Minh Khang Thái vương Trịnh Kiểm sinh ngày 24 tháng 8 năm Quý Hợi (1503), niên hiệu Cảnh Thống thứ 6 đời vua Lê Hiến Tông, trong một gia đình nông dân nghèo ở Biện Thượng (nay là làng Bồng Thượng xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá) - vùng đất có truyền thống giàu lòng nhân nghĩa và luôn chăm lo điều thiện. Thái vương Trịnh Kiểm mồ côi cha từ năm 6 tuổi, tuy gia cảnh khó khăn song Trịnh Kiểm từ nhỏ được người cậu ruột cũng là người xuất chúng dạy dỗ cẩn thận, nên sớm văn võ toàn tài.
Ngay cả khi mới chỉ là cậu bé chăn trâu thuê cho người làng thì Trịnh Kiểm vẫn thường là thủ lĩnh, dẫn đầu đám trẻ mục đồng bày trò bẻ bông lau, cưỡi trâu đánh trận...
Tuy là người xuất thân từ tầng lớp dân nghèo cùng khổ, quá trình chiến đấu gian khổ, một lòng tận trung với nước, tận nghĩa với dân, Thái vương Trịnh Kiểm đã trở thành một vị tướng tài, được quân sĩ mến mộ. Ông là người mưu lược, biết sắp xếp kế sách chống Mạc, biết trù tính kế hoạch lâu dài cho đất nước, khiến cho thế lực nhà Lê ngày một mạnh. Tuy ở cương vị của một người “Quyền nghiêng thiên hạ”, phong đến chức “Thái vương, làm Đô úy tướng Tiết chế các xứ thủy bộ chư dinh, kiêm nội ngoại bình chương quân quốc trọng sự hàm Thái sư tước lượng quốc công”, Trịnh Kiểm vẫn một lòng trung thành với nhà Lê, không hề có ý soán đoạt.
Cũng từ nhân cách cao thượng như vậy, Thái vương Trịnh Kiểm đã dần dần thu phục được kẻ sĩ trong thiên hạ như Phùng Quốc Công Lê Bá Ly, Trạng nguyên Nguyễn Thiếu, Đoan Quốc Công Nguyễn Khải Kháng... các danh sĩ nổi tiếng như Lương Hữu Khánh, trạng Bùng Phùng Khắc Khoan...
Ngay trong khói lửa của chiến tranh Trịnh - Mạc, Thái vương Trịnh Kiểm vẫn luôn chăm lo tới công việc triều chính. Ông đã cho đo đạc ruộng đất, lập chế độ thuế khoá, khuyến khích việc nông trang, chú ý tới việc phát triển nông nghiệp.
Trên lĩnh vực giáo dục khoa bảng, Thái vương Trịnh Kiểm đã cho mở khoa thi Sĩ vọng, mở các kỳ thi Hương... để chọn lựa hiền tài, tạo kế sâu rễ bền gốc lâu dài. Ông còn chú trọng mở rộng bang giao với Ai Lao để giữ yên mặt Tây cho đất nước.
Tuy là người xuất thân từ tầng lớp dân nghèo cùng khổ, quá trình chiến đấu gian khổ, một lòng tận trung với nước, tận nghĩa với dân, Thái vương Trịnh Kiểm đã trở thành một vị tướng tài, được quân sĩ mến mộ. Ông là người mưu lược, biết sắp xếp kế sách chống Mạc, biết trù tính kế hoạch lâu dài cho đất nước, khiến cho thế lực nhà Lê ngày một mạnh.
Tuy ở cương vị của một người “Quyền nghiêng thiên hạ”, phong đến chức “Thái vương, làm Đô úy tướng Tiết chế các xứ thủy bộ chư dinh, kiêm nội ngoại bình chương quân quốc trọng sự hàm Thái sư tước lượng quốc công”, Trịnh Kiểm vẫn một lòng trung thành với nhà Lê, không hề có ý soán đoạt.
Cũng từ nhân cách cao thượng như vậy, Thái vương Trịnh Kiểm đã dần dần thu phục được kẻ sĩ trong thiên hạ như Phùng Quốc Công Lê Bá Ly, Trạng nguyên Nguyễn Thiếu, Đoan Quốc Công Nguyễn Khải Kháng... các danh sĩ nổi tiếng như Lương Hữu Khánh, trạng Bùng Phùng Khắc Khoan...
Ngay trong khói lửa của chiến tranh Trịnh - Mạc, Thái vương Trịnh Kiểm vẫn luôn chăm lo tới công việc triều chính. Ông đã cho đo đạc ruộng đất, lập chế độ thuế khoá, khuyến khích việc nông trang, chú ý tới việc phát triển nông nghiệp. Trên lĩnh vực giáo dục khoa bảng, Thái vương Trịnh Kiểm đã cho mở khoa thi Sĩ vọng, mở các kỳ thi Hương... để chọn lựa hiền tài, tạo kế sâu rễ bền gốc lâu dài. Ông còn chú trọng mở rộng bang giao với Ai Lao để giữ yên mặt Tây cho đất nước.
Lễ hội Phủ Trịnh năm 2025, kỷ niệm 455 năm ngày mất của Minh Khang Thái vương Trịnh Kiểm là dịp để ôn lại những đóng góp to lớn của ông cho đất nước, cho dòng tộc; đồng thời là dịp giới thiệu, quảng bá tới Nhân dân và du khách thập phương về điểm đến hấp dẫn - quần thể di tích lịch sử Phủ Trịnh - Nghè Vẹt về vùng đất và con người xứ Thanh nói chung và vùng đất con người Vĩnh Lộc nói riêng.
Khánh An
