Cần làm rõ dấu hiệu chuyển giá tại Công ty Anco

Công ty CP Dinh dưỡng nông nghiệp quốc tế (Anco) tại KCN Sông Mây (Đồng Nai) làm ăn luôn có lãi, thậm chí còn lãi “khủng”. Thế nhưng, mới đây các cổ đông phía Việt Nam tại doanh nghiệp (DN) này đã phát hiện cổ đông ngoại từ lâu có dấu hiệu chuyển giá lớn từ khâu nhập khẩu (NK) nguyên liệu đầu vào.

Nhà máy chế biến thức an chăn nuôi Anco

Lãi khủng vẫn chuyển giá?

Anco được thành lập từ năm 2001, đến năm 2003 trở thành liên doanh do cổ đông Malaysia nắm giữ 60% cổ phần, giữ vai trò Chủ tịch HĐQT công ty; hai cổ đông Việt Nam là ông Thân Trung Tín với vai trò tổng giám đốc/người đại diện pháp luật công ty và ông Lê Văn Hiếu với vai trò phó tổng giám đốc nắm giữ 40% cổ phần.

Anco chuyên về thức ăn gia súc (gà và heo). Hiện Anco có 3 nhà máy đặt tại Đồng Nai, Vĩnh Long và Hà Nam; có gần 800 CBNV, hơn 1.000 đại lý phủ khắp toàn quốc và là một trong 5 thương hiệu lớn nhất Việt Nam trong ngành chế biến, kinh doanh thức ăn gia súc. Những năm gần đây, tốc độ phát triển về doanh số và thị trường của Anco luôn tăng cấp số nhân và đây cũng là DN hoạt động 10 năm có lợi nhuận liên tục, trong đó năm 2012, tổng doanh thu hơn 6.182 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 644 tỷ đồng.

Theo trình bày của hai cổ đông Việt Nam, khi công ty đi vào hoạt động ổn định, doanh thu và lợi nhuận cao, phía cổ đông Malaysia bắt đầu dùng ưu thế đa số trong HĐQT để áp đặt, chiếm quyền và thâu tóm công ty. Từ năm 2008, khi phía cổ đông Malaysia chính thức nắm quyền quản lý về thu mua nguyên liệu, tài chính của Anco và đẩy mạnh NK nguyên liệu (phần lớn mua qua Công ty Pro-Active Synergy SDH BHD tại Malaysia, công ty riêng của vợ chồng ông Yew Kean Lai, Chủ tịch HĐQT Anco và đồng thời hai cổ đông nắm giữ 55% cổ phần tại Anco - theo ông Tín).

Ông Tín cho biết, những năm gần đây, giá trị hàng NK của Anco khoảng 2.400 tỷ đồng với trên 10 mặt hàng các loại thì có đến 97% qua công ty trên. Do tính chất phân công quản lý tại Anco, phía cổ đông Việt Nam chủ yếu nắm về điều hành kinh doanh và sản xuất trong nước, vì thế, tuy với vai trò là tổng giám đốc/người đại diện pháp luật công ty, nhưng ông Tín đã không để tâm nhiều đến việc NK nguyên liệu. Ông Tín cho biết: Mới đây, các cổ đông tại Anco nảy sinh nhiều mâu thuẫn và khi kiểm tra thì mới thấy được nhiều loại nguyên liệu do phía cổ đông Malaysia nhập về có những dấu hiệu giá cao bất thường. Trong đó, chỉ tính riêng mặt hàng khô dầu đậu tương, những năm gần đây, Anco nhập khẩu từ 50.000 - 60.000 tấn, giá luôn cao hơn các DN khác NK mặt hàng cùng chủng loại, xuất xứ từ 50 - 100 USD/tấn.

Câu hỏi đặt ra: Phải chăng, lợi nhuận “khủng”, nhưng chênh lệch giá nguyên liệu quá lớn tại Anco, đã đẩy giá đầu vào nguyên liệu ngay từ nước ngoài vào Việt Nam để lợi nhuận rơi vào túi những cổ đông Malaysia?

Người chăn nuôi thiệt hại lớn

Dấu hiệu chuyển giá được các cổ đông Malaysia tại Anco đẩy mạnh hơn vào những tháng đầu năm 2013, có những tháng mức giá chênh lệch vượt ngưỡng 100 USD/tấn.

Chỉ trong 2 tháng (tháng 5 và 6), việc NK tại Anco đã chênh lệch lên tới 16,8 tỷ đồng. Nếu như khoản chênh lệch được đưa vào lợi nhuận của DN thì thuế thu nhập từ 2 tháng này, Anco đã trốn được khoảng 4,2 tỷ đồng. Theo thống kê sơ bộ, đến hết tháng 10/2013, Anco đã nhập khoảng 52.000 tấn khô dầu đậu tương, giá trị khoảng 656 tỷ đồng thì với những kiểu chênh lệch giá như hiện nay, việc NK khô dầu đậu tương của cổ đông Malaysia có thể lên đến hàng trăm tỷ đồng - đã trốn được hàng chục tỷ đồng từ thuế thu nhập DN? Ngoài ra, còn hàng chục chủng loại mặt hàng được NK qua Công ty Pro-Active Synergy SDH BHD tại Malaysia, vậy ai sẽ là người kiểm soát về giá?

Bên cạnh việc trốn thuế thu nhập DN thì dấu hiệu chuyển giá tại Anco của cổ đông ngoại lại đang gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi của hai cổ đông Việt Nam. Với 40% cổ phần nắm giữ, sau khi trừ đi thuế thu nhập DN, hai cổ đông Việt Nam bị chiếm dụng phần lợi nhuận hơn 5 tỷ đồng.

Đặc biệt, việc chênh lệch giá NK nguyên liệu tại Anco đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến người chăn nuôi Việt Nam. Thực tế, khô dầu đậu nành chiếm khoảng 10% khối lượng sản phẩm của Anco và với giá chênh lệch trên 100 USD/tấn nguyên liệu đầu vào như năm 2013 thì trên một đầu tấn thức ăn chăn nuôi do Anco sản xuất ra, sẽ phải gánh thêm ít nhất là 10 USD (khoảng 208.000 VND). Trong 10 tháng đầu năm, Anco đã tiêu thụ khoảng 480.000 tấn sản phẩm và như vậy, chỉ với việc chênh lệch giá NK khô dầu đậu nành, cổ đông ngoại của Anco đã “ăn” của người chăn nuôi Việt Nam khoảng 100 tỷ đồng. Đồng thời, đây cũng chính là một trong những nguyên nhân góp phần đẩy giá thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam liên tục tăng cao.

Nhóm PV