Sở Xây dựng tỉnh Long An cho biết, toàn tỉnh hiện có 47 dự án TĐC tập trung nhiều tại các huyện: Cần Giuộc, Cần Đước, Bến Lức, Tân Trụ, Thủ Thừa, Đức Hòa và thành phố Tân An với tổng diện tích hơn 1.203 ha để bố trí cho người dân trong vùng quy hoạch bị thu hồi đất làm các dự án phát triển công nghiệp, dịch vụ thương mại và du lịch. Sau gần 10 năm thực hiện đến nay, mới có khoảng 13 dự án TĐC hoàn thành với tổng số nền bố trí là 19.108 nền, trong đó số nền đã bàn giao cho người dân 15.940 nền. Trong số nền đã bố trí thì có 14.434 nền đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho CĐT. Một số dự án CĐT đã giao được 12.190 GCN cho người dân (chiếm 76,5% so với nền đã giao).
Dù đã vào sinh sống khá lâu, nhưng người dân ở Khu tái định cư Thành Hiếu (xã Long Hậu, Cần Giuộc, Long An) vẫn phải tự kéo điện để sinh hoạt.
Ngoài ra, sự lãng phí lớn tại 47 dự án TĐC là rất quan ngại, bởi số nền bố trí rất nhiều nhưng người dân trưng dụng xây dựng nhà ở thì chỉ mới có 3.494 nền. Cùng với đó là tình trạng nhà đầu tư nợ dân nhiều lời hứa xây dựng các công trình phúc lợi xã hội và chây ỳ trong việc giao GCN. Khu TĐC nhà vườn (giai đoạn 2 và 3) do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Phát triển hạ tầng Phú An làm chủ đầu tư tại ấp 5, xã Thạnh Đức (huyện Bến Lức) là một minh chứng. Khu TĐC này thành lập gần 10 năm nhưng đến nay chỉ hơn 70 hộ dân vào xây dựng nhà và không ai được cầm GCN trong tay.
Để phục vụ phát triển công nghiệp trên địa bàn, hàng nghìn hộ dân tỉnh Long An đã chấp nhận giao đất cho nhà đầu tư để chuyển về các dự án tái định cư. Thế nhưng sau nhiều năm triển khai, hàng chục dự án tái định cư vẫn tồn tại nhiều bất cập, gây khó khăn cho cuộc sống người dân.
Từ năm 2009, khu tái định cư Xuyên Á (huyện Đức Hòa) được kỳ vọng sẽ là nơi an cư, ổn định cuộc sống của gần 600 hộ dân sau khi bị thu hồi đất. Ấy vậy mà đến nay khu tái định cư này không những chưa hoàn chỉnh mà còn ngổn ngang về hạ tầng kỹ thuật.
Những tuyến đường nhỏ được trải nhựa đã hư hỏng, xuống cấp; những tuyến đường chưa được trải nhựa thì lầy lội với nhiều ổ gà; vỉa hè cỏ mọc um tùm, không có hệ thống điện chiếu sáng; nước sinh hoạt chưa được đấu nối buộc người dân phải tự khoan giếng để sử dụng; hệ thống công viên, cây xanh, trường học… chưa được đầu tư xây dựng và nhiều hộ dân chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Những tồn tại đó đã gây ra nhiều khó khăn cho những hộ dân đang sinh sống nơi đây.
Khu TĐC Thành Hiếu (ấp 2/5, xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc) do Công ty cổ phần Thương mại và Xây dựng Thành Hiếu là chủ đầu tư là một bãi đất rộng, nhà cửa thưa thớt, cảnh quan trong khu nhếch nhác. Khu TĐC có diện tích hơn 20 ha, tổng số nền bố trí TĐC là 125 nền, đã giao cho người dân 121 nền và tất cả đều chưa có GCN. Còn hạ tầng giao thông thì trải đá xanh được khoảng 80%, những công trình phúc lợi xã hội khác đều chưa được đầu tư hoàn chỉnh và chưa triển khai xây dựng. Hiện tại, khoảng 26 hộ dân vào ở và đang phải sử dụng điện, nước sinh hoạt kéo nhờ từ khu TĐC bên cạnh.
Bên cạnh các vấn đề bất cập về hạ tầng dự án, việc bố trí nền và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân vẫn chưa thực hiện dứt điểm, dù có những dự án đã triển khai nhiều năm. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Long An, tổng số nền bố trí tái định cư trên địa bàn tỉnh là 18.656 nền; trong đó, có 17.062 nền và 14.197 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã giao cho người dân.
Nguyên nhân chủ yếu do người dân chưa đồng ý mức giá bồi thường thu hồi đất nên chưa nhận nền tái định cư; nhà đầu tư chưa thi công hoàn thiện hạ tầng để giao nền… Thậm chí một số dự án, chủ đầu tư mang giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đi thế chấp ngân hàng khiến người dân chưa nhận được giấy chứng nhận.
Thời gian qua, Sở Xây dựng đã tiến hành kiểm tra, rà soát một số khu dân cư - TĐC trên địa bàn về việc đầu tư hạ tầng. Phần lớn các CĐT đều chưa hoàn chỉnh hạ tầng theo quy hoạch được phê duyệt. Nhiều CĐT còn chây ỳ trong việc hoàn chỉnh các công trình phúc lợi xã hội, gây bức xúc dư luận và khó khăn về quản lý. Để tránh những bất cập kéo dài, Sở Xây dựng phối hợp các sở, ngành, địa phương liên quan đôn đốc, theo dõi chặt chẽ các cam kết hoàn thiện hạ tầng của CĐT.
Đối với những nhà đầu tư cố tình hoặc không còn khả năng tiếp tục thực hiện dự án, Sở tham mưu UBND tỉnh các biện pháp chế tài, giải pháp thực hiện nhằm bảo đảm thời gian triển khai đầu tư hạ tầng theo kế hoạch. Đối với việc giao nền mà chưa giao GCN cho dân, Sở Tài nguyên và Môi trường đang thống kê, rà soát và chủ động phối hợp sở, ngành, UBND các địa phương mời CĐT làm việc bàn biện pháp tháo gỡ, đôn đốc thực hiện đúng cam kết.
Hải Đăng
