Chuyển hồ sơ vụ việc tại Công ty Đạm Hà Bắc sang Bộ Công an điều tra

Ngày 25/5, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thanh tra đối với công ty cổ phần phân đạm và hóa chất Hà Bắc. Cơ quan thanh tra đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện dự án cải tạo mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc.

Công ty đạm Hà Bắc liên tục thua lỗ

Cơ quan thanh tra đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an điều tra, xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những vi phạm có dấu hiệu hình sự tại Dự án đầu tư cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc, gồm: Vi phạm trong tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn lập dự án; Thiếu trách nhiệm trong việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình vừa có ý kiến đồng ý với kiến nghị của Thanh tra Chính phủ. Đồng thời giao Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ liên quan đến những vi phạm có dấu hiệu hình sự này đến Bộ Công an để điều tra, xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo TTCP, trong đấu thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn lập dự án, mặc dù đã mở thầu nhưng Công ty đạm Hà Bắc vẫn chấp nhận cho liên danh nhà thầu WEC-CECO bổ sung giấy ủy quyền tham giam dự thầu và bổ sung giấy đăng ký kinh doanh là vi phạm các quy định về Luật Đấu thầu.

Khi thẩm định, phê duyệt Dự án năm 2008 (lần 1), Tổng công ty Hóa chất Việt Nam (nay là Tập đoàn Hóa chất Việt Nam) chỉ thẩm định tổng mức đầu tư (TMĐT) dự án, không thẩm định các nội dung khác của Dự án là vi phạm quy định.

Kết luận thanh tra nêu rõ, mặc dù TMĐT của dự án thiếu các hồ sơ, tài liệu quan trọng để xác định nhưng vẫn được Tổng công ty Hóa chất thẩm định phê duyệt (trên 392 triệu USD) là thiếu căn cứ, cơ sở.

Năm 2009, Dự án lại được điều chỉnh TMĐT. Đạm Hà Bắc dù không đủ điều kiện, năng lực nhưng vẫn tự lập Dự án điều chỉnh và được Tổng công ty Hóa chất thẩm định, phê duyệt.

Việc điều chỉnh TMĐT thời điểm này tuy không thay đổi về quy mô, công suất, những nội dung về chi phí thiết bị không được làm rõ nhưng vẫn được Tổng công ty Hóa chất thẩm định, phê duyệt điều chỉnh lên mức gần 569 triệu USD, tăng trên 176 triệu USD (tăng 44,9%). Việc điều chỉnh này, TTCP kết luận là thiếu căn cứ, cơ sở, không đúng quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng.

Năm 2008, khi thẩm định TMĐT dự án ở mức 392,375 triệu USD, Tổ thẩm định đã đánh giá dự án sẽ gặp khó khăn khi vốn đầu tư tăng 20% hoặc giá Urê giảm 8%. Tuy nhiên, năm 2009, dự án này lại được điều chỉnh tăng 44,9%, ở mức 568,646 triệu USD.

Cơ quan thanh tra cho rằng TMĐT dự án tăng làm tăng chi phí đầu tư, tăng chi phí lãi vay, tăng chi phí sản xuất kinh doanh là một trong nguyên nhân chính dẫn đến dự án thua lỗ.

Đặc biệt, dự án này khởi công khi chưa có giấy phép xây dựng; chậm tiến độ do phải điều chỉnh dự án, đấu thầu, lựa chọn EPC, giải phóng mặt bằng chậm. Đáng chú ý, Bộ Xây dựng lúc đó đã có ý kiến về điều kiện thực tế vị trí xây dựng dự án, nhưng công ty đã không tổ chức khảo sát kỹ…

Đến thời điểm thanh tra, các nội dung tranh chấp của Hợp đồng EPC chưa được các bên giải quyết; chi phí đầu tư của Dự án chưa được quyết toán.

Theo cơ quan thanh tra, chịu trách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm nêu là Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, Ban lãnh đạo Tổng công ty Hóa chất Việt Nam, người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty đạm Hà Bắc; lãnh đạo Công ty đạm Hà Bắc. Bên cạnh đó còn có phần trách nhiệm của Bộ Công Thương với trách nhiệm quản lý ngành.

TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an điều tra, xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những vi phạm có dấu hiệu hình sự tại Dự án đầu tư cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc gồm: Vi phạm trong tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn lập dự án; thiếu trách nhiệm trong việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án.

Vương Hằng