Tuyến cao tốc dài khoảng 60 km này không chỉ mở rộng không gian kết nối liên vùng, mà còn góp phần hình thành trục giao thông chiến lược hướng Tây, tạo động lực mới cho thương mại, du lịch và hợp tác biên giới Việt – Lào.
Hội đồng thẩm định Nhà nước vừa thống nhất thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy, mở ra bước tiến quan trọng để trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Theo Báo cáo số 109/BC-HĐTĐNN gửi Chính phủ, sau khi tiếp thu, giải trình ý kiến của các thành viên Hội đồng, hồ sơ dự án do UBND tỉnh Nghệ An lập đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu theo quy định pháp luật về đầu tư công và xây dựng. Kết quả biểu quyết cho thấy, toàn bộ 11/11 thành viên Hội đồng đồng thuận thông qua, trong đó có 2 thành viên đề nghị bổ sung một số lưu ý kỹ thuật.
Hội đồng thẩm định kiến nghị Chính phủ cho phép UBND tỉnh Nghệ An hoàn thiện hồ sơ, đồng thời giao Bộ Xây dựng – cơ quan quản lý chuyên ngành lĩnh vực giao thông – thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.
Dự án cao tốc Vinh - Thanh Thủy có tổng chiều dài khoảng 60 km, đi qua 9 xã của tỉnh Nghệ An gồm: Hưng Nguyên, Kim Liên, Đại Huệ, Vạn An, Nam Đàn, Xuân Lâm, Hoa Quân, Sơn Lâm và Kim Bảng. Điểm đầu tuyến nối với cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, điểm cuối kết nối vào Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy – Nậm On, nơi tiếp giáp biên giới Việt Nam - Lào.
Theo đề xuất, tuyến đường được đầu tư theo tiêu chuẩn cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh, chiều rộng nền đường từ 22 - 24,75 m, riêng tại các vị trí cầu hoặc khu vực địa hình phức tạp mở rộng đến 6 làn xe. Tổng diện tích đất sử dụng của dự án ước khoảng 648 ha, trong đó phần lớn là đất rừng phòng hộ và đất trồng lúa. Dự kiến có khoảng 2.833 hộ dân bị ảnh hưởng, với 221 hộ phải di dời, tái định cư.
Tổng mức đầu tư của dự án ước tính 23.940 tỷ đồng, thực hiện bằng hình thức đầu tư công trong giai đoạn 2025 - 2030. Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khoảng 2.822 tỷ đồng; chi phí xây dựng và thiết bị hơn 17.700 tỷ đồng; phần còn lại là chi phí quản lý, tư vấn và dự phòng.
Nguồn vốn thực hiện dự án gồm: Ngân sách trung ương năm 2024: 100 tỷ đồng cho công tác chuẩn bị đầu tư. Ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030: Khoảng 22.429 tỷ đồng. Ngân sách địa phương giai đoạn 2026 - 2030: Khoảng 1.411 tỷ đồng, chủ yếu cho công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư.
UBND tỉnh Nghệ An đề xuất chia dự án thành 10 dự án thành phần, gồm 1 dự án chính xây dựng tuyến cao tốc và 9 dự án thành phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tương ứng với từng địa bàn có tuyến đi qua.
Khi hoàn thành, cao tốc Vinh - Thanh Thủy sẽ trở thành trục giao thông chiến lược phía Tây Nghệ An, kết nối trực tiếp với cao tốc Bắc - Nam, hình thành mạng lưới giao thông tốc độ cao nối liền Hà Nội – Viêng Chăn. Tuyến đường này không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển giữa hai thủ đô của Việt Nam và Lào mà còn tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thương mại, du lịch, đồng thời tăng cường an ninh - quốc phòng khu vực biên giới.
Việc hoàn tất thẩm định tiền khả thi dự án là bước chuẩn bị quan trọng để Nghệ An sớm hiện thực hóa mục tiêu mở rộng không gian phát triển về phía Tây, đưa Thanh Thủy trở thành trung tâm giao thương quốc tế mới của vùng Bắc Trung Bộ.
Thành Vinh
