Huế: Vấn nạn rác thải trên 'Đảo ẩm thực'

 Do đặc điểm nằm lọt thỏm giữa dòng sông Hương, chỉ có duy nhất cây cầu sắt nhỏ nối với bên ngoài, nhưng hơn 10 năm nay cũng hư hỏng chỉ dành cho xe máy và người đi bộ nên các loại xe cứu thương, xe chữa cháy đều không qua được nói chi đến xe lấy rác. Vì vậy nói đến Cồn Hến- một đảo ẩm thực, hàng ngày thu hút hàng trăm du khách khắp nơi tìm đến, kể cả nước ngoài nhưng như thể vùng sâu của thành phố Huế.

Người dân Cồn Hến, phía “Cồn trên” một thời, có nghề làm mũ rất đẹp, bán khắp cả nước nhưng rác thải nhựa từ rẻo mũ cắt ra tất cả đều đổ xuống sông. Chính vì vậy một thời gian dài rác thải nhựa có khắp nơi trong làng- trên bờ, dưới sông, thậm chí chất đống trong vườn nhà chờ mưa lụt đổ xuống theo dòng nước trôi đi…

Trước đây, mỗi năm, Cồn Hến gánh chịu ít nhất 4- 5 trận lụt, những năm gần đây do sự điều tiết liên hồ chứa của thuỷ điện có ít hơn nhưng mẫu số chung sau các trận lụt là thảm hoạ rác thải ở khu vực này. Hầu như  rác thải đủ thứ, đủ loại từ động vật chết đến vật dụng hư hỏng, sản phẩm nhựa… đều bị tống xuống nước và cuối cùng khi nước hạ xuống thì phần lớn các loại rác này mắc lại trên các thân cây, hồ nước, vườn nhà trên ốc đảo…

 Tôi nhớ mãi sau trận lụt tháng 11/2020, khi cả tỉnh bước vào dọn dẹp bùn đất thì Cồn Hến tập trung vào rác thải. Rác nhiều đến nỗi chỉ mấy ngày sau lụt mùi xú uế đã bốc lên khắp nơi, ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng, buộc lãnh đạo thành phố  Huế phải huy động nhiều lực lượng như công an, bộ đội, sinh viên, thanh niên tình nguyện… vào cuộc làm tổng vệ sinh nơi đây 3 ngày liền.

Tôi đã trực tiếp chứng kiến lực lượng hơn 200 người làm việc rất tích cực không nề hà lấm bẩn. Trung tá Phan Văn Thường chỉ huy lực lượng quân đội đã xắn tay vào cuộc cùng dọn dẹp, bốc hàng tấn rác bị chôn lấp dưới bùn trong các lòng hồ cạnh Chùa Pháp Hải; Phó chủ tịch UBND TP Huế Trần Song, bí thư, chủ tịch UBND phường Vỹ Dạ … tất cả tất bật tham gia dọn vệ sinh cùng các lực lượng …

Trao đổi với chúng tôi tại chỗ, ông Trần Minh Quả- Chi hội Người Cao tuổi khu vực này cho biết “Một bộ phận người dân đây có thói quen xấu là hễ nước lụt gần rút là nhà nhà đua nhau vứt rác thải và tất cả những đồ dùng bỏ đi ra đường. Nguy hại nhất là chai nhựa, lọ nhựa, bao bì ni lông không đổ ra sông được mà giăng mắc khắp nơi, biến khu vực đuồi Cồn Hến thành bãi chứa rác thải khổng lồ sau mỗi trận lụt”.

 Đại đức Thích Nhật Tuệ, chùa Pháp Hải nhận xét: Tôi không hiểu vì sao một số người dân có thói quen xấu là cứ vứt hết rác ra môi trường. Vì nếu có trôi xuống sông cũng ảnh hưởng đến môi trường xanh- sạch- đẹp của thành phố. Họ có biết đâu, các loại rác thải nhựa, ni lông không bao giờ tự tiêu được, trong lúc tỉnh  luôn kêu gọi “Nhặt một cọng rác làm cho thành phố sạch hơn!”

Tháng 7/2021, cây cầu Phú Lưu đã được sửa chữa, dù xe lấy rác cỡ lớn vẫn chưa qua được  nhưng với sự tích cực của truyền thông, của cả hệ thống chính trị, phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, phong trào “Nói không với rác thải nhựa” cũng đến được với người dân ốc đảo…Nhưng như bà Sơn Thị Hồng Lĩnh, cán bộ hưu trí ở tổ 13 nơi đây tâm sự: “Cồn Hến chủ yếu là dân nghèo, lo chạy gạo hàng ngày nên cần có những cách làm thiết thực, đừng hình thức. Như bản thân tôi nghe chủ trương của thành phố liền thực hiện phân loại rác, thế nhưng bộ phận đi lấy rác của Công ty Môi trường- Đô thị có cần đâu. Rác đưa ra họ vứt hết lên xe, thế là công phân loại của mình thanh công cốc, tôi lại bỏ chung các loại rác với nhau...”

Ốc đảo Cồn Hến lâu nay được mệnh danh là “Đảo ẩm thực” khi nơi đây là quê hương của nhiều đặc sản nổi tiếng của Huế được khách du lịch trong và ngoài nước biết đến như cơm hến, chè bắp, bánh bèo, nậm, lọc…nhưng chưa được các cấp chính quyền quan tâm đúng mức. Chúng tôi cho rằng cái đẹp, vệ sinh, không gian sống không phụ thuộc vào giàu hay nghèo mà phụ thuộc vào ý thức của người dân và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Như ông Trần Song, Phó chủ tịch UBND TP Huế nhận xét “Do công tác tuyên truyền của địa phương còn yếu nên ngay cả lực lượng hơn 200 người về làm tổng vệ sinh trong khu vực nhưng người dân tại chỗ thì lại không mấy gia đình cùng chung tay… Thật đáng buồn”.

 Còn cô Nguyễn Thị Trà My, sinh viên khoa môi trường Đại học Nông nghiệp Huế về khảo sát Cồn Hến tâm sự: Tôi thống kê cả Cồn Hến chỉ có 2 hộ thực hiện phân loại rác. Nhưng làm sao được khi cả Cồn Hến tìm không ra một thùng rác. Người dân muốn phân loại rác cũng không có đủ phương tiện… nên trước khi thay đổi thói quen vứt rác của người dân thì hãy thay đổi suy nghĩ làm theo phong trào, nâng cao trách nhiệm của những cán bộ quản lý, cán bộ có trách nhiệm với môi trường…

                                                                                                              Trần Minh Tích