Phát biểu chào mừng tại hội thảo, ông Vũ Quyết Tiến, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh: Gần hai thập kỷ qua, Quảng Ninh đã kiên định thực hiện chuyển đổi mô hình phát triển từ “nâu” sang “xanh”; tái cấu trúc mạnh mẽ không gian kinh tế; đầu tư đồng bộ hạ tầng chiến lược; cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; thúc đẩy chuyển đổi số; bảo đảm môi trường ổn định về QP-AN; mở rộng đối ngoại và hội nhập quốc tế. Nhờ những định hướng đúng và tổ chức thực hiện quyết liệt, giai đoạn 2020 - 2025, kinh tế - xã hội của tỉnh đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định hình ảnh một Quảng Ninh “kiến tạo, phục vụ nhân dân”, không ngừng đổi mới tư duy, sáng tạo và vươn lên mạnh mẽ.
Tuy nhiên, bước vào giai đoạn phát triển mới, tỉnh cũng nhận thức sâu sắc, bên cạnh việc các nguồn lực truyền thống dựa vào đất đai và tài nguyên khoáng sản ngày càng thu hẹp, thì nhiều mô hình phát triển hình thành từ giai đoạn trước dù đã phát huy hiệu quả quan trọng, nhưng cần có sự điều chỉnh để phù hợp thích ứng với bối cảnh mới, nhất là trước sự bùng nổ của KHCN, trí tuệ nhân tạo và quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” vẫn hiện hữu nếu tỉnh không kịp thời bổ sung các động lực tăng trưởng mới và hoàn thiện mô hình phát triển theo hướng hiện đại, bền vững hơn.
Những yêu cầu đặt ra đòi hỏi Quảng Ninh phải tiếp tục đổi mới tư duy, định vị lại tầm nhìn phát triển; điều chỉnh và hoàn thiện mô hình tăng trưởng của tỉnh theo hướng thích ứng với xu thế KHCN và đổi mới sáng tạo; đồng thời tạo lập các động lực tăng trưởng dựa trên tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát huy cao nhất nhân tố con người trong kỷ nguyên mới.
Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh mong muốn thông qua Hội thảo sẽ làm rõ những vấn đề lý luận nền tảng về KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển con người; phân tích toàn diện tiềm năng, lợi thế, những hạn chế và các điểm nghẽn trong quá trình phát triển của tỉnh; đồng thời gợi mở những hướng đi mới, những không gian phát triển mới và các đột phá cần ưu tiên trong giai đoạn mới. Các ý kiến tham luận tâm huyết, tầm chiến lược sẽ góp phần quan trọng giúp Quảng Ninh hoàn thiện các định hướng lớn của tỉnh giai đoạn 2026 – 2030. Qua đó, tạo nền tảng vững chắc để Quảng Ninh tiếp tục phát triển nhanh, bền vững; trở thành cực tăng trưởng quan trọng của đất nước.
Phát biểu chỉ đạo và đề dẫn tại hội thảo, ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh: Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng nhận định: Thế giới đang trải qua những thay đổi mang tính thời đại, tạo ra nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức lớn đan xen; trong nước đang triển khai những quyết sách chiến lược mang tính cách mạng, đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới cao hơn; đồng thời đây cũng là bước ngoặt mới, vận hội mới mang tính lịch sử đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Cùng với những thay đổi nhanh, phức tạp, nhiều vấn đề chưa từng có của bối cảnh thế giới và khu vực, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là những đột phá về trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật, chuỗi khối, sinh học, vật liệu mới, năng lượng sạch… đang làm thay đổi các phương thức sản xuất, kinh doanh, quản trị và đời sống con người.
Trước bối cảnh đó, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ trương lớn, đặc biệt là các quyết sách chiến lược gần đây, trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng coi đây là cuộc cách mạng mang tính chiến lược, lâu dài, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, một trong những “đột phá của đột phá”, phải được tiến hành quyết liệt, đồng bộ để đất nước ta tự chủ chiến lược, tự hào, tự tin tiến mạnh trong kỷ nguyên phát triển mới.
Trong tổng thể chiến lược đó, Quảng Ninh có một vị trí, vai trò rất đặc biệt và nổi bật. Là cực tăng trưởng quan trọng trong tam giác Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, là cửa ngõ phía Đông Bắc của Tổ quốc, là địa bàn hội tụ của các di sản thiên nhiên và văn hoá, Quảng Ninh không chỉ có tiềm năng và nguồn lực phát triển to lớn, vượt trội mà còn là một trong những địa phương đi sớm, tiên phong về đổi mới tư duy phát triển, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”; đồng thời cũng là một trong những tỉnh đi đầu về chính quyền điện tử, chính quyền số, thành phố thông minh. Điều đó cho thấy Quảng Ninh đã và đang kiên định triết lý phát triển: lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là nguồn lực chủ yếu và là mục tiêu của phát triển; lấy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt, và tích hợp lại, xác định đây là con đường ngắn nhất để hội tụ, lan tỏa, và bứt phá đi lên. 
Từ thực tiễn Quảng Ninh, ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh một số định hướng và nhiệm vụ, giải pháp lớn để tiếp tục phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn với xây dựng con người Quảng Ninh trong kỷ nguyên mới. Đó là phải coi việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng con người không chỉ là một trụ cột kinh tế – xã hội - kỹ thuật, mà là đột phá chiến lược về thể chế, về mô hình phát triển, về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; tập trung phát triển đồng bộ hạ tầng khoa học công nghệ và hạ tầng số xứng tầm “hạ tầng chiến lược” mới của Quảng Ninh; xây dựng và vận hành hiệu quả hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo mang bản sắc Quảng Ninh; chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng con người Quảng Ninh xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên số; tăng cường liên kết vùng, hợp tác quốc tế và huy động sức mạnh của cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp, người dân trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW và các định hướng mới của dự thảo Văn kiện Đại hội XIV vào điều kiện Quảng Ninh; tổng kết, làm sâu sắc hơn những cách làm hay, những mô hình mới của tỉnh để khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng và phát triển nguồn nhân lực thực sự trở thành “đột phá của đột phá” của tỉnh Quảng Ninh trong kỷ nguyên phát triển mới.
Với tầm quan trọng đó, hội thảo nhận được sự quan tâm và tham dự của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, nhà lãnh đạo, quản lý, với hơn 100 bài tham luận. Các bài viết được đánh giá là có sự đầu tư công phu, có chất lượng tốt, giàu hàm lượng khoa học, kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đã làm sáng tỏ các nội dung lý luận quan trọng về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người theo tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng và chủ trương, chính sách của Nhà nước trong kỷ nguyên chuyển đổi số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Thảo luận trực tiếp tại hội thảo, các đại biểu đã phân tích rõ mối quan hệ hữu cơ giữa ba trụ cột: khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và con người. Khoa học - công nghệ mở đường cho đổi mới mô hình tăng trưởng; đổi mới sáng tạo, tạo ra chu trình cải tiến liên tục; trong đó con người là lực lượng quyết định khả năng làm chủ, chuyển hóa và lan tỏa các giá trị do khoa học - công nghệ mang lại. Trên cơ sở làm rõ thực trạng, những thế mạnh, cùng với cơ hội và thách thức trong phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh Quảng Ninh, các đại biểu đã gợi mở nhiều chính sách, mô hình thực tiễn và giải pháp phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, xây dựng nguồn nhân lực tỉnh Quảng Ninh. Trong đó, tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế – chính sách; phát triển hạ tầng, dữ liệu số và đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành mũi nhọn, nhất là đội ngũ chuyên gia, kỹ sư, cán bộ quản lý trong lĩnh vực công nghệ thông tin, logistics, du lịch thông minh, công nghiệp chế biến, chế tạo; hình thành công dân số với năng lực số, văn hóa số, đạo đức số, thích ứng với yêu cầu kỷ nguyên số…
Phát biểu bế mạc hội thảo, ông Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, ghi nhận những ý kiến trách nhiệm, tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học, đã những hiến kế để cụ thể hóa các chủ trương của Trung ương. Những ý kiến tại hội thảo cũng sẽ góp phần quan trọng bổ sung cơ sở lý luận và thực tiễn cho quá trình xây dựng chiến lược phát triển của tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.
Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục đóng góp công sức, trí tuệ để góp phần quan trọng vào sự thành công các Hội thảo và sự phát triển bền vững của đất nước. Đồng thời bày tỏ tin tưởng, với truyền thống “kỷ luật và đồng tâm”, với khát vọng vươn lên mạnh mẽ và tinh thần tiên phong đổi mới, tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục dẫn đầu trong khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và xây dựng con người trong kỷ nguyên mới, với những đột phá mới, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển chung của đất nước.
Trần Trang (t/h)
