Theo Điều 21 Luật Căn cước, công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi.
Trường hợp thẻ căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước theo quy định có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ căn cước tiếp theo.
Áp dụng quy định trên vào thực tế, năm 2025 những công dân sinh vào các năm 2011, 2000, 1985 và 1965 đã lần lượt đủ 14 tuổi, 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi.
Tuy nhiên, từ 1/7/2024 mới bắt đầu thực hiện quy định cấp căn cước cho người dưới 14 tuổi.
Do vậy, với những người sinh năm 2011: Nếu đã thực hiện cấp căn cước vào năm 2024 thì năm 2025 không phải thực hiện cấp đổi mà tiếp tục sử dụng đến năm đủ 25 tuổi. Trường hợp chưa làm thủ tục cấp căn cước vào năm 2024 thì năm 2025 sẽ thực hiện thủ tục cấp mới.
Đối với những người sinh 2000, 1985: Trường hợp đã đổi thẻ CCCD từ năm 2023 thì vẫn được tiếp tục sử dụng thẻ này cho tới độ tuổi cần đổi thẻ tiếp theo và không cần phải đổi sang thẻ căn cước. Nếu không thuộc trường hợp này thì bắt buộc trong năm 2025 phải đổi thẻ căn cước.
Đối với những người sinh năm 1965: Trường hợp đã đổi thẻ CCCD mới từ năm 2023 sẽ được sử dụng thẻ đó cho đến khi qua đời mà không bắt buộc phải đổi thẻ căn cước. Nếu không thuộc trường hợp này thì bắt buộc trong năm 2025 phải đổi thẻ căn cước.
Bên cạnh đó, theo Điều 46, Luật Căn cước có quy định CMND còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024. Điều này đồng nghĩa với việc CMND sẽ bị khai tử kể từ ngày 1/1/2025.
Do đó, những công dân vẫn còn đang sử dụng CMND cũng bắt buộc phải đổi sang thẻ căn cước để sử dụng từ ngày 1/1/2025.
Căn cước công dân hết hạn có bị phạt ?
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, việc sử dụng thẻ Căn cước đã hết hạn sẽ bị xử phạt hành chính. Cụ thể, mức phạt đối với các hành vi không tuân thủ quy định về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân có thể từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng.
Các hành vi bị xử phạt bao gồm:
- Không xuất trình thẻ Căn cước khi có yêu cầu kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền.
- Không thực hiện đúng quy định về cấp đổi thẻ Căn cước khi đến tuổi quy định.
Việc không thực hiện thủ tục đổi thẻ Căn cước khi hết hạn không chỉ khiến công dân bị xử phạt hành chính, mà còn dẫn đến một số bất tiện trong giao dịch và sinh hoạt hàng ngày. Những bất tiện này bao gồm:
1. Không thể sử dụng VNeID để đi máy bay
VNeID (tài khoản định danh điện tử) được coi là giấy tờ thay thế thẻ Căn cước công dân trong các trường hợp cần chứng minh danh tính. Tuy nhiên, khi thẻ Căn cước hết hạn, tài khoản VNeID cũng sẽ hết hiệu lực.
Điều này đồng nghĩa với việc công dân không thể sử dụng VNeID để làm thủ tục bay mà cần phải sử dụng các giấy tờ thay thế như hộ chiếu hoặc giấy tờ tạm trú.
2. Tạm dừng giao dịch ngân hàng
Căn cứ vào Thông tư 17/2024 của Ngân hàng Nhà nước và Nghị định 52/2024 của Chính phủ, khi giấy tờ tùy thân hết hạn, các ngân hàng sẽ tạm dừng giao dịch rút tiền hoặc thanh toán trên tài khoản của khách hàng.
Do đó, nếu thẻ Căn cước công dân hết hạn mà không được đổi mới, công dân sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện các giao dịch tài chính.
Ngân hàng sẽ thông báo cho khách hàng về việc hết hạn giấy tờ tùy thân và yêu cầu cập nhật thông tin trong vòng ít nhất 30 ngày trước khi thẻ hết hạn.
Hà Trần (t/h)
