THCL Theo Luật sư Quách Thành Lực thì nên khoanh vùng, tạm dừng thi hành những điều luật sai sót để tiến hành công tác sửa chữa những thiếu sót này. Những điều luật tiến bộ, ưu việt bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho người có hành vi phạm tội thì vẫn áp dụng.

Tại hội nghị triển khai thi hành các đạo luật trong lĩnh vực tư pháp

Lùi hiệu lực thi hành

Chiều 3/7, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự do có nhiều sai sót và 3 luật liên quan. Trước đó ngày 27/11/2015, Quốc hội Khóa XIII thông qua Bộ luật Hình sự (sửa đổi) với gần 500 đại biểu bấm nút tán thành.

Sau khi có phân tích của giới chuyên gia, dư luận, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã tiến hành rà soát tổng thể bộ luật. Kết quả cho thấy, có tới hơn 90 nội dung cần sửa đổi. Ủy ban Tư pháp cho rằng bộ luật còn nhiều sai sót nghiêm trọng.

Điển hình là điều 249, điều 250. Điều 252 Bộ luật Hình sự 2015 bị trùng lặp tình tiết định khung hình phạt. Hay như điều 337 quy định tội cố ý làm lộ bí mật nhà nước; tội chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy tài liệu bí mật nhà nước. Nội dung quy định là thế, nhưng khoản 1 của điều luật này lại chỉ quy định một tội với một hành vi “cố ý làm lộ hoặc mua bán bí mật nhà nước”, còn 3 hành vi: chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy tài liệu bí mật nhà nước thì không thấy đâu nữa…

Mặc dù còn nhiều sai sót, nhưng khi hoãn thi hành Bộ luật Hình sự, có nhiều nội dung trong đó được các chuyên gia đánh giá là rất tiến bộ theo hướng cải cách tư pháp và tôn trọng quyền con người - đương nhiên chưa được sử dụng.

Lẽ ra, từ 1/7, các luật sư chỉ cần đăng ký để được bào chữa cho các bị can bị cáo, hoặc chỉ cần có đơn yêu cầu của người thân, thì bây giờ họ sẽ vẫn xin cấp giấy bào chữa theo thủ tục cũ.

Hay như quy định đối với việc bắt tạm giam đối với những tội nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng có định lượng rõ ràng. Theo Luật sư Phạm Công Út (Đoàn Luật sư TP. HCM), nếu luật mới được áp dụng, vi phạm của bị can đó sẽ không bị tạm giam, nhưng luật cũ thì vẫn bị tạm giam, như vậy là bất lợi cho họ.

Coi trọng ý kiến người dân

Theo Luật sư Quách Thành Lực, Công ty Luật Hà Nội Tinh Hoa (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), sau khi Bộ luật Hình sự năm 2015 ban hành sắp đến thời hạn có hiệu lực (1/7/2016) thì cơ quan chức năng mới phát hiện ra hơn 90 lỗi sai. Sau đó, đến ngày 30/06/2016, mới tổ chức họp báo công bố việc hoãn thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015.

“Bộ luật Hình sự có nhiều nội dung tiến bộ và có những sai sót. Tuy nhiên, đó là sai sót của một số điều luật, chứ không phải của toàn bộ luật hình sự mới, việc dừng thi hành cả bộ luật gây sự đáng tiếc. Một sai sót nhầm lẫn gây khủng hoảng niềm tin của xã hội trong công tác lập pháp, lan sang cả lĩnh vực hành pháp”, Luật sư Lực cho hay.

Cũng theo Luật sư Lực: “Cần khoanh vùng, tạm dừng thi hành những điều luật sai sót để tiến hành công tác sửa chữa những thiếu sót này. Những điều luật tiến bộ, ưu việt bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho người có hành vi phạm tội thì vẫn áp dụng. Làm như vậy, sẽ không giảm niềm tin đối với người dân”.

“Công tác lập pháp của nước ta chưa được coi trọng đúng mức, chúng ta không giành đủ thời gian, nguồn lực cho công tác lập pháp. Hiện nay, công tác lập pháp lại được giao cho khâu hành pháp thực hiện là chủ yếu. Quốc hội là cơ quan thông qua trên cơ sở các dự thảo, chứ không tham gia trực tiếp công tác lập pháp”, vị luật sư này nhận định.

Luật sư Lực đề xuất, ngoài việc giao dự thảo luật cho các cơ quan nhà nước, cần lấy ý kiến đông đảo các tầng lớp trí thức, luật sư trong công tác dự thảo các văn bản luật. Cần trọng tâm hướng đến tham khảo ý kiến của những người bị tác động, điều chỉnh trực tiếp của các văn bản luật, chứ không nên chỉ chú trọng đến ý chí người làm luật có như vậy việc hợp pháp mới chặt chẽ, tiến bộ.

Đức Thế