Hội chứng dự án… “xanh”

Xin ông cho biết, những rào cản đang hạn chế việc phát triển công trình xanh ở Việt Nam?

Phó vụ trưởng Vụ KH&CN và môi trường (Bộ Xây dựng) Nguyễn Công Thịnh

Trước hết, do những quy định của Nhà nước mới dừng lại ở mức tự nguyện đầu tư, chưa có những biện pháp bắt buộc các dự án công trình phải đầu tư theo hướng công trình xanh. Chính sách về công trình xanh vẫn chưa được áp dụng như một số nước.

Nguồn ngân sách, vốn của nhiều CĐT còn mỏng, cho nên việc đầu tư vốn tăng thêm cho các giải pháp về tiết kiệm năng lượng, xử lý chất thải của các công trình để đáp ứng các tiêu chí của công trình xanh còn rất hạn chế.

Nhận thức của một số CĐT, tư vấn thiết kế, người sử dụng trong việc đầu tư xây dựng, lựa chọn các sản phẩm BĐS, nhà ở văn phòng theo hướng công trình xanh chưa cao. Điều này, chưa tạo được động lực để các CĐT dự án phát triển dòng sản phẩm theo công trình xanh.

Vấn đề giá năng lượng nói chung, giá điện, giá nước sạch còn tương đối rẻ so với các nước trong khu vực và trên thế giới, vì thế, chưa tạo được áp lực để bắt buộc các CĐT dự án và người sử dụng phải tiết kiệm năng lượng.

Có thông tin cho rằng việc phát triển công trình xanh, có thể tiêu tốn từ 20 - 30% giá trị của dự án. Ông nhìn nhận ra sao vấn đề này?

Thực tế, không tốn như vậy. Vừa qua, chúng tôi có triển khai thí điểm dự án thiết kế, thi công xây dựng công trình theo hướng tiết kiệm năng lượng và xây dựng công trình xanh, con số dao động ở mức 5%; có những công trình như Chung cư Nam Long (TP. HCM), theo báo cáo của CĐT thì xuất đầu tư tăng thêm chỉ 1,4%, một con số rất thấp, mà thời gian hoàn vốn chỉ 3 - 5 năm.

Ông đánh giá như thế nào về vai trò của Chính phủ, các bộ, ban ngành trong việc phát triển công trình xanh?

Về phát triển bền vững, tăng trưởng xanh, Chính phủ, các bộ, ngành đã đưa ra nhiều chiến lược và kế hoạch hành động. Về phía Bộ Xây dựng, cũng đã ban hành Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh quốc gia của Bộ năm 2020, tầm nhìn đến 2030, cũng như kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu của ngành. Trong đó, việc sử dụng tiết kiệm năng lượng, phát triển công trình xanh là một trong những nội dung quan trọng.

Cùng với các hoạt động về tập huấn năng lực cho những đối tượng liên quan, tăng cường hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, tôi cho rằng, trong thời gian tới sẽ có sự vào cuộc của các DN tư nhân, CĐT các dự án văn phòng cho thuê, căn hộ khách sạn… để sắp tới sẽ có thêm nhiều dòng sản phẩm BĐS đạt tiêu chí công trình xanh được chứng nhận và đưa vào sử dụng.

Luật pháp Việt Nam đã có văn bản nào bắt buộc sử dụng, hoặc đưa vào sử dụng các công trình xanh?

Thực tế, chúng ta mới có Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (cuối năm 2011 bắt buộc áp dụng), tuy nhiên vấn đề về công trình xanh - áp dụng theo hướng tự nguyện. Vì áp dụng công trình xanh trong bối cảnh của Việt Nam hiện nay, nếu bắt buộc áp dụng, sẽ rất khó. Với điều kiện hiện nay và với chính sách của Chính phủ, cũng như các bộ, ngành, chúng ta khuyến khích và hỗ trợ để các dự án có điều kiện thì theo các tiêu chuẩn về đánh giá công trình xanh (kinh nghiệm này đang phổ biến trên thế giới).

Hiện nay, có hiện tượng gắn mác “công trình xanh” mục đích bán chạy hàng. Là cơ quan quản lý nhà nước, ông có khuyến nghị gì nhằm hạn chế hiện tượng này?

Tôi nghĩ, thời gian tới, vấn đề này, cùng với việc phát triển, ứng dụng bộ tiêu chí đánh giá công nhận công trình xanh, khu đô thị xanh, khu đô thị sinh thái, chúng ta sẽ từng bước đưa các hoạt động đặt tên, định danh các dự án BĐS, dự án nhà ở sát với thực tế tên gọi.

Trân trọng cảm ơn ông!

Kiều Tuyết (Thực hiện)