Theo dự thảo, Nghị quyết quy định rõ các nguyên tắc phát triển công dân số; điều kiện để trở thành công dân số; quyền lợi và nghĩa vụ của công dân số; hệ thống điểm công dân số; cũng như trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp trong quá trình triển khai. Nghị quyết áp dụng đối với các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Điều kiện để trở thành công dân số
Theo Điều 3 dự thảo, công dân số là cá nhân được cấp tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia VNeID; có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, hợp pháp; thực hiện đầy đủ trách nhiệm của công dân số và được xếp hạng theo hệ thống điểm công dân số.
Tính đến tháng 7/2025, cả nước đã kích hoạt hơn 65 triệu tài khoản VNeID, vượt 62,5% so với mục tiêu của Đề án 06. Nhiều giấy tờ quan trọng đã được tích hợp lên VNeID như giấy phép lái xe, đăng ký xe; 90% người dân tham gia bảo hiểm có sổ sức khỏe điện tử; 100% học sinh, sinh viên có hồ sơ học tập số; 100% bệnh viện công lập và cơ sở giáo dục đại học triển khai thanh toán không dùng tiền mặt.
Quyền lợi của công dân số
Dự thảo Nghị quyết khẳng định mỗi công dân có một danh tính điện tử duy nhất, được pháp luật bảo vệ và có quyền quản lý, kiểm soát dữ liệu cá nhân của mình. Công dân có quyền yêu cầu chỉnh sửa, cập nhật thông tin không chính xác; theo dõi việc khai thác, sử dụng dữ liệu cá nhân; cho phép hoặc thu hồi quyền chia sẻ dữ liệu theo quy định của pháp luật.
Công dân được bảo đảm quyền tiếp cận và sử dụng dịch vụ số an toàn, thuận tiện, không phân biệt vùng miền, giới tính, độ tuổi hay điều kiện kinh tế. Các nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số được Nhà nước hỗ trợ chính sách để tiếp cận và sử dụng dịch vụ số.
Ngoài ra, công dân được miễn, giảm phí, lệ phí, thuế khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến; được ưu tiên giải quyết thủ tục hành chính theo nguyên tắc “dịch vụ công trực tuyến trước”; được bảo vệ trước các hành vi vi phạm pháp luật trên môi trường số; được tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số và an toàn thông tin.
Dự thảo cũng đề xuất bảo vệ đặc biệt đối với trẻ em, thanh thiếu niên khi tham gia môi trường số, bảo đảm tiếp cận thông tin phù hợp độ tuổi và phòng ngừa các hành vi xâm hại.
Hệ thống điểm công dân số và chính sách ưu đãi
Hệ thống điểm công dân số được thiết kế nhằm khuyến khích người dân tham gia tích cực vào các hoạt động số, không sử dụng để xử phạt hay hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Mỗi hoạt động được ghi nhận đều dựa trên dữ liệu xác thực, tự động, minh bạch, bảo đảm chống gian lận và tránh trùng lặp.
Dự thảo đề xuất hỗ trợ cộng thêm 50 điểm mỗi năm cho công dân thuộc nhóm yếu thế. Đối với các hành vi vi phạm pháp luật, việc xử lý thực hiện theo quy định hiện hành; trường hợp vi phạm nghiêm trọng có thể tạm dừng cộng điểm cho đến khi khắc phục.
Đáng chú ý, công dân tham gia đầy đủ, thường xuyên, có đóng góp tích cực vào các hoạt động số và đạt từ 350 điểm trở lên sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi như: giảm phí, lệ phí đối với 56 thủ tục hành chính phức tạp, giá trị cao; miễn phí, lệ phí đối với 66 thủ tục hành chính cơ bản, thiết yếu; định hướng miễn, giảm thuế, lệ phí trước bạ khi thực hiện một số thủ tục hành chính qua dịch vụ công trực tuyến.
Dự thảo Nghị quyết đang được lấy ý kiến đến hết ngày 31/12/2025 trên Cổng thông tin điện tử Bộ Công an.
Hậu Thạch (t/h)
