Trong số các chứng khoán bị cắt margin, một nhóm lớn vẫn đang nằm trong diện bị hạn chế giao dịch, kiểm soát hoặc cảnh báo. Các cổ phiếu tiêu biểu thuộc nhóm này bao gồm HVN, BCG, CIG, C47, DRH, JVC, LDG, OGC, SMC, TDH, TLH, TMT, TTF, TTE, TNI, VNE, cùng nhiều mã khác. Những cổ phiếu này tiếp tục đối mặt với các rủi ro hoạt động và tuân thủ, khiến chúng không đáp ứng được tiêu chí để tham gia giao dịch ký quỹ.
Một lý do quan trọng khác là kết quả kinh doanh lỗ lũy kế, với lợi nhuận sau thuế trên báo cáo tài chính soát xét bán niên năm 2025 là số âm. Các ví dụ điển hình gồm NVL lỗ 604 tỷ đồng, VOS lỗ 43,6 tỷ đồng, GIL lỗ 69,6 tỷ đồng, TNH lỗ 54 tỷ đồng, DHM lỗ 3,2 tỷ đồng, DAH lỗ 3,7 tỷ đồng, cùng một số cổ phiếu khác. Tình trạng lỗ này phản ánh áp lực tài chính và khả năng sinh lời yếu, dẫn đến việc bị loại khỏi danh sách margin.
Đối với các "tân binh" trên sàn, HOSE áp dụng quy định thời gian niêm yết tối thiểu 6 tháng để đủ điều kiện giao dịch ký quỹ. Do đó, các cổ phiếu như TAL, VAB, VPL, CCC và FUETPVND – những mã mới niêm yết chưa đáp ứng yêu cầu này và bị cắt margin trong quý IV. Riêng ORS cũng chưa đủ 6 tháng để được đưa vào danh sách không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ.
Ngoài ra, quỹ đại chúng FUEKIV30 bị loại trừ do có ít nhất một tháng trong ba tháng liên tiếp có giá trị tài sản ròng trên chứng chỉ quỹ (NAV/ccq) nhỏ hơn mệnh giá. Điều này cho thấy sự biến động và rủi ro trong quản lý quỹ, ảnh hưởng đến tính thanh khoản và an toàn cho nhà đầu tư.
Một số trường hợp bị cắt margin liên quan đến báo cáo tài chính bán niên được soát xét, với ý kiến không phải là chấp nhận toàn phần từ tổ chức kiểm toán. Cụ thể, VTO bị đơn vị kiểm toán KPMG lưu ý về việc chưa ghi nhận doanh thu đối với chuyến hàng Voy7 do tàu Petrolimex 20 thực hiện, với giá trị cước vận chuyển gần 15,6 tỷ đồng. Đồng thời, một công ty con của VTO cũng chưa ghi nhận doanh thu cho ba chuyến hàng khác, tổng giá trị gần 4,6 tỷ đồng. Theo KPMG, nguyên tắc ghi nhận doanh thu của VTO và công ty con chưa phù hợp với Chuẩn mực Kế toán số 14 (VAS 14).
Tương tự, VCA nhận ý kiến từ AASC về các rủi ro hoạt động. Nhà máy của công ty nằm trong phạm vi quy hoạch chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ. Ngoài ra, VCA bị đình chỉ hoạt động trong 3,75 tháng do chưa có giấy phép môi trường, và buộc phải di dời toàn bộ cơ sở sản xuất trước ngày 1/12/2025. Những yếu tố này tạo ra sự không chắc chắn trọng yếu, dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của công ty.
Cuối cùng, VSH bị cắt margin do kết luận từ cơ quan thuế về vi phạm pháp luật thuế. Công ty đã khai sai, dẫn đến thiếu số tiền thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp, đồng thời làm tăng số thuế GTGT được hoàn. Ngoài ra, VSH còn không lập hóa đơn đối với hàng hóa, dịch vụ biếu tặng và sử dụng hóa đơn không hợp pháp để kê khai thuế. Tổng số tiền thuế, tiền phạt và tiền chậm nộp mà VSH phải chịu là hơn 2,2 tỷ đồng.
Việc HOSE cắt margin đối với các chứng khoán này nhằm bảo vệ nhà đầu tư, đảm bảo tính minh bạch và ổn định thị trường.
L.T (t/h)
