DN và người dân vay mua nhà ở xã hội: Khó đủ đường

THCL Cùng với quyết định kéo dài thời hạn giải ngân gói 30.000 tỷ tới cuối năm 2016, ngày 6/6/2016, Thủ tướng Chính phủ ký QĐ số 1013/QĐ-TTg về lãi suất cho vay ưu đãi NOXH tại NH Chính sách xã hội theo quy định tại NĐ 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Người mua và NH đều lúng túng

Theo đó, lãi suất cho vay ưu đãi của NHCSXH đối với các đối tượng quy định tại Nghị định sẽ là 4,8%/năm, lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay. Quyết định này có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2016, áp dụng cho tất cả các khoản vay còn dư nợ trong năm 2016.

Ngày 27/7, NHCSXH mới ban hành Văn bản số 2526/NHCS-TDSV về việc Hướng dẫn nghiệp vụ cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NOXH; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở (có hiệu lực từ 15/8). Mặc dù vậy, để vay được, khách hàng phải đáp ứng đủ các điều kiện như có đủ hồ sơ chứng minh về đối tượng, thực trạng nhà ở, điều kiện cư trú, có đủ nguồn thu nhập và khả năng trả nợ theo cam kết với NHCSXH và đặc biệt phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại NHCSXH với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng…

“Được hưởng mức lãi suất 4,8%/năm, người lao động thu nhập thấp như chúng tôi rất vui mừng, tuy nhiên, mức lãi suất ưu đãi này chỉ áp dụng trong năm 2016, các năm sau đó NHNN sẽ điều chỉnh, từ giờ tới cuối năm chỉ còn 4 tháng nữa”, anh Lê Duy, Hà Đông (Hà Nội) lo lắng.

Việc chứng minh được nguồn thu nhập cũng là điều băn khoăn của rất nhiều người mua NOXH vì để chứng minh được nguồn thu nhập của những hộ kinh doanh tự do rất khó nên không có căn cứ để thuyết phục NH.

Cuối năm 2015, Chính phủ đã ban hành NĐ 100 về phát triển và quản lý NOXH. Ngay sau đó, NHNN đã có Thông tư 25/TT-NHNN hướng dẫn tổ chức tín dụng cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách NOXH. Theo đó, ngoài NHCSXH, NHNN đã chỉ định 4 NHTM là Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank tham gia cho vay ưu đãi đối với NOXH sau khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc.

“Nhưng các NHTM này chưa triển khai vì họ còn phải giải ngân nốt gói 30.000 tỷ đồng”, Phó Chủ tịch CLB BĐS Hà Nội Nguyễn Thế Điệp cho biết.

Người dân và DN phản ánh không tiếp cận được nguồn vốn, trong khi NH được giao nhiệm vụ cho vay cũng lúng túng trong “mớ” thủ tục và vẫn phải chờ nguồn tái cấp từ NHNN.

Nguồn vốn “vẫn vướng” đâu đó?

Ông Minh Tuấn - địa ốc Hoàng Quân cho hay, theo Thông tư 25 của NHNN với những khách hàng ký HĐ trước 31/3 thì được gia hạn giải ngân đến 31/12/2016 - đây là một điểm rất tốt cho khách hàng. Tuy nhiên, trên thực tế, điều này sẽ ảnh hưởng tới các hộ dân, xuất phát từ thực tiễn triển khai, chúng tôi kiến nghị nên để người dân được giải ngân theo từng dự án, sau thời điểm 31/3; hoặc là nối tiếp theo NĐ 100 của Thủ tướng Chính phủ thì người dân và công nhân đóng 20%, Nhà nước sẽ cho họ vay 80%.

Theo đại diện DN địa ốc Hoàng Quân, đây là điều rất “nguy hiểm”, vì hiện nay chủ đầu tư và người dân tham gia vào dự án NOXH hầu hết các dự án đã khởi công đều trong giai đoạn làm móng và hoàn thành vừa cam kết với địa phương và cam kết với người mua nhà. Thứ 2, có một số dự án chủ đầu tư đã làm xong cất nóc, chuẩn bị hoàn thiện, khách hàng mới nộp 20%, như vậy chủ đầu tư không được vay vốn, khách hàng không được giải ngân.

Ông Nguyễn Thế Điệp, Phó chủ tịch CLB BĐS Hà Nội nhận định, hiện vẫn chưa biết sắp xếp vốn từ đâu sẽ khiến chương trình chậm trễ, ảnh hưởng đến tâm lý xã hội.

Trước những vấn đề đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy cho biết: Đối với các kiến nghị liên quan đến gói vay 30.000 tỷ cho NOXH, NHNN đã thông báo tạm dừng nhưng thời hạn giải ngân kéo dài đến 31/12/2016 và lượng giải ngân lên đến 32.000 tỷ, sau chuyển sang cơ chế vay theo NĐ 100 với lãi suất 4,8%.

Cũng theo Thứ trưởng Duy, 20% quỹ đất cho phát triển NOXH là chủ trương lớn của Đảng và nhà nước. Có ý kiến cho rằng NOXH đang thừa, nhưng thực tế đang thiếu rất nhiều. Do vậy, vấn đề này cần thực hiện nghiêm túc.

Những thắc mắc liên quan đến vướng mắc trong việc bảo lãnh quỹ dịch vụ thương mại 20%, cũng như cấp sổ đỏ, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với NHNN để tháo gỡ.

Kiều Tuyết