Gần 2 tháng nay, thôn Xuân Sen, xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ (Hà Nội) trở thành một “điểm nóng” khi nhiều người dân bức xúc tập trung đông người, lập chốt “cấm vận” nhằm phản đối một gia đình trong thôn xây dựng một trang trại nuôi lợn công nghiệp, do lo ngại trang trại này có khả năng gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của dân cư sinh sống trong thôn. Phóng viên Thương hiệu & Công luận đã tới tìm hiểu thực trạng vấn đề này.
Hệ thống xử lý nước thải tại trại lợn được khuyến khích dùng trong chăn nuôi.
Nguồn cơn vụ việc
Theo đơn thư phản ánh của người dân tại cụm dân cư số 4 và số 9 thôn Xuân Sen, xã Thủy Xuân Tiên thì gia đình bà Hoàng Thị Loan đã tự ý xây dựng trang trại chăn nuôi lợn khi chưa được cấp phép, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe, đảo lộn cuộc sống gia đình các hộ dân trong thôn.
Qua tìm hiểu được biết, toàn bộ khu đất đồi Dâm Mật (xã Thủy Xuân Tiên) có diện tích khoảng 50ha đã được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 50 năm cho các hộ tham gia đấu thầu, trong đó gia đình bà Hoàng Thị Loan được cấp trên 17.000m2 để phát triển sản xuất nông nghiệp.
Với lý do trồng cây lâu năm không mang lại hiệu quả kinh tế, ngày 15/2/2013, bà Loan đã làm đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất thành trang trại chăn nuôi lợn và cam kết bảo vệ môi trường theo đúng quy định của pháp luật. Thời điểm này, đại diện lãnh đạo thôn có xác nhận đồng ý và ủng hộ dự án trang trại của bà Loan. Cùng với đó, UBND xã cũng thông qua chủ trương cho phép triển khai dự án nói trên. Ngày 22/3/2013, UBND huyện Chương Mỹ có Thông báo số 90/TB-UBND về việc chấp thuận bản cam kết bảo vệ môi trường của dự án xây dựng trang trại chăn nuôi. Tuy nhiên, trong lúc chờ đợi cấp thẩm quyền phê duyệt thì gia đình bà Loan vẫn cho tiến hành xây trang trại, khiến khu dân cư khiếu kiện. Trong tháng 5/2013, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ và UBND xã đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản yêu cầu chủ trang trại dừng việc thi công với lý do sử dụng đất sai mục đích. Tại thời điểm đó, gia đình bà Loan đã chấp hành dừng việc xây dựng.
Ngày 4/7/2013, UBND huyện Chương Mỹ đã tổ chức hội nghị với sự có mặt của đại diện Phòng Cảnh sát Môi trường, UBND xã Thủy Xuân Tiên, các cơ quan chức năng liên quan và đề nghị chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ pháp lý và cam kết bảo vệ môi trường trước khi tiếp tục dự án.
Đến ngày 18/7/2013, UBND huyện Chương Mỹ ra Quyết định 951/QĐ-UB phê duyệt dự án, cho phép gia đình bà Loan được chuyển đổi trang trại trồng cây lâu năm sang chăn nuôi lợn (phần diện tích chăn nuôi là 3.335 m2).
Tuy nhiên, việc thành lập trang trại đã vấp phải sự phản đối của nhiều hộ dân trong thôn với lý do không đảm bảo vệ sinh môi trường. Từ đó đã dẫn tới nhiều hành động cản trở quyết liệt của người dân như việc xây mố trụ bê tông, đổ đá hộc chặn đường, làm barie hạn chế chiều cao chặn đường vào trang trại, tổ chức rải đinh dọc đường, lập chốt “cấm vận” không cho phương tiện vận chuyển cám vào chăn nuôi và vật liệu vào xây dựng… Thậm chí, một số người dân quá khích còn thường xuyên tụ tập hò hét phản đối, đe dọa xông vào đập phá trang trại. Đỉnh điểm của vụ việc là vào sáng 11/10 vừa qua, khi lực lượng chức năng đến ổn định tình hình an ninh trật tự tại địa phương, một nhóm ngươi đã có hành vi ném chất thải và hành hung vào lực lượng làm nhiệm vụ.
Cần xử lý triệt để
Lo ngại trước sự việc trên, gia đình chủ trang trại tại thôn Xuân Sen đã gửi đơn kêu cứu tới các cơ quan chức năng và cơ quan báo chí. Bà Đậu Thị Hoàng Anh (đại diện chủ đầu tư trang trại) cho biết: “Khu vực trang trại của gia đình tôi hoàn toàn nằm ở khu vực được quy hoạch làm nơi sản xuất kinh doanh… Khi xây dựng khu vực tường bao, chúng tôi cũng đã trồng keo dày 5m, cao 20m bao kín trang trại. Trước khi triển khai, chúng tôi cũng đã làm đề án bảo vệ môi trường và được UBND huyện chấp thuận. Theo đề án này, chúng tôi đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý môi trường công nghệ hiện đại áp dụng trong chăn nuôi bao gồm: hệ thống chuồng nuôi khép kín; làm bể chứa biogas thể tích 6.000m3 và hồ sinh học 2.000m2 với tiêu chuẩn nước an toàn có thể nuôi cá. Toàn bộ hệ thống này đáp ứng yêu cầu phát triển 25 năm sau mới cần nâng cấp và được triển khai trên cơ sở đề tài khoa học cấp quốc gia, đã được các cơ quan bảo vệ môi trường chấp thuận, khuyến khích dùng trong chăn nuôi trên cả nước”.
Trao đổi với phóng viên, ông Chu Thanh Sơn, Trưởng thôn Xuân Sen xác nhận, gia đình bà Loan đã nuôi lợn và gây mùi hôi thối nhưng “không thường xuyên”. Chủ trang trại cũng thừa nhận việc gây mùi trong chăn nuôi là việc khó tránh khỏi, nhưng gây ô nhiễm nguồn nước và mùi nồng nặc như bà con phản ánh là không chính xác.
Tại thời điểm kiểm tra thực tế tại trang trại như khu văn phòng và hồ chứa nước thải, bể biogas thì mức độ ô nhiễm mùi chưa đến mức quá nghiêm trọng. Lý giải điều này bà con cho rằng, khi biết có đoàn kiểm tra, chủ trang trại đã ra sức tẩy uế.
Ông Nguyễn Bá Duân, Phó chủ tịch xã Thủy Xuân Tiên cho rằng, sự việc xảy ra là do những mâu thuẫn từ phía chủ trang trại với chính quyền thôn, nhất là việc hủy biên bản cuộc họp dân cư giữa tháng 4/2013. Qua xem xét, dự án vẫn đảm bảo về mặt môi trường, không ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nhân dân như phản ánh của một số hộ dân. UBND huyện Chương Mỹ đã chỉ đạo xã và các đơn vị chức năng đảm bảo về an ninh trật tự, tạo điều kiện cho dự án thi công những phần việc còn lại, đồng thời giám sát quá trình tổ chức thực hiện, thực hiện đúng công tác đảm bảo vệ sinh môi trường của dự án như đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, như cả ông Bí thư chi bộ và Trưởng thôn Xuân Sen đều thừa nhận, tình hình đã vượt tầm kiểm soát và đành bất lực trước những hành động tự phát của người dân. Nhiều hộ gia đình cho biết sẽ tiếp tục khiếu kiện cho đến khi được giải quyết thỏa đáng.
Như vậy đến thời điểm này, vẫn chưa có lời giải cho vấn đề lợi ích của chủ đầu tư trang trại và người dân thôn Xuân Sen. Thiết nghĩ, các cấp chính quyền xã Thủy Xuân Tiên và huyện Chương Mỹ cần đưa ra những giải pháp cụ thể, mạnh mẽ hơn nữa nhằm giải quyết dứt điểm mâu thuẫn nêu trên, tạo điều kiện cho chủ đầu tư hoạt động sản xuất, kinh doanh, đồng thời bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân thôn Xuân Sen.
Đ.Anh – B.Linh
