Nhiều khách hàng nhận trái đắng khi giao dịch mua bán nhà đất theo hình thức 'lập vi bằng'

Giao dịch, mua bán nhà đất bằng “vi bằng” nguy cơ trắng tay

Trong khi thị trường BĐS TP.HCM có xu hướng giảm nhiệt thì nhiều tỉnh thành giáp ranh nóng lên do nhu cầu nhà ở ngày càng tăng, đặc biệt tại thị trường Long An tình trạng mua bán nhà đất bằng vi bằng diễn ra rất sôi động. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng, nhiều “cò đất” đã vẽ ra viễn cảnh tươi đẹp như pháp lý hoàn thiện, giá siêu rẻ, sau khi xuống tiền sẽ công chứng sang tên sổ đỏ tại những căn nhà phố với diện tích không đủ để tách sổ, đứng chung một sổ đỏ, chung số nhà…

Giá trị pháp lý không có khi giao dịch bằng Vi bằng

Để tìm hiểu rõ hơn những mánh khóe, chiêu trò của những cò đất, PV đã vào vai khách hàng và hết sức bất ngờ về một viễn cảnh được dựng lên bởi những cò đất.

Tại khu vực huyện Cần Giuộc (Long An), cò đất tại đây cho biết: “Hiện bên em có một căn nhà phố có diện tích 3,5x10m, tại xã Phước Lý đang được bán với giá 850 triệu đồng, khi mua sẽ tặng đầy đủ nội thất. Sau khi xuống tiền, anh (PV) chỉ cần lập vi bằng, công chứng có thể dọn vào ở ngay ở được. Còn sổ đỏ, chờ sau này sẽ được cấp theo từng đợt của tỉnh. Hiện nay, chính quyền địa phương đã giải quyết cho những trường hợp mua bán nhà giấy tay trước năm 2008 làm sổ”.

Tuy nhiên, khi PV thắc mắc về việc lập vi bằng – một hình thức khá mới, thì cò đất chia sẽ: “Hiện nay lập vi bằng cũng là hình thức giao dịch được nhà nước cho phép. Chúng em từng giới thiệu cho nhiều khách hàng về mua bán qua vi bằng thành công. Việc mua bán nhà sổ chung có thể được tách sổ dễ dàng hơn nên nhiều người đã chọn mua để bớt chi phí”.

Không chỉ dừng lại ở Long An, việc mua bán nhà đất thông qua giấy tay, vi bằng còn diễn ra sôi động các vùng ven TP.HCM như Cần Đước, Cần Giuộc…

Tại khu vực Ấp Thuận Tây 2, xã Thuận Thành, huyện Cần Giuộc, chỉ cần khách hàng có nhu cầu việc liên hệ với người giới thiệu vô cùng đơn giản. Bởi bảng biển giới thiệu được gián khắp nơi, hay trong một quán nước ven đường…

Được biết, khu vực này đang có một dãy nhà phố giá tầm 800 triệu – 1 tỷ đồng, thực hiện bằng giấy tay, có lập vi bằng và bảo đảm cho khách mua. Được cam kết cho bên mua về mặt pháp lý, có thể làm sổ đỏ...

Theo chân một người môi giới nhà đất, PV được dẫn vào một con hẻm và giới thiệu căn nhà rộng chưa đến 35m2 nhưng được xây dựng 1 trệt, 2 lầu. Nếu xuống tiền tại căn nhà này thì khách hàng được tặng gói nội thất kèm 1 chỉ vàng với hình thức lập vi bằng vì căn nhà đứng tên chung với 5 căn khác.

 Theo tìm hiểu thì tại các căn nhà trên chỉ có một sổ chung, không tách được sổ riêng từng căn. Một số căn nhà quảng cáo trên có điểm giống nhau là điều có 3 chung (chung việc xây dựng, chung sổ đỏ, chung số nhà). Đặc biệt, những căn nhà liền kề trên đều có diện tích đường nội bộ khá tiết kiệm, chưa đầy 3m…

Còn tại một số căn nhà liền kề nằm trong đường Đinh Đức Thiện (Cần Đước, Long An) cũng đang rao bán với giá khoảng 900 triệu đồng, diện tích 4x10m, chỉ cần xuống tiền thì môi giới sẽ đi công chứng bằng vi bằng tại các phòng thừa phát lại.

“Vi bằng” không có giá trị pháp lý khi xảy ra tranh chấp

Việc rao bán những căn nhà không đủ điều kiện pháp lý diễn ra nhan nhản hàng ngày, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng. Các đối tượng lừa đảo lôi kéo khách hàng vào những cái bẫy đã được dựng sẵn, để rồi khi xảy ra tranh chấp thì khách hàng có nguy cơ trắng tay.

Khách hàng trắng tay vì tin vào Vi bằng

Anh Tuấn, nhân viên một công ty ở quận 12 (TP.HCM) cho biết, đã bỏ ra số tiền lớn để mua nhà. Căn nhà có diện tích không đủ tách thửa mà đứng chung sổ đỏ với 3 căn nhà khác có cùng diện tích. Việc mua bán nhà được thực hiện qua hình thức lập vi bằng, giao dịch tại văn phòng thừa phát lại, sổ đỏ chung tạm thời được chủ nhà cất giữ hộ.

Thế nhưng, chỉ được một thời gian, anh Tuấn và 3 chủ nhà khác hết sức bất ngờ khi nhận được thông báo của ngân hàng về việc siết nợ cả 4 căn nhà do chủ nhà đã đem thế chấp ngân hàng và mất khả năng trả nợ. Lúc này, anh Tuấn tìm hiểu về vi bằng mới biết, giấy tờ này chỉ ghi nhận vụ giao dịch và chỉ có giá trị làm chứng cứ để tố cáo chủ nhà có hành vi lừa đảo.

Trước đó, tại phường Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức, TP.HCM) có 6 hộ dân sống trên khu đất thuộc phần thửa 352, tờ bản đồ số 1, thuộc hẻm 56, đường 42, cũng mất nhà vì mua nhà đất bằng hình thức lập vi bằng.

Một trong 6 hộ dân cho biết: Tôi mua căn nhà 60 m2 với giá hơn 900 triệu đồng, theo hình thức lập vi bằng mua bán với chủ nhà tại văn phòng thừa phát lại vào tháng 4/2018. Thế nhưng chỉ 4 tháng sau đó căn nhà của chị đã bị cưỡng chế, tháo dỡ khiến gia đình chị phải dọn đồ đạc ra khỏi căn nhà.

Việc không ít người mua nhà nhầm tưởng vi bằng do thừa phát lại lập có thể thay công chứng, chứng thực và cho rằng tồn tại “vi bằng công chứng thừa phát lại”. Đã khiến họ rơi vào cảnh trớ trêu, trắng tay vì cả tin theo lời của những người môi giới.

Nhiều Luật sư TP.HCM cho biết: Pháp luật không ghi nhận vi bằng công chứng thừa phát lại, chỉ có vi bằng do thừa phát lại lập và văn bản công chứng do công chứng viên chứng nhận và đây là hai loại văn bản khác nhau.

Vi bằng là văn bản do thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi được dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp lý khác, còn văn bản công chứng là hợp đồng, giao dịch, bản dịch đã được công chứng viên chứng nhận theo quy định của Luật Công chứng.

Giá trị pháp lý của vi bằng được quy định tại Điều 28 Nghị định 61/2009/NĐ-CP. Theo đó, vi bằng có giá trị chứng cứ để tòa án xem xét khi giải quyết vụ án. Vi bằng là căn cứ để thực hiện các giao dịch hợp pháp khác theo quy định của pháp luật. Vi bằng chỉ ghi nhận nội dung cụ thể của sự kiện, hành vi được ghi nhận và kèm theo vi bằng có thể có hình ảnh, băng hình và các tài liệu chứng minh khác.

Trong giao dịch liên quan đến nhà đất, các bên được thừa phát lại lập vi bằng nhưng vi bằng này chỉ ghi nhận việc giao tiền, giao nhận giấy tờ chứ không chứng nhận việc mua bán nhà đất. Dùng vi bằng trong mua bán nhà đất là hình thức "lách luật", không có giá trị pháp lý và giao dịch có thể bị tuyên vô hiệu khi xảy ra tranh chấp.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết: Khi giao dịch mua bán nhà đất, người dân không nên mua nhà dưới dạng giấy tờ tay. Và, những hợp đồng mua bán thông qua văn phòng thừa phát lại làm chứng bằng cách lập vi bằng cũng là mua bán bằng giấy tay. Vi bằng được lập sẽ chỉ có giá trị làm chứng tại tòa, không có giá trị pháp lý như hợp đồng chuyển nhượng, mua bán. Khi có sự tranh chấp về pháp lý, vi bằng này không có giá trị như hợp đồng mua bán, nên người mua có thể mất trắng.

Để tránh rơi vào những hoàn cảnh như trên, người dân khi có nhu cầu sở hữu một ngôi nhà cho cuộc sống tốt đẹp hơn hãy tìm hiểu kỹ về nguồn gốc đất, cách thức thực hiện, giao dịch…

Thuận Yến