Theo Bộ Xây dựng, việc sớm triển khai tuyến đường sắt này là cấp thiết, giúp TP.HCM chủ động hơn trong công tác xây dựng, vận hành và khai thác. Bộ cũng kiến nghị Thủ tướng giao UBND TP.HCM chủ trì làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai để thống nhất phương án giao quyền quản lý dự án, tiếp nhận toàn bộ kết quả nghiên cứu hiện có, từ đó đẩy nhanh các bước chuẩn bị và đầu tư.
Bộ đề xuất bổ sung tuyến Thủ Thiêm – Long Thành vào Quy hoạch đường sắt đô thị TP.HCM và đưa dự án vào danh mục áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 của Quốc hội. Về nguồn vốn, khi dự án được giao cho địa phương quản lý, phương án đầu tư sẽ gắn với mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD), giúp huy động đa dạng nguồn lực từ ngân sách địa phương, vốn tư nhân và thu hút nhà đầu tư để lựa chọn phương thức, nguồn vốn tối ưu.
Bộ Xây dựng nhấn mạnh, theo quy định hiện hành, nếu dự án đã nằm trong quy hoạch được phê duyệt thì khi chuyển giao cho địa phương quản lý sẽ không phải thực hiện lại thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư công. Tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành được thiết kế theo tiêu chuẩn đường sắt đô thị, kết nối với metro số 6 tại ga Phú Hữu và metro số 2 tại ga Thủ Thiêm, tạo điều kiện để hành khách di chuyển thuận tiện giữa hai sân bay.
Các tuyến metro số 2, số 6 và tuyến Thủ Thiêm – Long Thành đều đã có trong quy hoạch đường sắt TP.HCM và mạng lưới đường sắt quốc gia. Để tối ưu hiệu quả khai thác, các dự án này cần được triển khai đồng bộ về tiến độ, công nghệ và tổ chức vận hành. Dự báo đến năm 2050, nhu cầu đi lại trên tuyến sẽ đạt 116 – 122 triệu lượt khách mỗi năm, trong đó khách đô thị và nội – ngoại ô chiếm tới 85 – 90%. Vì vậy, Bộ Xây dựng đề xuất điều chỉnh phân loại từ đường sắt quốc gia thành đường sắt đô thị, dự kiến trình Thủ tướng hồ sơ điều chỉnh quy hoạch vào tháng 12/2025.
Phương Thảo (t/h)
