Mụn cóc sinh dục do HPV dễ lây, khó trị

Thông tin này được bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC chia sẻ tại Hội nghị Da liễu toàn quốc thường niên 2023 và Hội nghị nghiên cứu da liễu Việt Nam lần thứ nhất diễn ra từ ngày 23 - 25/11/2023. Hội nghị thu hút hơn 1.500 đại biểu tham gia, cập nhật và chia sẻ kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm thực hành và ứng dụng mới trong lĩnh vực da liễu thẩm mỹ.

Báo cáo khoa học chủ đề “Vắc xin phòng bệnh da liễu - Hiệu quả vượt ngoài giá trị cơ bản”, bác sĩ Chính đề cập biện pháp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm biểu hiện trên da có thể gây biến chứng, tử vong như thủy đậu, zona thần kinh, sởi, rubella, HPV bằng vắc xin đơn giản, hiệu quả, tiết kiệm và dễ thực hiện.

Bác sĩ Chính cho biết, ngoại trừ bệnh đậu mùa cướp đi mạng sống của ít nhất nửa tỷ người đã được thanh toán vào năm 1980, thế giới vẫn lưu hành nhiều dịch bệnh gây hàng triệu ca mắc và hàng trăm nghìn ca tử vong mỗi năm do sởi, rubella, thủy đậu, zona thần kinh, HPV. Trong khi đó, các bệnh này đã có vắc xin hiệu quả nhưng vẫn còn nhiều người chưa biết hoặc chưa tiêm chủng đầy đủ.

Bác sĩ Chính dẫn chứng HPV là “thủ phạm” gây ra gần 700 triệu ca nhiễm trên thế giới mỗi năm, ngoài gây hàng triệu ca ung thư nguy hiểm như cổ tử cung, âm hộ, dương vật, vòm họng, hậu môn… mỗi năm. HPV còn là tác nhân gây nhiều bệnh da liễu như mụn cóc thông thường, mụn cóc sinh dục. Mụn cóc có thể làm sưng, tiết dịch, loét, diễn biến thành ung thư hậu môn, cổ tử cung, âm hộ…

Thống kê cho thấy, có 1 trong 8 phụ nữ mắc mụn cóc sinh dục ít nhất một lần trước 50 tuổi. 10% dân số sẽ bị ít nhất một lần mụn cóc sinh dục. Các phương pháp điều trị bằng thuốc, đốt sùi, phẫu thuật có thể gây mất nhiều thời gian, đau đớn và để lại tác dụng phụ. Vắc xin HPV có hiệu quả đến 94% phòng các chủng virus HPV nguy cơ cao gây mụn cóc sinh dục và các bệnh ung thư.

Cũng gây các triệu chứng trên da, thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella Zoster gây nên. Bệnh có triệu chứng đặc trưng là nốt ban dạng phỏng nước trên da. Nếu không theo dõi và điều trị đúng cách, người bệnh có thể gặp các biến chứng như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm thận cấp... Các nốt thủy đậu bị nhiễm khuẩn, mưng mủ dễ để lại sẹo lõm vĩnh viễn, khó phục hồi. 

Không chỉ vậy, sau khi khỏi thủy đậu, virus vẫn “ngủ đông” trong các hạch thần kinh và tái hoạt động khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, căng thẳng, hệ miễn dịch suy yếu… gây bệnh zona thần kinh(giời leo). Biểu hiện của zona là phát ban và mụn nước tập trung thành từng chùm. Mụn nước khi vỡ tạo thành những vết loét, rỉ dịch, nếu không được chăm sóc tốt gây zona bội nhiễm để lại vết thâm, sẹo xấu và gây biến chứng zona thần kinh. Theo thống kê tại Mỹ, khoảng 99,5% người từ 50 tuổi trở lên đã nhiễm virus Varicella Zoster có nguy cơ khởi phát bệnh giời leo. Cứ 3 người mắc zona sẽ có 1 người có nguy cơ mắc biến chứng đau thần kinh sau zona kéo dài.

Bác sĩ Chính cho hay, hiện Việt Nam chưa có vắc xin zona thần kinh nên để phòng bệnh, mọi người nên tiêm vắc xin phòng virus Varicella Zoster gây thủy đậu cũng như zona. Vắc xin thủy đậu giúp giảm đến 98% nguy cơ mắc bệnh, ngăn ngừa tổn thương da, biến chứng nguy hiểm và sinh kháng thể tốt sau 2-3 tuần tiêm ngừa.

Bên cạnh HPV, thủy đậu, zona thì bệnh sởi và rubella có thể gây các phát ban, nốt sần trên da và các biến chứng nghiêm trọng. Sởi gây viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, viêm não... Mẹ bầu mắc rubella gây sảy thai, thai chết lưu, hội chứng rubella bẩm sinh… Vắc xin sởi và hai liều vắc xin sởi - quai bị - rubella có hiệu quả đến 97% nguy cơ mắc bệnh, triệu chứng phát ban đỏ và biến chứng nặng, tử vong.

Thời tiết chuyển mùa mưa lạnh, nhiệt độ thấp là điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm có triệu chứng trên da phát triển. Các bệnh này dễ mắc, dễ lây, tốn kém chi phí, khiến người bệnh mặc cảm, tự ti, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Trong một số ít trường hợp, nhiễm trùng da là “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập vào máu, dẫn đến nhiễm trùng huyết và gây tử vong. Do vậy, tiêm vắc xin đầy đủ ngăn ngừa mầm bệnh giúp làn da khỏe mạnh từ bên trong.

Các nghiên cứu chỉ ra, tiêm vắc xin là giải pháp đầu tư tài chính tiết kiệm hơn nhiều so với chi phí điều trị, góp phần tạo một cộng đồng khỏe mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống. Thống kê của Trung tâm Tiếp cận vắc xin Quốc tế của Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ) năm 2021 cho thấy cứ 1 USD (hơn 20.000 đồng) đầu tư cho mỗi liều vắc xin sẽ tiết kiệm 20 USD (khoảng 500.000 đồng) điều trị y tế. 

Bên cạnh đó, để chủ động phòng bệnh, người dân cần lưu ý các biện pháp như: luôn giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất, uống nhiều nước cung cấp độ ẩm cho da từ bên trong, che chắn cho da cẩn thận khi ra ngoài.... Khi phát hiện da có bất thường, cần đi khám để được điều trị, tuyệt đối không tự dùng thuốc hay điều trị bằng phương pháp phản khoa học.

Mộc Thảo