Ảnh minh họa
Mới đây, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross nói sau một cuộc họp với Tổng thống Trump rằng, chính quyền Mỹ đang khởi động một cuộc điều tra để xét xem liệu mặt hàng xe hơi nhập khẩu có đe dọa an ninh quốc gia Mỹ hay không.
"Có nhiều bằng chứng cho thấy rằng, suốt nhiều thập kỷ qua, các mặt hàng nhập khẩu từ nước ngoài đã gây ảnh hưởng tới ngành công nghiệp chế tạo xe hơi nội địa" - Bộ trưởng Ross nói trong một tuyên bố.
Cuộc điều tra mới này được mở chiếu theo Điều 232 đối với hoạt động nhập khẩu, giống như hướng tiếp cận mà chính quyền Tổng thống Trump từng áp dụng trước khi áp đặt thuế quan đối với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ hồi đầu năm nay, với lý do quan ngại về an ninh quốc gia.
"Những ngành công nghiệp chủ chốt như chế tạo xe hơi và linh kiện xe hơi đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức mạnh đất nước chúng ta" - Tổng thống Trump nói trong một tuyên bố.
Bộ Thương mại Mỹ cho hay cuộc điều tra mới sẽ nhằm vào tất cả các loại xe nhập khẩu, bao gồm xe hơi, SUV, xe thùng, xe tải con và linh kiện xe hơi. Họ không đề cập tới các biện pháp có thể kéo theo sau đó, nhưng tờ Wall Street Journal cho hay Tổng thống Trump đang tìm cách áp thuế 25% đối với xe hơi nhập khẩu vào Mỹ.
Lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế cao đối với ôtô nhập khẩu, nếu trở thành hiện thực sẽ là một “đòn chí mạng” giáng vào các nhà chế tạo ôtô nước ngoài đang xuất khẩu số lượng lớn ôtô sang thị trường Mỹ.
Hầu hết các thương hiệu ôtô này, chẳng hạn như Mercedes, BMW và Volkswagen của Đức hay Nissan, Honda của Nhật Bản, đều có ít nhất một nhà máy tại Mỹ, tuyển dụng hàng chục nghìn nhân công, đồng thời “rót” nhiều tỷ USD vào hệ thống nhà xưởng tại Mỹ.
Toyota và Mazda của Nhật Bản đầu năm nay thông báo kế hoạch xây dựng một cơ sở sản xuất chung trị giá 1,6 tỷ USD tại bang Alabama, phía Đông Nam nước Mỹ, có khả năng sản xuất 300.000 ôtô/năm.
Hãng chế tạo ôtô Volvo của Thụy Điển, vốn có kế hoạch mở một nhà máy tại South Carolina vào cuối năm nay, đã lên tiếng cảnh báo các mức thuế nhập khẩu mới sẽ ảnh hưởng tới kế hoạch đầu tư của hãng.
Số liệu của AutoData cho thấy trong năm 2017 có khoảng hơn 17 triệu ôtô được bán tại Mỹ, gần 8,7 triệu xe trong số này được nhập khẩu, phần lớn từ Mexico và Canada - hai đối tác của Mỹ trong Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), và từ Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc.
Số liệu từ Edmunds.com cho thấy từ đầu năm đến nay, thị phần xe ôtô nội địa được bán tại Mỹ đã giảm xuống mức hơn 50%, so với mức trên 51% trong cùng kỳ năm 2017. Ít nhất 82% ôtô Volkswagen được bán tại Mỹ được nhập khẩu. Tỷ lệ này đối với thương hiệu Toyota, Huyndai, Mercedes-Benz và BMW lần lượt là 55%, 57%, 70% và 68%.
Ôtô là ngành chế tạo lớn nhất của Mỹ, tuyển dụng (trực tiếp và gián tiếp) khoảng 8 triệu lao động. Đây cũng là một trong những lĩnh vực xuất khẩu lớn nhất của nền kinh tế Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu ôtô đạt gần 138 tỷ USD trong năm 2015, tăng gấp đôi so với mức của năm 2009. Theo giới quan sát, đây là những yếu tố hoàn toàn xác đáng để Tổng thống Mỹ cân nhắc các phương án bảo vệ lợi ích ngành ôtô Mỹ.
Song hệ thống nhà xưởng của các nhà chế tạo ôtô nước ngoài đặt tại Mỹ cũng không hề nhỏ. Hãng Toyota tuyển dụng hơn 36.000 lao động, có 10 nhà máy tại Alabama, California, Mississippi và Texas. Trong khi đó, Honda tuyển dụng hơn 4.000 lao động, đặt nhà máy tại Alabama, George, Indiana và Ohio.
Còn Volkswagen tuyển dụng 2.444 lao động, với nhà máy tại Tennessee có công suất sản xuất lên tới 150.000 ôtô/năm. Daimler có nhà máy tại Alabama, Indiana, và South Carolina, tuyển dụng 4.900 lao động địa phương. Nissan có hai nhà máy tại Mississipi và Tennesse, tạo việc làm cho 14.400 lao động Mỹ.
"Việc coi xe hơi nhập khẩu như một mối đe dọa an ninh quốc gia sẽ là thảm họa tự tạo đối với chính người tiêu dùng, bên bán và nhân viên kinh doanh của Mỹ" - Hiệp hội Mua bán Xe hơi Quốc tế Mỹ, đại diện cho các chi nhánh bán các hãng xe nước ngoài như Toyota hay Volkswagen, nói trong một tuyên bố.
Hiệp hội này cảnh báo rằng, các hàng rào thuế mới sẽ chỉ khiến giá xe hơi trong nước Mỹ bị đẩy lên cao.
Hồng Lĩnh
