Theo Bộ Tài chính, Luật Thuế GTGT 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) sau thời gian chuẩn bị triển khai đã bộc lộ một số bất cập. Các kiến nghị từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ, cùng nhiều hiệp hội và doanh nghiệp, tập trung vào các vấn đề chính sau:
Thứ nhất, quy định thu và hoàn thuế GTGT 5% ở khâu thương mại đối với sản phẩm nông nghiệp đang gây ra tình trạng “vòng lặp thu – hoàn thuế”, khiến doanh nghiệp tốn thời gian, chi phí và bị đọng vốn. Nhiều mặt hàng như cá tra, hồ tiêu, cà phê… chủ yếu xuất khẩu nên việc hoàn thuế liên tục tạo áp lực tài chính lớn, trong khi các tổ chức tín dụng không giải ngân phần thuế chờ hoàn này.
Thứ hai, nông sản và thủy sản nhập khẩu hiện không chịu thuế GTGT, giúp doanh nghiệp nhập khẩu giảm gánh nặng vốn vay. Trong khi đó, doanh nghiệp trong nước phải vay ngân hàng để nộp thuế GTGT khi mua sản phẩm nội địa, tạo sự bất bình đẳng trong cạnh tranh giữa hàng nhập và hàng nội.
Thứ ba, doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi phải chịu thuế GTGT 5% cho đầu vào nhưng không được khấu trừ, dẫn đến tăng chi phí và giá bán, ảnh hưởng trực tiếp đến người chăn nuôi. Trong khi đó, thức ăn chăn nuôi nhập khẩu lại không chịu thuế, làm giảm lợi thế của sản phẩm sản xuất trong nước.
Thứ tư, các doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn trong việc hoàn thuế GTGT đầu vào do phải chờ bên bán hoàn thành nghĩa vụ kê khai, nộp thuế. Nếu nhà cung cấp chưa nộp hồ sơ hoặc còn nợ thuế, hóa đơn của doanh nghiệp mua sẽ không được chấp nhận hoàn thuế, dù đã tuân thủ đầy đủ quy định. Điều này làm đình trệ dòng tiền, ảnh hưởng tiến độ sản xuất và gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Bộ Tài chính khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế GTGT là cần thiết, nhằm bảo đảm chính sách thuế công bằng, minh bạch, giảm chi phí cho doanh nghiệp và tăng sức cạnh tranh cho ngành nông nghiệp, chăn nuôi Việt Nam.
Nội dung sửa đổi
Dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT đối với sản phẩm nông sản, thức ăn chăn nuôi và điều kiện hoàn thuế tại khoản 1 Điều 5, khoản 5 Điều 9 và khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15.
Cụ thể, dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 5 (đối tượng không chịu thuế) như sau:
"1. Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.
Doanh nghiệp, hợp tác xã mua sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế giá trị gia tăng nhưng được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào." (Khoản 1 Điều 5 Luật Thuế GTGT hiện hành quy định đối tượng không chịu thuế như sau: Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.).
Sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 9 (thuế suất) như sau:
"5. Phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu được thu hồi để tái chế, sử dụng lại khi bán ra áp dụng mức thuế suất theo thuế suất của mặt hàng phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu bán ra." (Khoản 5 Điều 9 Luật Thuế GTGT hiện hành quy định: Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản.
Phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu được thu hồi để tái chế, sử dụng lại khi bán ra áp dụng mức thuế suất theo thuế suất của mặt hàng phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu bán ra.).
Dự thảo cũng đề xuất bãi bỏ điểm c khoản 9 Điều 15. (Theo điểm c khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT hiện hành: Người bán đã kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định đối với hóa đơn đã xuất cho cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế).
Hậu Thạch
