Viêm phế quản là gì?
Viêm phế quản là tình trạng lớp niêm mạc trong ống phế quản – nơi dẫn khí từ khí quản xuống phổi – bị viêm nhiễm. Khi phế quản bị kích thích, thành ống dày lên, sưng nề và tiết nhiều chất nhầy, làm hẹp đường thở, khiến không khí ra vào phổi khó khăn. Người bệnh sẽ gặp các triệu chứng phổ biến như ho kéo dài, khạc đờm nhiều, khó thở, tức ngực.
Viêm phế quản được chia thành hai thể chính: cấp tính (thường do nhiễm virus, vi khuẩn, kéo dài vài tuần) và mạn tính (tái diễn trong nhiều tháng, nhiều năm, thường liên quan đến hút thuốc lá, ô nhiễm môi trường hoặc các bệnh hô hấp khác). Trong đó, viêm phế quản mạn tính là một bệnh lý đáng lo ngại vì tiến triển chậm, dễ bị bỏ qua, nhưng lại có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe đường hô hấp.
Nguyên nhân dẫn đến viêm phế quản mạn tính
Viêm phế quản mạn tính thường không xuất hiện đột ngột mà hình thành từ từ do nhiều yếu tố nguy cơ tích lũy. Một số nguyên nhân thường gặp gồm:
Hút thuốc lá: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khói thuốc chứa rất nhiều hóa chất độc hại, gây tổn thương niêm mạc phế quản và kích thích tiết dịch nhầy, khiến bệnh tiến triển nặng dần theo thời gian.
Ô nhiễm không khí và khói bụi công nghiệp: Người sống ở đô thị đông đúc, khu vực nhiều khói bụi, hóa chất hoặc làm việc trong nhà máy luyện kim, khai thác than, dệt may… có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Nhiễm khuẩn, virus tái đi tái lại: Đường hô hấp thường xuyên bị viêm nhiễm do virus cúm, vi khuẩn gây viêm phổi, viêm họng cũng là yếu tố thúc đẩy bệnh trở thành mạn tính.
Thay đổi thời tiết: Không ít bệnh nhân nhận thấy các đợt ho, khó thở thường xuất hiện nặng hơn vào mùa đông hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột.
Các yếu tố này thường kết hợp với nhau, tạo ra vòng luẩn quẩn: viêm – tăng tiết đờm – tắc nghẽn – nhiễm khuẩn – viêm nặng hơn. Nếu không có biện pháp kiểm soát, tình trạng tổn thương phế quản ngày càng nặng
Dấu hiệu nhận biết viêm phế quản mạn tính
Không giống như viêm phế quản cấp tính dễ nhận diện, viêm phế quản mạn tính diễn tiến âm thầm. Người bệnh thường chủ quan cho rằng mình chỉ “ho do cảm lạnh” hoặc “thời tiết thay đổi”. Những dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
- Ho kéo dài trên 3 tháng mỗi năm, ít nhất trong 2 năm liên tiếp. Đây là tiêu chuẩn chẩn đoán quan trọng của bệnh.
- Khạc đờm nhiều: Đờm đặc, dính, thường nhiều hơn vào buổi sáng. Một số trường hợp đờm có màu vàng xanh do bội nhiễm vi khuẩn.
- Khó thở, nặng ngực: Cảm giác hụt hơi khi vận động, leo cầu thang.
- Thở rít, thở khò khè: Không khí đi qua đường thở hẹp gây ra tiếng rít đặc trưng.
- Tái phát liên tục: Người bệnh thường xuyên bị nhiễm trùng hô hấp, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi tiếp xúc khói bụi.
Điều đáng lo ngại là triệu chứng bệnh có thể trùng lặp với nhiều bệnh hô hấp khác như hen phế quản, COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), khiến người bệnh dễ chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót bệnh.
Ảnh hưởng của viêm phế quản mạn tính tới sức khỏe
Người cao tuổi, trẻ em, người hút thuốc lá nhiều, người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, môi trường ô nhiễm... là những đối tượng dễ bị viêm phế quản mạn tính. Ảnh hưởng của viêm phế quản mạn tính tới sức khỏe người bệnh rất đa dạng:
Suy giảm miễn dịch hô hấp: Viêm mạn tính làm niêm mạc phế quản yếu, dễ bị tái nhiễm vi khuẩn, virus, dẫn đến viêm phổi, viêm tai giữa, hen phế quản.
Nguy cơ biến chứng lâu dài: Nếu không điều trị và kiểm soát tốt, bệnh có nguy cơ tiến triển thành hen mạn tính hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD.
Ảnh hưởng tâm lý: Khi người bệnh thường xuyên ho khạc đờm, khó thở, hạn chế vận động có thể dẫn đến tự ti, giảm chất lượng cuộc sống.
Lưu ý khi chăm sóc người bị viêm phế quản mạn tính
Đối với người bệnh viêm phế quản mạn tính, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng để giảm triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn. Một số điểm mà người bệnh cần lưu ý bao gồm:
Ngừng hút thuốc lá và tránh khói thuốc thụ động.
Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế bụi, nấm mốc, lông vật nuôi.
Giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi thời tiết lạnh hoặc thay đổi thất thường.
Uống đủ nước, giúp làm loãng đờm, dễ khạc ra ngoài.
Tập thở phục hồi chức năng: Các bài tập thở chúm môi, thở cơ hoành giúp cải thiện lưu thông khí.
Dinh dưỡng cân đối: Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, E để tăng sức đề kháng.
Cách xử trí viêm phế quản mạn tính thế nào?
Viêm phế quản mạn tính không thể khỏi hoàn toàn trong một thời gian ngắn, mà cần kế hoạch kiểm soát lâu dài. Các phương pháp xử trí bao gồm:
Thuốc giãn phế quản, corticoid hít để giảm viêm và cải thiện luồng khí.
Kháng sinh khi có nhiễm khuẩn.
Liệu pháp oxy và phục hồi chức năng hô hấp cho bệnh nhân nặng.
Thay đổi lối sống:Cai thuốc lá, tránh môi trường ô nhiễm; Tập luyện hít thở và vận động nhẹ để tăng dung tích phổi.
Hỗ trợ bằng sản phẩm thảo dược: Xu hướng hiện nay, nhiều bệnh nhân tìm đến sản phẩm có nguồn gốc thảo dược để hỗ trợ kiểm soát viêm, giảm ho, loãng đờm và cải thiện sức khỏe hô hấp. Đây là giải pháp an toàn, có thể dùng lâu dài. Nhiều nghiên cứu cho thấy, một số thành phần như Fibrolysin (Methylsulfonylmethane, Kẽm gluconate), chiết xuất nhũ hương, cao xạ đen, cao bán biên liên, cao tạo giác, cao xạ can có thể: Hỗ trợ thanh phế, giảm viêm, giảm đờm, giảm ho; Hỗ trợ giúp giảm triệu chứng viêm phế quản. Do đó, đây cũng là một giải pháp hỗ trợ hữu hiệu giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại hơi thở nhẹ nhàng, hệ hô hấp khỏe mạnh.
Trên đây là toàn bộ những thông tin cần thiết cũng như lưu ý khi điều trị bệnh viêm phế quản mạn tính. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm phế quản mạn tính để có thể đạt hiệu quả cao khi điều trị.
Anh Thư
