Chuyển tiền giữa người thân, bạn bè
Các khoản tiền chuyển trong nội bộ gia đình như vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em ruột, hoặc giữa bạn bè với mục đích hỗ trợ sinh hoạt, giúp đỡ lúc khó khăn, cho vay không lãi… đều được coi là giao dịch dân sự. Những khoản tiền này không phát sinh thu nhập chịu thuế.
Ví dụ: Chồng chuyển khoản 10 triệu đồng/tháng cho vợ chi tiêu, hay con cái gửi tiền biếu cha mẹ đều không bị truy thu thuế. Tương tự, bạn bè mượn tiền rồi hoàn trả cũng không bị tính là thu nhập.
Tiền lương đã nộp thuế, kiều hối và thu nhập từ nước ngoài
Tiền lương, thưởng đã được khấu trừ thuế tại nơi làm việc sẽ không bị đánh thuế lần hai nếu được chuyển khoản cho người thân hay dùng vào mục đích cá nhân.
Các khoản kiều hối – tiền do người thân ở nước ngoài gửi về – cũng được miễn thuế TNCN. Nếu người lao động làm việc ở nước ngoài đã đóng thuế theo quy định nước sở tại và gửi tiền về Việt Nam, thì cũng không phải đóng thêm thuế trong nước nếu có chứng từ chứng minh hợp lệ.
Các khoản thu hộ, chi hộ
Trường hợp người dân thực hiện các giao dịch như thu hộ, chi hộ, chuyển tiền giúp… không bị tính là thu nhập chịu thuế, miễn là giao dịch có chứng từ rõ ràng. Nếu có thu phí dịch vụ, chỉ phần phí mới phải nộp thuế, còn số tiền gốc vẫn được miễn.
Vay mượn, đáo hạn ngân hàng
Tiền vay mượn cá nhân, đáo hạn khoản vay ngân hàng hoặc xoay vòng vốn – nếu có hợp đồng vay hoặc giấy xác nhận rõ ràng – không bị xem là thu nhập chịu thuế.
Trường hợp có phát sinh lãi suất từ việc cho vay không thường xuyên, quy mô nhỏ, trong phạm vi cá nhân – như góp hụi, cho bạn bè vay – cũng thường không bị đánh thuế, trừ khi bị xác định là hoạt động kinh doanh.
Bán bất động sản đã nộp thuế
Nếu người dân đã hoàn tất nghĩa vụ thuế khi bán nhà, đất, thì khi nhận tiền chuyển khoản từ người mua, sẽ không phải nộp thuế lại lần nữa. Tuy nhiên, cần lưu giữ hóa đơn và giấy tờ liên quan để làm căn cứ chứng minh nguồn tiền.
Điều kiện để được miễn thuế
Việc miễn thuế TNCN không diễn ra tự động. Người nhận tiền cần chủ động chuẩn bị chứng từ như:
Hợp đồng vay mượn, cho tặng
Sao kê ngân hàng
Hợp đồng lao động, bảng lương
Giấy tờ xác nhận quan hệ thân nhân (với kiều hối)
Hóa đơn, chứng từ giao dịch
Hình thức giao dịch qua ngân hàng được xem là minh bạch và dễ kiểm soát nhất. Cơ quan thuế chỉ truy thu thuế nếu không xác định được nguồn gốc hợp pháp của dòng tiền hoặc phát hiện dấu hiệu trốn thuế, rửa tiền.
Không phải mọi khoản tiền chuyển về tài khoản cá nhân đều bị đánh thuế. Người dân cần hiểu rõ bản chất các giao dịch và chuẩn bị đầy đủ chứng từ để tránh những hiểu lầm không đáng có từ cơ quan thuế. Việc nắm rõ quy định sẽ giúp chủ động hơn trong quản lý tài chính cá nhân và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Phương Thảo
