Cuối năm là thời điểm các hoạt động giao thương sôi động nhất, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa tăng mạnh, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng, quà Tết, sản phẩm công nghệ, thực phẩm chức năng, rượu bia, mỹ phẩm, thời trang… Điều này tạo cơ hội cho các đối tượng lợi dụng để đưa hàng giả, hàng nhái vào thị trường, nhằm kiếm lời bất chính.
Bên cạnh đó, các đường biên giới, cửa khẩu đông đúc, công tác kiểm tra kiểm soát hàng hóa không thể bao quát hết, khiến các hành vi buôn lậu dễ dàng thực hiện. Các sản phẩm lậu, giả mạo dễ dàng tuồn vào các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, gây khó khăn trong công tác giám sát.
Đáng chú ý, thủ đoạn của các đối tượng buôn hàng giả là tổ chức kho hàng gần cửa khẩu, thiết lập các điểm livestream tiếp nhận đơn và chuyển hàng đặt ở nhiều địa điểm khác nhau trên cả nước.
Hàng hóa vi phạm được trà trộn, vận chuyển trong các kiện hàng, sử dụng số điện thoại không chính chủ để giao dịch, mua bán và gửi tới khách hàng thông qua các đơn vị dịch vụ giao nhận, chuyển phát nhanh nên khó phát hiện.
Cuối năm, các loại rượu, bia ngoại nhập khẩu thường xuyên bị làm giả và tuồn vào thị trường. Những loại rượu này thường được sản xuất với chất lượng kém, chứa cồn công nghiệp hoặc các chất độc hại, gây nguy hiểm cho sức khỏe người sử dụng. Dịp Tết, nhu cầu tiêu thụ rượu tăng mạnh, khiến các loại hàng giả này càng dễ dàng xuất hiện.
Theo ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ (Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương), thời gian vừa qua, mặt hàng rượu nói riêng và an toàn thực phẩm nói chung là lĩnh vực mà được Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng cục Quản lý thị trường đặc biệt quan tâm vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng, người dân.
Song, điều ông Nguyễn Đức Lê lo ngại nhất chính và việc sản xuất rượu thủ công. Quá trình tự sản xuất, tự tiêu dùng dẫn đến việc quản lý chất lượng không được đảm bảo và gây ra ngộ độc. Trong khối kinh doanh buôn bán, chủ yếu các hành vi vi phạm là kinh doanh rượu giả, rượu kém chất lượng.
“Rượu giả có thể được làm ngay trong nước, có thể được làm giả sẵn từ nước ngoài sau đó nhập khẩu bằng nhiều con đường vào Việt Nam tiêu thụ. Ngoài ra, vì lợi nhuận và giảm giá thành, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn tìm cách pha chế rượu thật để bán với giá thành thấp hơn, người mua dễ tiếp cận hơn dẫn đến chất lượng sản phẩm rượu không đảm bảo”, ông Lê cho hay.
Các cơ quan chức năng Hà Nội mới đây khi kiểm tra nhà hàng tại huyện Chương Mỹ đã phát hiện hơn 500 lít rượu màu thủ công không rõ nguồn gốc. Chủ cơ sở cho biết số rượu này được đặt của người dân tự nấu và ngâm. Biết bán rượu không rõ nguồn gốc sẽ bị xử phạt, nhưng vì lợi nhuận nên chủ cơ sở vẫn kinh doanh.
Vấn nạn rượu giả, rượu lậu vẫn chưa bao giờ hết nóng, và cũng đã có không ít vụ việc thương tâm xảy ra khi các nạn nhân sử dụng những loại rượu này.
Trung tâm Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận hàng trăm ca ngộ độc rượu với con số tử vong lên tới hàng chục người. Trong đó, đa phần là do lạm dụng các loại rượu nấu, rượu ngâm theo phương pháp thủ công không rõ nguồn gốc.
Đáng chú ý, những ca tử vong do ngộ độc rượu đang có dấu hiệu gia tăng. Các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, nồng độ cồn trong máu rất cao và phải thở máy cấp cứu. Nếu không được xử lý kịp thời, các bệnh nhân này có thể không qua khỏi.
Theo các bác sỹ tại Khoa Phẫu thuật thần kinh (Bệnh viện Bạch Mai), ngoài nguy cơ của rượu chứa cồn công nghiệp, thì việc uống quá nhiều rượu cũng gây những tác hại nặng nề. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, việc tiêu thụ rượu quá mức gây teo não và thoái hóa tế bào thần kinh.
Để bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng và hạn chế tình trạng sử dụng rượu nấu thủ công không rõ nguồn gốc, bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho hay, từ nay đến cuối năm, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm bày bán, lưu thông trên địa bàn. Qua đó, phát hiện sớm, truy xuất triệt để nguồn gốc vi phạm; kiên quyết xử lý các vi phạm, nhất là hành vi làm giả, làm nhái, sử dụng nguyên liệu bị cấm trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu và công khai vi phạm theo quy định của pháp luật. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông; yêu cầu các đơn vị, người dân không sử dụng rượu không dán tem.
Bên cạnh đó, các tỉnh, thành phố tiếp tục thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của rượu; trách nhiệm bảo đảm an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh rượu.
Thiên Trường
