Là một “Hội nghị Yalta về Syria” không có Mỹ; là “một sự đột biến về ngoại giao khi Mỹ và EU bị đẩy ra lề… là nhận định tức tối, hoan hỉ của của báo chí các bên. 

“Tập đoàn Astana” đang quyết định kế hoạch hậu chiến Syria tại Sochi-Nga

Tập đoàn Astana đã tế nhị, trước khi hội họp, Putin đã có cuộc điện thoại với Tổng thống Mỹ Trump để có vẻ như “xin chỉ đạo”, có vẻ như “cần có sự tham gia của Mỹ trong vấn đề Syria…” nhưng kết quả thì…khiến cho Mỹ tức giận, cay cú.

Đúng thôi! Khi mà Syria đã trở thành một máy tiêu diệt khủng bố và VKS Nga đã tiêu diệt hàng chục ngàn tên khủng bố của CIA đã thu thập, trang bị và huấn luyện gần 10 năm trời tốn công của…để cuối cùng một thông điệp từ “tập đoàn Astana” là Mỹ phải rút quân khỏi Syria…thì không cay cú, tức giận mới chuyện lạ .

Ba tình huống ngặt nghèo của Mỹ tại Syria

Một là, nếu Mỹ bảo vệ người Kurd Syria thì xung đột quân sự của 2 thành viên trong một liên minh NATO sẽ xảy ra ngoại trừ Mỹ ngồi im nhìn Thổ Nhĩ Kỳ tấn công Kurd Syria.

Tình huống cần thiết, Nga, Iran Syria sẽ bật đèn xanh để Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện “Lá chắn Euphrats 2.0” là chắc chắn.

Mỹ phải chọn hoặc là thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ hoặc là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ rời khỏi NATO, lúc đó sẽ tạo ra một sự mất cân bằng quyền lực nguy hiểm của NATO tại khu vực và châu Âu có lợi cho Nga.

Đừng coi thường quyết tâm của Thổ Nhĩ Kỳ.

Erdogan đã từng tuyên bố trong chiến dịch “Lá chắn Euphrates” là nếu như quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vô tình bắn vào các mục tiêu của Mỹ thì đó là một thiệt hại mà Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng chấp nhận.

Vậy Mỹ có dám chiến đấu với Thổ Nhĩ Kỳ chỉ vì lợi ích người Kurd?

Hai là, bảo vệ hay chơi con bài người Kurd, Mỹ sẽ mở đường quang quẻ cho Thổ Nhĩ Kỳ bình thường hóa quan hệ với Syria và liên minh với Iran. Điều này không hợp với chiến lược chia rẽ để trị của Mỹ khi Mỹ đang cùng Israel đang muốn cô lập để tấn công Iran.

Ba là, nguy cơ Mỹ sẽ bị người Kurd Syria phản bội.

Chính quyền Assad đã chấp nhận sẵn sàng thảo luận về các vấn đề liên quan đến tất cả các phe phái “đối lập” ở Syria, phù hợp với Nghị quyết 2254 của LHQ và nếu Nga thuyết phục được Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách đưa người Kurd vào đối thoại trong tiến trình hòa bình Astana thành công thì luận cứ “ở lại Syria của Mỹ” là vô duyên.

Đây có thể là đối sách khôn ngoan của “tập đoàn Astana” để “lấy gió còn lại trên cánh buồm của Mỹ” khiến Mỹ bị người Kurd phản bội, điều mà Mỹ có thể làm với người khác chứ không có ngược lại.

Như vậy có thể gút lại vấn đề là tại Syria hậu chiến, Mỹ không có chỗ để chơi.

Khi cái gọi là “Nhà nước Hồi giáo” IS bị đánh tan thì về nguyên tắc “Sứ mạng của Nga đã hoàn thành. Hoạt động quân sự của Nga tại Syria đang chấm dứt” thì người Mỹ cũng chẳng có gì để làm tại Syria cả.

Lẽ ra sau khi nhận thấy tình thế IS và “lực lượng đối lập” không thể dảo ngược được, thua, tan rã tại Syria là chỉ vấn đề thời gian thì Mỹ nên rút lui để chứng tỏ “cách thua có đẳng cấp của một siêu cường”, thế nhưng Mỹ lại ngoan cố bám lấy con bài người Kurd Syria.

Việc bám lấy con bài người Kurd thì về điều kiện, lợi thế còn tệ hại hơn các tình huống tương tự của Mỹ trong quá khứ. Khi tại Syria Mỹ bị cô lập, khi Mỹ chơi với một đối tượng mà các “cường quốc khu vực” ai cũng “ghét” và khi chính người Kurd Syria đã lĩnh hội sâu sắc bài học của người Kurd Iraq.

Chính vì thế, ông Metin Kulunk, một thành viên quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá hoàn toàn chính xác: “Chơi con bài người Kurd Syria, Mỹ cuối cùng sẽ đối mặt với một nước Việt Nam mới tại Syria, bởi vì họ tiếp tục quên đi bài học năm 1975”.

Nga sẽ rút quân?

Đúng! Nga sẽ rút quân khi hoạt động quân sự chấm dứt, sứ mệnh đã hoàn thành.

Nhưng rút về 2 căn cứ quân sự không quân, hải quân, hợp pháp của họ tại Syria là Tatus và Khmeimim.

Tuyên bố của Tổng thống Nga như nêu trên, về ý nghĩa quân sự thì rõ ràng, minh bạch, không có gì bàn cãi, bởi khi quân khủng bố bị tiêu diệt, chính quyền của Bashar Assad được bảo vệ thì hoạt động quân sự kết thúc là logic hợp lý.

Tuy nhiên về ý nghĩa chính trị lại rất to lớn. Đây là tuyên bố có tính chất kết thúc chiến tranh mà Nga đã tham gia hơn 2 năm tại Syria.

Một sự kết thúc cuộc chiến với một kết quả thắng lợi trọn vẹn về chính trị cũng như quân sự.

Nếu như, mở đầu chiến tranh dễ dàng bao nhiêu thì kết thúc chiến tranh khó khăn bấy nhiêu và do đó, kết thúc chiến tranh là một nghệ thuật, thì đây là một sự kết thúc hoàn hảo, đúng thời điểm chuẩn xác.

Có một thực tế là tại Syria cũng như Iraq, IS bị đánh tan chứ không phải bị tiêu diệt hoàn toàn. Chúng cùng với nhóm khủng bố khác như Al Nusra, HTS…hoạt động khủng bố, thực hiện chiến tranh du kích… sẽ gây ra vô vàn khó khăn, nguy hiểm cho chính quyền Assad hậu chiến.

Chúng ta cần hiểu là: Cuộc chiến chống khủng bố tại Syria thực chất là cuộc chiến địa chính trị quyết liệt của Nga, Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Israel….Và, khi IS đã bị tan rã thì các chiêu bài chống khủng bố tan rã theo. Giờ đây họ đã đang sẵn sàng “cởi găng tay” chơi với nhau trực tiếp…

Chính vì những lý do trên, Nga sẽ phải sử dụng “lưỡi kiếm Damocles” tại Syria và Trung Đông.

Nga không rút quân mà còn phải tăng thêm sức răn đe tại Syria và Trung Đông bằng lực lượng quân sự của mình từ Khmeimim và Tatus.

Lê Ngọc Thống - Baodatviet