Trong thời điểm gần đến Tết Nguyên đán, mạng xã hội tràn ngập những lời chào mời đổi tiền mới. Mỗi nơi có một mức phí khác nhau, dao động từ 3 - 20%. Tiền mệnh giá càng nhỏ thì phí càng cao.

Nhiều tài khoản cũng cam kết khách hàng có thể đổi bao nhiêu tùy thích, mệnh giá nào cũng có. Nhiều nơi còn sẵn sàng giao tiền tận nơi và cho kiểm tra trước khi nhận tiền.

Ngân hàng Nhà nước khẳng định, hoạt động đổi tiền mới thông qua những giao dịch như trên là trái phép, đồng thời cảnh báo người dân sẽ đối mặt với nhiều rủi ro như: cọc tiền bị rút ruột, lẫn tiền cũ, tiền giả, thậm chí bị chiếm đoạt cả tiền cọc.

Theo cảnh báo của cơ quan công an, những dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới trên mạng mang tính rủi ro rất cao bởi các đối tượng có thể lợi dụng nhu cầu của người dân đang cần đổi tiền mới để có thể sử dụng tiền bất hợp pháp, không rõ nguồn gốc hay thậm chí là tiền giả để lừa người dân. Vì vậy, người dân cần nâng cao cảnh giác, cẩn trọng tránh bị thiệt hại; việc giao dịch, trao đổi tiền cần thực hiện tại các điểm an toàn như tại ngân hàng.

Luật sư Phạm Thị Thúy Kiều, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: “cách thức đổi tiền lẻ, tiền mới dịp cận Tết Nguyên đán khiến người đổi tiền có nguy cơ bị lừa rất cao. Bởi phần lớn các tài khoản quảng cáo đổi tiền qua mạng không có thông tin, địa chỉ cụ thể, rõ ràng. Trong khi đó, người đổi tiền lại phải chuyển trước một khoản tiền đặt cọc. Điều này khiến người đổi tiền rơi vào thế bị động, dễ bị lừa đảo. Về phía người dân, phần lớn số tiền bị lừa mất không lớn, chưa kể vì đã trót tiếp tay cho hành vi vi phạm nên nhiều người phải chấp nhận thiệt hại, không phản ánh với các cơ quan chức năng". 

"Theo Nghị định 88/2019/NÐ-CP xử phạt vi phạm quy định về quản lý tiền tệ và kho quỹ, việc đổi tiền lẻ kiếm lời ăn phí chênh lệch là hành vi trái pháp luật và có thể bị phạt tiền. Tại điểm a, Khoản 5, Ðiều 30 quy định: “phạt tiền từ 20.000.000 đến 40.000.000 đồng đối hành vi vi phạm thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật”. Ðây là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân, trong khi mức phạt tiền đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính bằng hai lần mức phạt tiền đối với cá nhân (điểm b, Khoản 3, Ðiều 3, Nghị định 88/2019/NÐ-CP", Luật sư Kiều cho biết.

Theo quy định tại Điều 20 Nghị định 40/2012/NĐ-CP về nghiệp vụ phát hành tiền; bảo quản, vận chuyển tài sản quý và giấy tờ có giá trong hệ thống Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài và Thông tư 25/2013/TT-NHNN quy định về thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành đã quy định rõ: Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước tổ chức việc thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Trúc Mai