Tại tọa đàm “Tìm lối mở cho điện sạch - Gỡ nút thắt chính sách, khơi thông năng lượng” diễn ra ngày 8/10, ông Trần Hoài Trang – Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, Việt Nam hiện vẫn áp dụng giá điện một thành phần, chỉ tính theo sản lượng điện năng tiêu thụ. Cách tính này tuy đơn giản nhưng chưa thể hiện chính xác chi phí đầu tư và truyền tải.
Theo ông Trang, cơ chế giá điện hai thành phần – gồm giá công suất và giá điện năng sẽ phản ánh đúng mức độ sử dụng của từng nhóm khách hàng. “Một hộ dùng điện liên tục trong ngày phải trả cao hơn hộ chỉ dùng trong thời gian ngắn, vì chi phí vận hành và truyền tải khác nhau”, ông dẫn chứng. Bộ Công Thương đã chỉ đạo EVN thí điểm cơ chế này với khoảng 7.000 khách hàng tiêu thụ điện lớn, có sản lượng trung bình trên 200.000 kWh mỗi tháng.
Đại diện EVN cho biết, việc áp dụng mô hình giá điện hai thành phần không phải mới, mà đã phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển. Ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh EVN, cho rằng, đây là cách tính “công bằng và hợp lý nhất” khi tính đúng, tính đủ chi phí cho hệ thống điện. Hiện hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam đã cơ bản đáp ứng yêu cầu triển khai nhờ hệ thống công tơ điện tử có thể đo đếm, thu thập dữ liệu từ xa và xác định công suất theo chu kỳ 30 phút.
Theo kế hoạch, cơ chế giá điện hai thành phần sẽ được tính thử trên giấy từ tháng 10/2025, sau đó EVN sẽ tổng kết, điều chỉnh và đề xuất áp dụng chính thức từ năm 2026. Đại diện EVN nhận định, cơ chế này không chỉ giúp ngành điện minh bạch hơn trong điều hành, mà còn là “động lực để doanh nghiệp tiết kiệm điện bằng cách tối ưu công suất, thay vì chỉ cắt giảm sản lượng tiêu thụ”.
Nam Sơn (t/h)
