạ dày cá basa, cái này về rửa sạch nước muối đi xào dưa..”.

Việc siêu thị không ghi tem nhãn mác đã gây khó khăn đối với người tiêu dùng, nhiều người cũng không biết đó là sản phẩm gì… rất dễ gây nhầm lẫn.

 

Bao tử dạ dày cá basa không có thông tin về tem nhãm mác, nguồn gốc xuất xứ.
Bao tử dạ dày cá basa không có thông tin về tem nhãm mác, nguồn gốc xuất xứ.

Các sản phẩm cá cũng vậy, để cả con, trong đủ ướp đông trơ trần không có bất cứ thông tin gì về kiểm định chất lượng cũng như nơi cung cấp nguồn hàng hoá cho Co.op mart Long Biên.

 

Cá trong đủ ướp đông trơ trần không có bất cứ thông tin gì về kiểm định chất lượng cũng như nơi cung cấp nguồn hàng hoá
Cá trong đủ ướp đông trơ trần không có bất cứ thông tin gì về kiểm định chất lượng cũng như nơi cung cấp nguồn hàng hoá.

Tiếp tục, PV Thương hiệu & Công luận cầm một khay thực phẩm đông lạnh nhiều không, hỏi nhân viên bán hàng - khu vực cân thực phẩm đồ ăn thì được biết đó là Ốc bươu. Có lẽ không hỏi thì chắc PV cũng không biết đó là sản phẩm gì. Tuy nhiên, khi được hỏi về HSD thì anh nhân viên bán hàng nói: “Cái này là đồ đông lạnh thì để thoả mái, cả năm cũng được. Cho vào tủ đông chả bao giờ hỏng cả”.

Phải đến khi đem đi cân thì trên khay sản phẩm mới được nhân viên dán thông tin tên sản phẩm nhưng nguồn gốc xuất xứ thì không rõ là ở đâu.

Ốc bươu được nhân viên tư vấn nói để cả năm được.
 Ốc bươu được nhân viên tư vấn nói "để cả năm cũng được..." Phải đến khi đem đi cân thì trên khay sản phẩm mới có thông tin tên sản phẩm nhưng nguồn gốc xuất xứ thì không rõ là ở đâu.
Mực, cá, tôm, tép,.. đa số không có tem nhãm mác, nguồn gốc xuất xứ...
Mực, cá, tôm, tép,.. đa số không có tem nhãm mác, nguồn gốc xuất xứ.

Bánh kẹo không có ngày sản xuất, hạn sử dụng

Tại gian hàng bánh kẹo rời, có một số loại không thấy ghi ngày sản xuất và hạn sử dụng. Đọc thông tin trên vỏ kẹo ghi “NSX/HSD: in trên bao bì”, nhưng PV xoay ngang xoay dọc chiếc kẹo vẫn không thấy hạn sử dụng đâu? Từ đó, người tiêu dùng cũng không biết kẹo này có thực sự còn HSD nữa hay không, hay là sản phẩm này là sản phẩm được đóng túi đầy đủ nhưng sắp hết hạn hoặc đã hết hạn nên Co.op mart Long Biên xé túi ra bán rời…. nhằm nhập nhèm, đánh lừa người tiêu dùng.

Một số loại kẹo rời được bày bán tại Co.op mart Long Biên nhưng không thấy NSX/HSD
Một số loại kẹo rời được bày bán tại Co.op mart Long Biên nhưng không thấy NSX/HSD.
Hoặc có ngày cân nhưng, không ghi thông tin nguồn gốc.
Hoặc có ngày nhưng, không ghi thông tin nguồn gốc.

Ngoài ra, trên bao bì của một số sản phẩm tại siêu thị không được dán tem nhãn phụ bằng tiếng Việt theo quy định của Pháp luật Việt Nam như: Bông tẩy trang, Bánh mini oreo, Haribo happy-Cola... Cầm trên tay những mặt hàng không thông tin tiếng Việt, nhiều khách hàng tỏ vẻ lúng túng không biết sản phẩm đó tên gọi là gì nên đành phải quay sang hỏi người mua hàng đứng bên cạnh nhờ sự trơ giúp của nhân viên bán hàng. 

Bông tẩy trrang không tem nhãn phụ thể hiên bằng tiếng Việt
Bông tẩy trang không tem nhãn phụ thể hiên bằng tiếng Việt.
Bánh mini oreo không nhãn phụ thể hiện bằng tiếng Việt.
Bánh mini Oreo không nhãn phụ thể hiện bằng tiếng Việt..
Kẹo dẻo Haribo Happy Cola không nhãn phụ bằng tiếng Việt
Kẹo dẻo Haribo Happy Cola không nhãn phụ bằng tiếng Việt.

Theo quy định, đồ dùng, đồ ăn uống phải có tên sản phẩm, trên bao bì phải in xuất xứ rõ ràng tên, địa chỉ nơi chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá. Nếu sản xuất trong nước thì sản phẩm phải đề thông tin công ty sản xuất; nếu là hàng nhập khẩu thì ghi thông tin nhà nhập khẩu.

Hiện nay, lợi dụng tâm lý “sính hàng ngoại” cũng như lòng tin của người tiêu dùng, không ít chủ cửa hàng đã sử dụng chiêu bài quen thuộc là trà trộn hàng giả, hàng nhái trong vỏ bọc xách tay, bất chấp luật định, sức khoẻ của người tiêu dùng để thu lợi bất chính. Khi xảy ra vấn đề ngoài ý muốn, thiệt hại không ai khác chính là người tiêu dùng.

Siêu thị bán hàng cận hạn sử dụng - date

Hiện nay, mua đồ gần hết hạn sử dụng với giá giảm từ 70-80% đang trở thành xu hướng của người trẻ nhằm tiết kiệm và chống lãng phí thực phẩm. Tuy nhiên, người dùng phải thông minh để nhận biết sản phẩm, thay vì dựa vào nhãn mác và hạn sử dụng của hàng hóa.

Qua ghi nhận thực tế, tại siêu thị Co.op martLong Biên bày bán nhiều mặt hàng cận date, phía sau đó là gắn những phần quà hấp dẫn như mua 2 lốc sữa tặng 1 lốc, mua sữa tặng gương lược, mua nước uống tặng bát… Việc sử dụng hàng cận date rất có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Một số sản phẩm cận date được Co.op martLong Biên ra chương trình khuyến mại như:

Một số sản phẩm cận date được Co.op mart Long Biên ra chương trình khuyến mại
Một số sản phẩm cận date được Co.op mart Long Biên ra chương trình khuyến mại.

Việc một siêu thị lớn như Co.op mart lại bán sản phẩm hết hạn, mập mờ về nguồn gốc xuất xứ… là điều không thể chấp nhận được. Nếu người tiêu dùng mua phải, không chú ý tới ngày sản xuất, sản phẩm không nguồn gốc xuất xứ, sẽ ảnh hưởng gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng.

Những tưởng mua hàng ở siêu thị sẽ “chắc ăn” với hàng thật chất lượng cao, nhưng qua sự việc trên tại siêu thị Co.op mart, khiến không ít người tiêu dùng hoang mang, lo lắng ảnh hưởng đến sức khoẻ sau khi sử dụng sản phẩm quá hạn sử dụng và mong muốn cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, có hình thức xử lý đối với hành vi kinh doanh các mặt hàng sắp và hết hạn sử dụng tại Co.op mart.

Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin tới độc giả ý kiến của cơ quan chức năng, của Co.op mart và diễn biến tiếp theo của vụ việc.

Kinh doanh hàng hóa hết hạn sử dụng sẽ bị xử phạt theo điểm a, khoản 1, Điều 21 Nghị định 185/2013/NĐ-CP và khoản 18, Điều 1, Nghị định 124/2015/NĐ-CP, cụ thể như sau:

– Đối với hàng hóa có giá trị dưới 1.000.000 đồng: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 1.000.000 đồng đến dưới 2.000.000 đồng: Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 2.000.000 đồng đến dưới 3.000.000 đồng: Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 30.000.000 đồng đến dưới 40.000.000 đồng: Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 40.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 50.000.000 đồng đến dưới 70.000.000 đồng: Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 70.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.

– Đối với hàng hóa có giá trị từ 100.000.000 đồng trở lên: Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

Minh An