Điểm sáng an sinh xã hội
Trong bối cảnh kinh tế – xã hội còn nhiều thách thức, chịu tác động kéo dài của thiên tai, dịch bệnh, công tác bảo đảm an sinh xã hội nói chung và chăm sóc, bảo vệ trẻ em nói riêng gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, Đề án vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ trẻ em giai đoạn 2021 – 2025 tại Nghệ An đã trở thành điểm sáng, huy động được sự chung tay rộng rãi của toàn xã hội, góp phần cải thiện rõ nét đời sống và cơ hội phát triển cho trẻ em yếu thế.
Theo báo cáo, trong 5 năm triển khai, Đề án đã huy động được gần 139 tỷ đồng, đạt 113% kế hoạch đề ra. Trong đó, nguồn lực xã hội hóa chiếm khoảng 125 tỷ đồng, vượt 16% so với mục tiêu. Từ nguồn lực này, các chương trình, hoạt động hỗ trợ đã được triển khai đồng bộ, kịp thời, trực tiếp hỗ trợ cho hơn 242.900 lượt trẻ em, vượt 19% so với chỉ tiêu kế hoạch.
Công tác chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh và cải thiện dinh dưỡng cho trẻ em được đặc biệt quan tâm. Giai đoạn 2021 – 2025, gần 60.000 lượt trẻ em đã được hỗ trợ trong lĩnh vực y tế, với tổng kinh phí hơn 40,5 tỷ đồng. Thông qua sự kết nối hiệu quả với nhiều tổ chức quốc tế và quỹ thiện nguyện, hàng trăm trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh phức tạp được phẫu thuật miễn phí; hàng nghìn trẻ em bị sứt môi, hở hàm ếch, dị tật vận động, cong vẹo cột sống được phẫu thuật chỉnh hình, phục hồi chức năng. Đáng chú ý, cách tiếp cận đã có sự chuyển biến rõ nét, từ thụ động sang chủ động, khi các đoàn y, bác sĩ trực tiếp về tận các xã vùng sâu, vùng biên giới để khám sàng lọc, phát hiện sớm bệnh lý cho trẻ em.
Xác định giáo dục là nền tảng quan trọng nhất để trẻ em vùng khó vươn lên thoát nghèo bền vững, Đề án đã ưu tiên nguồn lực lớn cho các chương trình hỗ trợ học tập.
Kết quả, hơn 65.700 lượt trẻ em được hỗ trợ trong lĩnh vực giáo dục, đạt 163% kế hoạch, với tổng kinh phí trên 51,2 tỷ đồng. Nhiều công trình trường học, thư viện, trang thiết bị dạy học, học bổng, đồ dùng học tập được đầu tư, góp phần cải thiện điều kiện học tập, hạn chế tình trạng học sinh bỏ học do hoàn cảnh khó khăn.
Song song với đó, các hoạt động bảo vệ trẻ em trước nguy cơ tai nạn, thương tích và xâm hại được triển khai linh hoạt, sát thực tiễn. Trong 5 năm, hơn 34.200 lượt trẻ em được hỗ trợ thông qua các chương trình bảo vệ trẻ em, với kinh phí 12,3 tỷ đồng. Quyền được vui chơi, giải trí và tham gia các hoạt động xã hội của trẻ em cũng được chú trọng, với gần 76.900 lượt trẻ em được thụ hưởng, tổng kinh phí xấp xỉ 18,9 tỷ đồng.
Đặc biệt, trước những diễn biến phức tạp của thiên tai, bão lũ trong những năm gần đây, nhất là tại các huyện miền núi phía Tây, cơ chế hỗ trợ khẩn cấp cho trẻ em đã được kích hoạt kịp thời. Hàng nghìn suất quà, tiền mặt, sách vở, đồ dùng thiết yếu được chuyển đến vùng bị ảnh hưởng chỉ trong vòng 24 – 48 giờ sau thiên tai. Nhiều trường hợp trẻ em bị tai nạn đột xuất, mắc bệnh hiểm nghèo cũng được hỗ trợ kịp thời, giúp gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn, ổn định cuộc sống.
Nguồn lực của Đề án được phân bổ hợp lý, tập trung ưu tiên cho 76 xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi, qua đó góp phần thu hẹp khoảng cách về mức sống, điều kiện tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản giữa trẻ em miền núi và miền xuôi, hiện thực hóa cam kết “không để trẻ em nào bị bỏ lại phía sau”.
Hướng tới chăm sóc trẻ em bền vững
Bên cạnh những kết quả tích cực, Đề án vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Toàn tỉnh Nghệ An hiện vẫn còn hơn 122.000 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt hoặc có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt. Nguồn lực xã hội hóa chưa thật sự bền vững; công tác phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cấp, các ngành có thời điểm chưa kịp thời; một số địa bàn vùng sâu, vùng xa vẫn còn trẻ em chưa được hỗ trợ đầy đủ, toàn diện.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Văn Thành nhấn mạnh, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là nhiệm vụ lâu dài, thường xuyên của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; đầu tư cho trẻ em chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững của tỉnh.
Thời gian tới, các sở, ngành, địa phương cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức vận động nguồn lực xã hội, bảo đảm công khai, minh bạch; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các hình thức kết nối, thu hút sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và tổ chức phi chính phủ.
Đồng thời, tăng cường phối hợp liên ngành, nâng cao vai trò của chính quyền cơ sở trong việc rà soát, xác định đúng đối tượng, đúng nhu cầu hỗ trợ; ưu tiên trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em nghèo, trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu. Các ngành Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Công an tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ, triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ, bảo đảm môi trường sống an toàn, tạo điều kiện để mọi trẻ em yếu thế đều được chăm sóc, học tập và phát triển toàn diện.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng yêu cầu khẩn trương xây dựng Đề án vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ trẻ em giai đoạn 2026 – 2030 với mục tiêu cụ thể, khả thi, phù hợp quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, làm cơ sở tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực chăm lo cho trẻ em trong thời gian tới.
Với những kết quả đạt được trong giai đoạn 2021 – 2025, Đề án vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ trẻ em đã khẳng định tính đúng đắn và hiệu quả trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Việc tiếp tục đổi mới cách làm, huy động sự tham gia trách nhiệm của toàn xã hội và triển khai Đề án giai đoạn 2026 – 2030 với mục tiêu cụ thể, khả thi sẽ tạo nền tảng vững chắc để mọi trẻ em, nhất là trẻ em vùng khó khăn, được thụ hưởng đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, phát triển toàn diện và bền vững.
Lê Quyết
