Chiều 24/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự Luật Quản lý vũ khí, vật liệu nổ. Nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm đến quy định vũ khí thô sơ, trong đó có liệt kê dao.
Nhiều đại biểu cho rằng, nếu liệt kê dao, kể cả với các tiêu chí như dài 20 cm, có tính sát thương cao… cũng có thể gây khó khăn cho người dân vì dao là công cụ sinh hoạt hàng ngày.
Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu về vấn đề này và cho rằng, xã hội chúng ta an toàn, không có súng, vũ khí, những công cụ đe dọa gây mất an toàn, an ninh cho bất kỳ người dân nào. Và đó là “cái tiến bộ rất lớn của chúng ta”.
Chủ tịch nước cho hay, nhiều lãnh đạo các nước sang đây thấy xã hội Việt Nam an toàn, khách nước ngoài, lãnh đạo nước ngoài có thể đi bất kỳ đâu, khách du lịch đi đêm, đi ngày không bị đe dọa gì cả, không có khủng bố hay bị đe dọa. Người dân cũng không bị ai bắt nạt.
“Có lúc cũng hình thành băng này, nhóm kia đe dọa lẫn nhau thì bằng cách sử dụng dao, công cụ mà cái đó chúng ta chưa quản lý được, chưa đưa vào danh mục.
Hiện nay, phần lớn các vụ đâm chém nhau tỷ lệ lớn, chủ yếu dùng dao trong khi chúng ta chưa đưa vào những thiết chế quản lý theo luật nên việc xử lý rất khó”, Chủ tịch nước Tô Lâm nói.
Chủ tịch nước Tô Lâm cho rằng, nếu bảo dao có ý nghĩa phục vụ đời sống dân sinh, hoạt động bình thường, đúng là bình thường. Nhưng có trường hợp đi cả hàng chục người, lại có dao, mã tấu để trong cốp xe, hàn những loại có cán… thì không thể nói đây là đi phục vụ sản xuất được.
“Những cái đó là nghiêm cấm, kể cả lưu giữ, không được sử dụng. Anh có ý định chuyện đó rồi, anh đi đe dọa người khác rồi, anh đi cướp rồi, rất nhiều chuyện. Nếu cuộc sống bình thường anh không cần những thứ đó”, Chủ tịch nước Tô Lâm lý giải.
Dĩ nhiên, theo Chủ tịch nước, cần phải có ranh giới và cách thức quản lý. “Còn số đông bình thường không có việc đó. Đây là xây dựng một xã hội an toàn", ông Tô Lâm nhấn mạnh.
Xuất phát từ nguyên lý “mọi người dân không thể bị đe dọa bởi bất kể một áp lực nào, sức mạnh nào”, Chủ tịch nước Tô Lâm phân tích: Trước đây, có tập tục nhiều thanh niên đồng bào dân tộc muốn thể hiện sức mạnh là phải có súng, cung tên, giáo mác… Giờ xã hội hòa bình rồi thì cần xử lý dần những chuyện đó.
“Chứ bây giờ dao sát thương nó lớn lắm. Kể cả dao Thái lan... cũng có thể làm chết người được. Nhưng chúng ta không thể nhầm lẫn chuyện đó được”, ông Tô Lâm nói và khẳng định phải đưa dao vào quản lý để tránh lợi dụng, sử dụng dao không đúng mục tiêu, mục đích.
Nhắc lại mục tiêu xây dựng xã hội lành mạnh, Chủ tịch nước Tô Lâm nói, phải quy định trong luật pháp và công khai để mọi người đồng tình và phải làm.
“Đây chỉ là một số ít những người lợi dụng việc này thôi còn đại đa số người dân mong muốn như vậy, xây dựng một xã hội lành mạnh, không có những thứ đe dọa thế. Tôi nghĩ là rất hay”, Chủ tịch nước Tô Lâm nêu quan điểm.
Ông Tô Lâm cũng nói sẽ hoàn thiện vấn đề này, ý kiến đóng góp của các ĐBQH chắc các cơ quan của Quốc hội sẽ tiếp thu, hoàn chỉnh từng bước một, “trưởng thành dần lên, luật pháp sát dần thực tiễn”.
“Quá trình làm chúng ta tiếp tục tổng kết. Cái gì còn sơ hở, chưa đáp ứng được tiếp tục hoàn thiện. Chúng tôi nghĩ đây là bước hoàn thiện rất tốt” - Chủ tịch nước Tô Lâm nói.
Trước đó, theo tờ trình của Chính phủ, Dự thảo luật đã bổ sung dao có tính sát thương cao vào nhóm vũ khí thô sơ, trường hợp sử dụng dao có tính sát thương cao vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.
Đồng thời, quy định vũ khí thô sơ khi sử dụng với mục đích xâm phạm tính mạng, sức khoẻ con người trái pháp luật là vũ khí quân dụng.
Một lý do Chính phủ đề xuất đưa dao có tính sát thương cao vào nhóm vũ khí thô sơ là do tội phạm sử dụng các loại dao gây án chiếm tỷ lệ rất cao, chiếm 58,6% tổng số vụ, 54% tổng số đối tượng.
Tờ trình nêu khái niệm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ quy định tại Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 đã bộc lộ hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý Nhà nước và đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Thực tế trong 5 năm, toàn quốc đã phát hiện 28.715 vụ, bắt giữ 48.987 đối tượng sử dụng trái phép, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, các loại dao và phương tiện tương tự dao. Trong đó, dao và phương tiện tương tự dao 16.841 vụ, 26.472 đối tượng.
Tội phạm sử dụng súng tự chế, vũ khí thô sơ, vũ khí tương tự vũ khí thô sơ, dao và phương tiện tương tự dao gây án đang diễn biến rất phức tạp. Riêng tội phạm sử dụng các loại dao gây án chiếm tỷ lệ rất cao, chiếm 58,6% tổng số vụ, 54% tổng số đối tượng.
Nhiều vụ đối tượng sử dụng dao nhọn, dao sắc, dao sắc nhọn có tính sát thương rất cao (dao bầu, dao phay, dao quắm…) giết người với tính chất rất manh động, tàn ác, dã man gây bức xúc dư luận xã hội, hoang mang, lo lắng trong nhân dân.
Trong khi đó, các loại dao luôn có sẵn trong cuộc sống hằng ngày để phục vụ lao động, sản xuất, sinh hoạt nhưng khi phát sinh mâu thuẫn đối tượng sẵn sàng sử dụng dao để tấn công nạn nhân nhằm giải quyết mâu thuẫn.
Thực tế quá trình điều tra các vụ án cho thấy, chỉ xử lý hình sự được khi có đủ căn cứ kết luận đối tượng phạm tội về các tội danh khác như: Giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích…, không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ không quy định dao là vũ khí.
Nếu không kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các đối tượng trên sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự; vì vậy cần thiết phải sửa đổi, bổ sung các khái niệm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ để bảo đảm phù hợp với thực tiễn.
PV (t/h)
