Hàng nhái, hàng giả trên Internet: Bài toán khó giải

Tràn lan các fanpage bán hàng nhái, hàng giả trên mạng xã hội facebook

“Thiên đường” rao bán hàng giả

Theo Văn phòng thường trực BCĐ 389/QG, những năm gần đây, cùng với sự bùng nổ của CNTT, thương mại điện tử ở nước ta đã có những bước phát triển đáng kể, các hoạt động kinh doanh, mua bán trực tuyến ngày càng phổ biến - đã và đang đem lại những giá trị, lợi ích không nhỏ cho DN, người dân, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, hoạt động này đang phát sinh nhiều rủi ro, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế và đời sống cộng đồng. Nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng phương thức thương mại điện tử để thực hiện các hành vi kinh doanh hàng cấm, hàng lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, cung cấp thông tin sai lệch để lừa dối NTD, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của các tổ chức, cá nhân.

Facebook được coi là “thiên đường” của giới buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng lậu thậm chí bị cấm. Không khó để có thể tìm kiếm trên Facebook một trang bán hàng online nhái hàng hóa của các nhãn hiệu lớn của thế giới như Gucci, Louis Vuitton, Calvin Kein, HM, Vertu…; từ đồng hồ, túi xách, giầy dép đến quần áo nhái của các hãng thời trang đắt đỏ được bán trên Facebook với giá chỉ vài triệu đồng (trong khi hàng chính hãng từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng).

Facebook còn là nơi giao dịch của nhiều người buôn bán động vật hoang dã như ngà voi, móng hổ, móng gấu, vẩy tê tê, da hổ, da báo...

Tại Hội nghị "Thực trạng hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam - nguy cơ, thách thức và giải pháp" diễn ra tại TP. HCM mới đây, bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) cho biết, tình trạng hàng giả, hàng nhái đang ở mức báo động. Đặc biệt, tình trạng bán hàng giả trên internet bùng nổ và khó quản lý.

“Một chiếc đồng hồ rolex thật có giá bán 200 triệu đồng, nhưng với hàng nhái bán trên mạng xã hội chỉ… 200.000 đồng. Những chiếc túi hàng hiệu giá bán vài triệu đồng, hàng nhái chỉ hơn 100.000 đồng, nhưng khó kiểm soát là bởi các cơ sở kinh doanh không công khai kho chứa hàng, hàng hóa thì phân tán nên khó bắt”, bà Huyền thông tin.

Chế tài xử phạt quá nhẹ

Mặc dù, hiện nay, có các chế tài xử lý như Luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009; Luật SHTT 2005 (điều 129 Hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu, tên thương mại và chỉ dẫn địa lý), NĐ 92/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp, NĐ 124/2014/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong hoạt động thương mại sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ NTD...

Nhưng tình trạng vi phạm vẫn gia tăng, do nhận thức của không ít người dân còn hạn chế, tâm lý thích dùng hàng nhái thương hiệu nổi tiếng; công tác phối hợp giữa các đơn vị liên quan chưa đồng bộ; trang thiết bị chưa đáp ứng công tác thực thi công vụ...

Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ cho rằng, ngoài việc làm giả các mặt hàng những thương hiệu nổi tiếng trên thế giới, các đối tượng còn làm giả cả hàng được tiêu thụ tốt do trong nước sản xuất, giả xuất xứ hàng hóa Việt Nam để đưa hàng giả từ nước ngoài vào trong nước tiêu thụ. Các vụ việc, phần lớn vẫn chỉ được xử lý hành chính, xử lý hình sự ở mức độ hạn chế.

Ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT cho rằng, Nhà nước cần có chế tài xử phạt mạnh hơn với những đối tượng sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái. Hiện các chế tài xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe, chủ yếu vẫn chỉ xử phạt vi phạm hàng chính, quá ít vụ việc xử lý hình sự. Do đó, cần xây dựng lại văn bản luật và chính sách để người bị xử phạt không tái phạm.

"Có những DN, đơn vị, biết nơi làm hàng giả nhưng không dám làm to chuyện vì sợ thương hiệu bị ảnh hưởng khiến các nơi làm hàng giả càng lộng hành", ông Linh nói.

Để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái ngày càng tràn lan, theo các DN, ngoài việc phối hợp với cơ quan chức năng, nhiều DN chọn cách dùng tem truy suất nguồn gốc cho các sản phẩm. Đồng thời, quảng bá và hướng dẫn NTD chọn mua sản phẩm thật tại những địa điểm uy tín của công ty.

Phan Chinh