Trên vùng biển Vịnh Bắc Bộ, nơi có mật độ hoạt động của ngư dân khá cao, các tàu Cảnh sát biển của Hải đội 102 thường xuyên tổ chức lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát duy trì thực thi pháp luật, bảo vệ chủ quyền biển, đảo kết hợp tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về khai thác hải sản hợp pháp. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ không quản ngại khó khăn, gian khổ, kiên trì bám biển, bám ngư dân, trực tiếp tiếp cận, phát tờ rơi, tài liệu tuyên truyền về IUU cho hàng trăm lượt phương tiện cùng hàng nghìn ngư dân đang khai thác hải sản trên biển.
Nội dung tuyên truyền tập trung vào hậu quả khi khai thác hải sản vi phạm quy định IUU như: Bị phạt tiền, tước giấy phép khai thác, tịch thu, tiêu hủy phương tiện vi phạm... cao hơn là truy tố, phạt giam; việc khai thác IUU sẽ bị Ủy ban châu Âu (EU) cảnh cáo “thẻ vàng”, khi đó thủy sản xuất khẩu sẽ bị kiểm soát nghiêm ngặt hơn, có thể bị từ chối hoặc trả lại, gây tổn thất nặng nề về kinh tế; nếu không khắc phục được khai thác thác IUU thì sẽ bị cảnh cáo “thẻ đỏ”, đồng nghĩa với việc thủy sản sẽ bị cấm xuất khẩu sang châu Âu; khai thác IUU là mối đe dọa lớn đối với hệ sinh thái biển và sự bền vững nghề cá, làm cạn kiệt nguồn thủy sản, trực tiếp ảnh hưởng đến sinh kế, thu nhập, đời sống của ngư dân hiện nay và con cháu mai sau…
Đồng thời chỉ rõ 12 hành vi khai thác vi phạm quy định IUU, điển hình như: Đánh bắt mà không có giấy phép hợp lệ; Không hoàn thành nghĩa vụ lưu và báo cáo dữ liệu liên quan; Sử dụng công cụ đánh bắt bị cấm hoặc không đúng quy định; làm giả hay che dấu dấu vết, danh tính hay đăng kiểm; Chuyển tải hay cùng tham gia hoạt động đánh bắt, hỗ trợ hay tiếp ứng cho các tàu đánh bắt đã được xác định có thực hiện hành vi đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định…
Qua đó, từng bước nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho ngư dân, góp phần ngăn chặn, giảm thiểu vi phạm về IUU từ gốc.
Thiếu tá Đào Văn Khánh, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Hải đội 102 cho biết: “Cùng với việc duy trì nghiêm hoạt động tuần tra, kiểm tra trên biển, đơn vị đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức tự giác cho ngư dân. Chúng tôi xác định, để gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và mỗi chiến sĩ Cảnh sát biển phải là một tuyên truyền viên tích cực ngay trên vùng biển mà mình làm nhiệm vụ.”
Thực tiễn cho thấy, những hoạt động tích cực của Hải đội 102 thời gian qua đã góp phần làm chuyển biến rõ nét ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống khai thác IUU. Đây cũng là việc làm cụ thể, thiết thực thể hiện tinh thần “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta từng bước tháo gỡ “thẻ vàng” của EC, hướng tới mục tiêu phát triển ngành thủy sản bền vững, có trách nhiệm.
Trong một chuyến tuần tra, kiểm soát vùng biển Quảng Bình, tàu Cảnh sát biển 1014 đã tiếp cận tàu cá QB-91149TS do ông Đào Văn Tám (sinh năm 1969, quê quán Bảo Ninh, Đồng Hới, Quảng Bình) làm thuyền trưởng. Tàu cá có chiều dài 18m, công suất 450CV, hoạt động đánh bắt xa bờ với 9 thuyền viên. Ông Tám chia sẻ: “Trước đây, nhiều ngư dân chúng tôi còn mơ hồ về các quy định IUU. Nhưng qua những buổi tuyên truyền trực tiếp trên biển như thế này, anh em đã hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật. Không chỉ để tránh bị xử phạt, mà còn giúp giữ uy tín của thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ và sẽ tiếp tục chấp hành nghiêm các quy định.”
Tương tự, thuyền trưởng Hoàng Quang Hiếu, sinh năm 1972 (quê quán Bảo Ninh, Đồng Hới, Quảng Bình), thuyền trưởng tàu cá QB-91259 có công suất 410CV với 6 thuyền viên, nói: “Khi được Cảnh sát biển kiểm tra, phát tờ rơi, hướng dẫn cách ghi nhật ký, cách sử dụng thiết bị giám sát hành trình... anh em chúng tôi rất yên tâm. Có các anh đồng hành, ngư dân không còn lo đơn độc giữa biển khơi.”
Những chia sẻ mộc mạc, chân thực từ ngư dân như vậy chính là minh chứng rõ nét cho hiệu quả công tác tuyên truyền pháp luật trên biển.
Tin tưởng rằng, với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ cơ sở, với sự hiện diện kiên trì, trách nhiệm của lực lượng Cảnh sát biển, trong đó có Hải đội 102, công cuộc chống khai thác IUU sẽ ngày càng đạt được nhiều kết quả vững chắc, sớm đưa thủy sản Việt Nam thoát khỏi “thẻ vàng” của EC, vươn xa ra thị trường quốc tế.
Văn Thiệu
