Ông Chu Xuân Kiên, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội.

(THCL) _ Hàng giả, hàng nhái hoành hành trên thị trường, đã tác động trực tiếp tới đời sống hàng ngày của người dân. Xung quanh vấn đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Chu Xuân Kiên, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội.

Xin ông cho biết thực trạng việc sản xuất, buôn bán và biện pháp phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, sản phẩm kém chất lượng trên địa bàn Hà Nội?

Hà Nội hiện là nơi tiêu thụ số lượng lớn hàng nhập lậu, hàng giả…, chủ yếu từ tuyến Lạng Sơn, Quảng Ninh, Cao Bằng, Lào Cai đưa về tiêu thụ, đồng thời là nơi trung chuyển vào phía Nam và nhiều nơi khác (qua đường sắt, hàng không, bưu điện). Các đối tượng tổ chức hoạt động buôn lậu, hàng giả... bằng thủ đoạn tinh vi, tạo thành các đường dây, ổ nhóm, tụ điểm, có sự cấu kết chặt chẽ giữa các chủ đầu mối trên biên giới và trong nội địa. Thủ đoạn chủ yếu hiện nay là gom hàng tại biên giới, hợp thức hóa bằng chứng từ mua bán nội địa, hạ thấp giá mua bán, quay vòng chứng từ.

Do quy định của Thông tư liên tịch số 60/2011/TTLT-BTC-BCT-BCA ngày 12/5/2011 không điều chỉnh đối tượng mua hàng và giá mua nên không xử lý được đối tượng mua gom xuất hóa đơn để hợp thức hàng hóa, sau đó đưa vào thị trường nội địa tiêu thụ. Trong khi đó, việc sản xuất, kinh doanh hàng giả vẫn diễn biến phức tạp. Hàng hóa xâm phạm quyền SHCN, hàng hóa vi phạm nhãn hiệu đã được bảo hộ như quần áo, giầy dép, túi xách, mỹ phẩm, điện thoại di động, phụ tùng ô tô, đồ chơi trẻ em còn khá phổ biến...

Thực hiện Quyết định số 389/2014/QĐ-TTg ngày 19/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BCĐ389 - do Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm Trưởng ban), tháng 7/2014, UBND TP. Hà Nội đã ra Quyết định thành lập BCĐ389 của thành phố (BCĐ389 Hà Nội), thành lập Cơ quan thường trực, ban hành Quy chế hoạt động và Kế hoạch triển khai công tác của BCĐ những tháng cuối năm. BCĐ389 Hà Nội được thành lập, thay thế BCĐ127/TP với quy mô lớn hơn, tổ chức, phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị nhằm đẩy mạnh - quyết liệt phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả... trên địa bàn Thành phố; chỉ đạo các sở, ngành, BCĐ389 các quận, huyện, thị xã xây dựng kế hoạch, chuyên đề đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả... phù hợp với tình hình thị trường cụ thể, tập trung vào các đối tượng, mặt hàng và địa bàn nổi cộm; tiếp tục đẩy mạnh công tác nắm tình hình, điều tra, giám sát chặt chẽ các đường dây, ổ nhóm, đối tượng có biểu hiện buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất, buôn bán hàng giả. Theo đó, gắn trách nhiệm của các cán bộ cơ sở ở địa bàn có xảy ra buôn lậu, gian lận thương mại thường xuyên.

Nhờ đó, tình trạng sản xuất, buôn bán, vận chuyển hàng lậu, hàng giả và gian lận thương mại trên địa bàn Thành phố có giảm so với cùng kỳ năm trước. Trong công tác chống hàng giả, hàng nhái, 9 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng trên địa bàn đã kiểm tra 27.061 vụ, xử lý 10.609 vụ; đã khởi tố hình sự 31 vụ đối với 34 bị can; tổng số tiền phạt hành chính, thu ngân sách, tịch thu hàng hóa là 1.292,5 tỷ đồng, đạt 110% so cùng kỳ năm 2013.

Những khó khăn, vướng mắc, biện pháp khắc phục trong việc phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại?

Công tác phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại... còn tồn tại nhiều bất cập: sự phối hợp thông tin giữa các đơn vị còn thiếu tính chủ động, nhiều khi có thông tin từ cơ sở, các cơ quan mới tiến hành kiểm tra, kiểm soát nên hiệu quả chưa cao; việc triệt phá các đường dây, ổ nhóm còn hạn chế; việc phối hợp giữa các lực lượng chưa đồng bộ... Bên cạnh đó, chính sách pháp luật còn nhiều kẽ hở: chính sách đối với các hộ đường biên, việc ghi trị giá trên hóa đơn thấp hơn nhiều so với giá trị thực của hàng hóa... Việc kiểm tra chất độc hại trong các sản phẩm nhập khẩu chưa kiểm soát được do quy định, thiết bị máy móc của Việt Nam chưa đáp ứng yêu cầu và thiếu đầu mối giám định các mặt hàng như đồ chơi trẻ em, nguyên liệu chế biến thực phẩm, hoa quả, đồ khô, đông dược... Xử lý các vụ việc phức tạp liên quan đến giám định còn nhiều bất cập, các cơ quan giám định có kết quả khác nhau, có quan hệ phức tạp với doanh nghiệp nên kết quả giám định, xét nghiệm chưa có độ tin cậy cao; thời hạn và thời hiệu hành chính của các vụ việc ngắn, quy định trình tự khá chặt chẽ nên dễ xảy ra khiếu kiện về thủ tục hành chính.

Vì vây, biện pháp khắc phục là cần đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, nắm tình hình thị trường, rà soát toàn diện trên địa bàn quận, huyện, thị xã, phường, xã, thị trấn về tụ điểm, tuyến, đường dây buôn lậu, buôn bán hàng cấm, hàng giả để có kế hoạch, phương án đấu tranh cụ thể, triệt phá, bắt giữ các đối tượng vi phạm; thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Mặt khác, cần kịp thời biểu dương các tấm gương tiêu biểu, cách làm hay. Đồng thời, thông qua các vụ việc kiểm tra, xử lý để cảnh báo việc làm ăn phi pháp, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người dân, gây thiệt hại kinh tế cho người tiêu dùng và doanh nghiệp làm ăn chân chính; tăng cường phối hợp giữa các ngành, BCĐ389 các quận, huyện, thị xã tạo sự thống nhất, đồng bộ, nâng cao hiệu quả trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Thành phố có định hướng ra sao về phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, sản phẩm kém chất lượng?

Căn cứ Kế hoạch số 135/KH-BCĐ của BCĐ389 Hà Nội, BCĐ389 các quận, huyện, thị xã triển khai theo từng lĩnh vực, từng địa bàn quản lý để thực hiện tốt công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả từ nay đến hết năm. Trong đó, tập trung vào công tác quản lý thị trường Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán Ất Mùi 2015. Sở Công thương (thường trực BCĐ389 Hà Nội) chủ trì phối hợp với các ngành (công an, thuế, hải quan, y tế, nông nghiệp và phát triển nông thôn...), các quận, huyện, thị xã xây dựng các kế hoạch tăng cường kiểm tra, kiểm soát đối với một số lĩnh vực, một số địa bàn trọng điểm để tạo chuyển biến mạnh trong công tác đấu tranh phòng ngừa các vi phạm gây bất ổn thị trường. Điển hình là các lĩnh vực quản lý giá, ATTP, hàng giả, hàng kém chất lượng...; các tuyến giao thông, các ga tàu, bến xe, kho tàng, các chợ đầu mối, trung tâm thương mại... Sở Công thương phối hợp với Công an Thành phố chủ trì thực hiện công tác đấu tranh chống vận chuyển, tập kết hàng hóa nhập lậu, hàng giả tại các địa bàn trọng điểm, các kho tàng bến bãi, điểm tập kết hàng hóa nhập lậu như Chợ Đồng Xuân, chợ Ninh Hiệp..., tập trung vào các mặt hàng pháo nổ, tiền giả, thuốc lá, rượu bia, thực phẩm, sản phẩm may mặc... Song song đó, tăng cường công tác giáo dục tư tưởng, tác phong làm việc đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong cơ quan các đơn vị; xử lý kịp thời, nghiêm minh, công khai đối với cá nhân có biểu hiện lợi dụng công vụ để sách nhiễu doanh nghiệp, người dân kinh doanh, bảo kê cho các hoạt động phi pháp trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Thường trực BCĐ389 Hà Nội chủ trì, phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông cùng các cơ quan liên quan đề xuất thực hiện áp dụng công nghệ thông tin để công tác thông tin, phối hợp giữa các lực lượng kịp thời, đạt hiệu quả cao.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thu Lương - Đức Dũng (Thực hiện)