Theo VATM, tính đến ngày 11/12, hệ thống bảo đảm hoạt động bay tại sân bay Long Thành đã được vận hành ổn định. Các hạng mục chuẩn bị được triển khai đồng bộ từ kỹ thuật, hạ tầng cho đến tổ chức nhân lực và phương án xử lý tình huống, tạo nền tảng vững chắc để triển khai các chuyến bay kỹ thuật đúng kế hoạch.
Điểm đột phá trong công tác chuẩn bị lần này là việc áp dụng tiêu chuẩn an toàn “đa tầng, đa lớp”. Các hệ thống CNS/ATM thiết yếu như thông tin liên lạc (VHF, VCCS), dẫn đường, giám sát, chuyển điện văn (AMHS) và quan trắc khí tượng đã được lắp đặt đầy đủ và trải qua các bước rà soát, xác nhận sẵn sàng kỹ thuật với cơ chế dự phòng nhiều lớp (multi-layer redundancy). Nhờ đó, hệ thống có khả năng hoạt động liên tục 24/7, hạn chế tối đa nguy cơ gián đoạn ngay cả trong những điều kiện khắc nghiệt.
Tại khu bay, các phương thức khai thác theo kịch bản vận hành thực tế gồm đường cất hạ cánh 23L/05R, đường lăn B, hệ thống đường lăn nối và vệt lăn D24 đều đã đáp ứng đủ điều kiện tiếp nhận và dẫn dắt tàu bay trong quá trình thử nghiệm kỹ thuật. Đây là cơ sở quan trọng để đánh giá năng lực vận hành đồng bộ trước khi sân bay chính thức khai thác thương mại.
Song song với việc hoàn thiện hạ tầng, VATM cũng hoàn tất hệ thống tổ chức vùng trời hàng không dân dụng khu vực phía Nam sau nhiều năm nghiên cứu. Đặc biệt, thông qua phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn Boeing, VATM đã tối ưu hóa bộ phương thức bay tại sân bay Long Thành, đảm bảo hài hòa với hoạt động của sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay quân sự Biên Hòa, hai sân bay có vị trí địa lý gần và mật độ hoạt động lớn. Bộ phương thức bay này đã được Cục Hàng không Việt Nam phê chuẩn, ban hành sớm và sẽ được áp dụng đồng bộ từ ngày 19/12/2025. Trong chuyến bay kỹ thuật tới, tàu bay sẽ thực hiện đầy đủ các phương thức khởi hành, đến và tiếp cận theo tiêu chuẩn, qua đó kiểm chứng khả năng vận hành thực tế của hệ thống.
Yếu tố con người cũng được VATM đặt lên hàng đầu. Đội ngũ kiểm soát viên không lưu, nhân viên kỹ thuật, khí tượng, thủ tục bay và lực lượng tìm kiếm cứu nạn đều đã hoàn thành huấn luyện và được bố trí ca kíp theo tài liệu khai thác cơ sở được phê chuẩn. Các tài liệu, quy trình và phương án an ninh – an toàn chất lượng của đơn vị đã được kiểm tra nhiều vòng, tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn mới nhất của ICAO và CANSO.
Để chuẩn bị cho cột mốc quan trọng này, Cục Hàng không Việt Nam đã trực tiếp kiểm tra công tác huấn luyện kiểm soát viên tại Công ty Quản lý bay miền Nam (thuộc VATM) trên hệ thống mô phỏng giả định (SIM). Đoàn công tác đã đánh giá các bài diễn tập với nhiều tình huống khẩn nguy diễn ra đồng thời như thời tiết xấu, trục trặc thiết bị dẫn đường, sự cố kỹ thuật tàu bay… Theo ông Mai Mạnh Hùng, Trưởng phòng Quản lý hoạt động bay (Cục Hàng không Việt Nam), các kiểm soát viên thể hiện sự chuyên nghiệp, khả năng xử lý tốt và tuân thủ đúng quy trình. Ông cũng đánh giá cao tài liệu tham chiếu điện tử eQRH do VATM xây dựng, giúp tăng khả năng ứng phó nhanh và chính xác trong các tình huống bất thường.
Cùng với đó, VATM đã xây dựng chi tiết các kịch bản xử lý tình huống bất thường và khẩn cấp bao quát mọi nguy cơ, từ mất liên lạc, sự cố kỹ thuật tàu bay đến hành vi can thiệp bất hợp pháp như UAV trái phép hay sự cố an ninh mạng. Ngoài ra còn có phương án dẫn dắt tàu bay chuyển hướng về Tân Sơn Nhất khi cần thiết. Lực lượng điều hành tại Đài Kiểm soát không lưu Long Thành, Trung tâm Tiếp cận Tân Sơn Nhất và Trung tâm Kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh đều đã được tập huấn để duy trì hiệp đồng chặt chẽ, đảm bảo thông tin thông suốt trong mọi tình huống.
Ông Nguyễn Công Long, Tổng giám đốc VATM khẳng định, đơn vị đã hoàn tất toàn bộ hạng mục chuẩn bị cho các chuyến bay kỹ thuật ngày 15 và 19/12/2025. Với hệ thống thiết bị có dự phòng nhiều lớp và phương thức bay đạt tiêu chuẩn quốc tế, VATM tự tin khẳng định năng lực làm chủ vùng trời tại dự án hàng không trọng điểm quốc gia này.
Sự kiện tổ chức chuyến bay kỹ thuật đầu tiên tại sân bay Long Thành được kỳ vọng sẽ chứng minh năng lực vận hành của hệ thống và con người, đồng thời khẳng định VATM đã sẵn sàng đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hoạt động bay, góp phần đưa dự án trọng điểm quốc gia về đích đúng tiến độ.
Thiên Trường
